Ғылым мен бизнестің симбиозы. Астанадағы KazAgro/KazFarm ауыл шаруашылығы көрмесі қалай өтті?

Агроғылым, тенденциялар, инновациялар мен технологиялар, сондай-ақ үздік сауыншылар байқауы, асыл тұқымды мал тұқымының аукционы және 200 келі алманың таратылуы – осының барлығы Орталық Азияда ауыл шаруашылығы саласындағы ең ірі – KazAgro/KazFarm-2022 көрмесінің бір бөлігі болды. Астанада үш күн бойы – 12 мен 14 қазан аралығында – 20-дан астам елдің сала мамандары және 300 компания өкілдерінің басын қосқан шара өтті. Қазақстанға аграрийлер, ғалымдар, бизнесмендер, шенеуніктер, сарапшылар, инвесторлар, импорттаушылар мен экспорттаушылар келді. Олардың барлығы серіктестерді, одан әрі транзакциялар үшін байланыстарды, жаңа шешімдер мен технологияларды, құралдарды, идеяларды және ынтымақтастықтың жаңа жолдарын іздеді. Шараға Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашөкеев пен вице-министр Тамабек Әбілқайыр қатысты. Олар агроөнеркәсіптік кешен ел халқының жартысына жуығы үшін негізгі табыс көзі болып табылатынын және оған ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіруге, оларды өңдеуге және сақтауға маманданғанын, сондай-ақ ауыл шаруашылығы және өндіріс құралдарымен өңдеу өнеркәсібін дамыту қажеттігін баса айтты.

«KazAgro/KazFarm көрмелерінің мақсаты – ауыл шаруашылығы саласындағы жетістіктерді көрсету және Қазақстанның барлық фермерлерін бірегей алаңға біріктіру. Бұл біз үшін өте маңызды оқиға. Көрмелер өткізу игі дәстүрге айналғаны қуантады», – деді министр.

Құрылғаннан бері көрмені 13-ші рет ExpoGroup компаниясы ұйымдастырып отыр және оның тұрақты идеялық дем берушісі – ұйымның директоры Шолпан Қожабаева.

«Биыл көрмені 20 мыңнан астам адам тамашалады. Айта кетерлігі, біз агроғылымға үлкен мән беріп, отандық ғалымдарға қолдау көрсетіп, олардың ауыл шаруашылығы саласындағы әзірлемелерін жариялап жатырмыз. Олардың жұмысы қай кезде де көлеңкеде қалып қояды, біз олардың жұмыстарын жандандырып отырмыз. Сонымен қатар, биыл серіктестеріміз – ауылшаруашылық тауар өндірушілері дәстүрлі түрде ауқымды стендтерді ұсынып, мәмілелер жасап, жаңа тұтынушыларды тапты. Олардың барлығы келесі жылы көрмеге қатысатындарын растады», - деді Шолпан Қожабаева.

Көрмені талқылаудың негізгі бағыты – отандық агроғылымды дамыту. Бүгінгі таңда Қазақстанда, әр өңірде дерлік ғылыми өңдеумен, жаңа технологияларды енгізумен, селекциямен айналысатын тәжірибе станциялары мен ғылыми-зерттеу институттары бар. Көрме барысында ғалымдар үшін өз жұмыстарының бірегей нәтижелерімен бөлісу, сондай-ақ шетелдік әріптестердің тәжірибесімен танысу маңызды болды. Осы мақсатта «Агротрендтер – топырақ құнарлығын сақтау, органикалық егіншілік, климатқа қолайлы өндіріс» атты конференция ұйымдастырылды. Қазақстан мен Германия сарапшылары ауыл шаруашылығында ресурс үнемдейтін технологияларды қолдану тәжірибесімен бөлісті, оның ішінде су ресурстарын басқаруға, өсімдіктерді кешенді қорғау мен қоректендіруге, органикалық егіншілікке тұрақты ауыл шаруашылығы жүйесіндегі блок ретінде баса назар аударылды. Тұқым шаруашылығындағы ғылым мен бизнестің ынтымақтастығына арналған тағы бір конференция «Ұлттық аграрлық ғылыми-білім беру орталығы» КЕАҚ ұйымдастырды. Баяндамашылар мемлекеттік және жеке саланың ғалымдары болды. Олар «Қазақстанда тұқым шаруашылығын дамытудың мемлекеттік саясаты», «Тұқым нарығындағы ағымдағы жағдай және тенденциялар», «Қазақстандағы тұқым шаруашылығы, сорт сынау және тұқым сапасына сараптама», сондай-ақ «Тұқым шаруашылығының ғарыштық мониторингі» тақырыптарын қозғады. Сонымен қатар Қазақстандағы ауыл шаруашылығы мәселелері қаралды. Мал өсірушілер, ветеринарлар және мал шаруашылығы саласының инвесторлары үшін басқа да маңызды талқылаулар өтті. Мысалы, «Жоғары сапалы идентификация құралдарын пайдалана отырып, мал тұқымын асылдандыруды жақсарту: Қазақстан Республикасындағы ағымдағы тәжірибе және болашақ әлеуеті» ақпараттық іс-шарасы. Ең маңызды жиындардың бірі – Қазақстан өсімдік өсірушілерінің ІІ слеті. Оған қатысу үшін еліміздің барлық өңірінен жетекші сала мамандары жиналды. Шараны Ауыл шаруашылығы министрлігі ұйымдастырды. Іс-шара барысында өсімдік шаруашылығындағы жаңа технологиялар көрсетіліп, спикерлердің саланың маңызды мәселелері бойынша баяндамалары тыңдалды, сонымен қатар еліміздің үздік және озық өсімдік шаруашылығындағы шаруашылықтарын марапаттау рәсімі өтті. Өсімдік шаруашылығын дамытуға қосқан елеулі үлесі үшін Қазақстан Республикасының Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашүкеев жеңімпаздарға «Еңбек ардагері», «Ауыл шаруашылығы саласының үздігі» төсбелгілерін, Құрмет грамоталары мен алғыс хаттар табыс етті. 2022 жылдың жаңалықтарының бірі – AgroStream компаниясы әзірлеген агрономдарға арналған AgroMap мобильді қосымшасы. AgroMap агрономның жұмысын жеңілдету және ақпаратты өңдеуге көмектесу үшін жасалған. AgroMap-пен барлық ақпаратты өрістер бойынша топтастыруға, егін картасын жасауға, қауіптерді анықтауға, фотосуреттер мен тексеру парақтарын түсіруге, қауіптер каталогын құрастыруға, ауа райы карталарын көрсетуге және т.б. жасауға болады. Жұртшылықты таң қалдырғаны сиырларды өздігінен сауа алатын робот болды. Сиырларға қолайлы жағдай жасап, өнімділікті арттыруға арналған «Dairy Robot R9500» сауын роботының тұсаукесері өтті. Өлшемдері ықшам болғандықтан, жүйе жаңа құрылыс кезінде де, ескі сүт фермасын қайта құру кезінде де кәсіпорындардың инфрақұрылымына біріктірілуі мүмкін. Сонымен қатар, келушілерге жаңа жүк көліктері мен техникалар, мамандандырылған шетелдік қондырғылар, Қазақстандағы алғашқы ауыл шаруашылығы техникасының ішкі нарығы және т.б. көрсетілді. Өткізілген барлық конференциялармен қатар, әртүрлі өндірістік компаниялардың көрмесі де өткенін айта кеткен жөн. Бизнес-қауымдастық өкілдері ынтымақтастық туралы меморандумдарға қол қойып, серіктестер іздеп, мәмілелер жасады. Көрмелер барысында келіссөздер нәтижесінде 100-ден астам әртүрлі келісімдер, мәмілелер, меморандумдар мен келісім-шарттар жасалды. Биылғы ең үлкен стендтердің бірін Қостанай агромеханикалық зауытының ресми дилері Kamz Agro ұсынды. Кәсіпорын өкілдері көрме кезінде 26 миллион теңгенің өнімін өткізіп үлгерді.

«Біз бұл көрмеге екінші жыл қатысып отырмыз, өткен жылы жалға алу алаңы шамамен 100 шаршы метрді құрады. Биыл – 720 шаршы метр. Халық Қазақстанда машина жасау барын көрсін. Беларусь, Испания, Түркия және басқа елдердің зауыттарымен ынтымақтасамыз. Осы көрме аясында біз 26 млн теңгеге екі дана техника саттық. Бір сатып алушы Ақмола облысының Ақкөл ауылынан болса, екінші сатып алушы – Оралдан», - деді Kamz Agro директорының орынбасары Қуанышбек Әбдірахманов.

Көрмеге ұсынылған компаниялардың бірі – 1953 жылдан бері ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтарын шығаратын ірі американдық өндіруші Massey Ferguson. CanAgro 2016 жылы Қазақстандағы дистрибьютор болды. CanAgro маркетологы Руслан Жоламанов көрме барысында мамандардың қандай нәтижелерге қол жеткізгенін айтып берді:

«Біздің компания нарықта 20 жылдан астам уақыттан бері жұмыс істеп келеді. Қазіргі уақытта біз Massey Ferguson брендін ұсынамыз. Біздің компания көрмеге құрылған күннен бастап жыл сайын қатысып келеді. Тапсырыс берушілер көп, бағаның қымбаттауына қарамастан, құрал-жабдық алуға қызығушылық танытқандар бар. Бізде қазірдің өзінде жабдықты сатып алу туралы алдын ала ниеттілер тіркелді, біз сатып алып, келісім-шарт жасастық», - деді ол.

Көрме аясында ауыл шаруашылығы саласының тенденцияларын талқылаудан басқа, арнайы техникалар мен конференциялар көрсетілді, түрлі байқаулар, жиындар және басқа да интерактивті іс-шаралар өткізілді. KazAgro/KazFarm көрмелерінің тарихында тұңғыш рет 2022 жылы қой мен ешкі тұқымдық материалдары бойынша аукцион өтті. Көрмеде «элита» класындағы асыл тұқымды қошқарлар, Еділбай, Гэмпшир, Дорпер, Қаракөл, Саанен сүтті тұқымды уақ малдар ұсынылды. Тұқымды криоконсервациялау IMV (Франция) технологиясы бойынша зертханада жүргізіледі. Мұндай биоматериалдың бағасы жыл сайын өсіп келе жатқанын атап өту маңызды. Сондықтан сатып алушылар сатып алудан ақша таба алады. Биоматериалды 100 жылға дейін сақтауға болады. Сауда-саттық кезінде ең жоғары баға 1 млн теңгеге жетті. Көрме аясында «Үздік сауыншы» байқауы өтті, оған барлық ниет білдірушілер қатысты. Басекелестердiң тәжiрибесi, жынысы сияқты мәселелер манызды болған жоқ. Ұйымдастырушыларды таң қалдырғаны, байқауға қатысушылардың 80%-ы ер адамдар болды. Көрме қонақтары үшін басқа да қызықты іс-шаралар ұйымдастырылды. Оның қатарында үш тоқтының лоторея арқылы ойнатылуы, асыл тұқымды бұқалардың көрмесі, белгілі жас әнші Ержан Максимнің жаңа әнінің тұсаукесерін атап айту керек.