Бюджеттен бөлінген қаржыға жиендік жасаушылар азаймай тұр. 2017 жылдан бастап 2019 жылды қоса есептегенде, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет өндірісінде 1,5 мыңдай сотқа дейінгі тергеп-тексеру болған. Оның ішінде 1 мыңға жуық қылмыстық іс тергеумен аяқталған екен. Жымқыру фактілері көбінесе құрылыс саласында тараған.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің алаңындағы жиналыста аға тергеуші Данияр Биғайдаров: «Статистикалық мәліметтерге сәйкес 2019 жылы сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет өндірісінде жемқорлық фактілері бойынша 455 сыбайлас жемқорлық қылмыстық іс болған, оның 399-ын сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметі тіркеген, 235-і өндіріспен аяқталып, оның 192-сі сотқа жолданды», деп айтып өтті. Осы қылмыстардан мемлекетке келтірілген залал шамамен 5 млрд теңгені құрап, оның 4 млрд-қа жуығы қазіргі уақытта мемлекетке қайтарылды. Іс жүргізуде жүздеген миллион бюджет қаражатын жымқыру фактілері бойынша бірқатар қылмыстық іс тергеліп жатыр. Спикер атап өткендей, жымқыру фактілерінің көбісі тендерлерді бөлу, шарттарды заңсыз жасау, жалған жұмыстарды орындау актілеріне қол қою, жалақы мен іссапар шығындарын заңсыз есептеумен байланысты. Жалпы, статистикалық деректерге сәйкес 2017 жылдан бастап 2019 жылға дейінгі кезеңде сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет өндірісінде 1,5 мыңдай (2017 жылы – 574, 2018 жылы – 441, 2019 жылы – 455=1470) сотқа дейінгі тергеп-тексеру болды. Оның ішінде 1 мыңға жуық қылмыстық іс тергеумен аяқталды (2017 жылы – 391, 2018 жылы – 287, 2019 жылы – 235=913), оның 85 пайызы (2017 жылы – 327, 2018 жылы – 243, 2019 жылы – 192=762) сотқа жолданды. Осы санаттағы қылмыстардың залал сомасы үш жылда 15 млрд-тан астам теңгені құрайды (15 349 796 теңге), оның 10 млрд теңгеден астамы (10 485 189 теңге) қазіргі таңда өтелген. Жымқыру фактілері құрылыс саласында кеңінен тараған. Жүргізілген талдау мемлекеттік органдардың (ЖАО) қызметіндегі қаржымен байланысты әрбір бағыты іс жүзіндегі жоғары сыбайлас жемқорлық тәуекелдерімен ұштасқанын куәландырады.
Әдебиет БЕЛГІБАЙҰЛЫ
