Жоғары лауазымды адам әрқашан қызметкерлерді тиімді және тиімсіз деп бөледі. Бұл таңдаудағы маңызды критерийлердің бірі – проактивтілік. Бұл адамның пайда болған жағдайға жауап беріп қана қоймай, алдын ала өз еркімен сыртқы ынталандыруды күтпестен тапсырмаларды орындау қабілеті. Мұның жұмыс берушіге қандай пайдасы бар? Оның тапсырманы өз бетінше, итермелеусіз жеңе алатын қызметкері пайда болады. Проактивті қызметкерлер – болашақ басшылар. Оларға деген сенімділік деңгейі арта отырып, барған сайын күрделі тапсырмалар беріле бастайды, содан кейін оларды орынбасарлар немесе мұрагерлер ретінде көре бастайды.
Белсенді емес қызметкер дәрменсіз, себебі басшы қызметкерді тапсырмаларды орындауға мәжбүрлеу үшін үнемі энергияны жұмсауға, белгілі бір уақытта не істеу керегін үнемі айтуға мәжбүр. Бұл энергияны аса қажет етеді. Мұндай қызметкерлер бағаланбайды және қызметте биік белестерді бағындыра алмайды.
Күткеннен асып түсіңіз
Мансап сатысында тезірек алға жылжудың тағы бір жолы – күткеннен де сәл көбірек жұмыс істеу. Бұл жағдайда шамадан тыс жұмыс істеп, жұмыста түнеудің қажеті жоқ. Күтілетін нәтижені арттырмау маңызды, яғни сіздің қолыңыздан келетіні туралы мақтанбау керек. Керісінше, үнсіз жақсы нәтиже көрсету арқылы әр уақытта басшыны таңғалдырыңыз. Тепе-теңдікті сақтау керек және барлық құралды бірден көрсетпеу керек. Бұл – көп адамға көмектесетін психологиялық тәсіл.
Жұмыстағы басымдықтар – үздік әдіс
Табысты адам барлығына үлгермесе де маңызды нәрсеге қол жеткізеді. Ол басымдық беруді біледі және бірінші кезекте маңыздыларын жасап, кейбір істерден мүлдем бас тартуға болатынын түсінеді.
Сіз мынадай кеңесті қолдана аласыз. Мысалы, барлық ісіңізді жазып, оларды маңыздылық критерийі бойынша 1-ден 100-ге дейін нөмірлеңіз. Бұл 2 минуттан аспайтын уақытты алады. Содан кейін бұл істерді Эйзенхауэр матрицасында, яғни төрт шаршыға бөліңіз: 1) маңызды және шұғыл, 2) маңызды және шұғыл емес, 3) шұғыл және маңызды емес, 4) шұғыл емес және маңызды емес. Кейін дәл осы тәртіпте істерді орындаңыз. Әдетте, адамдар екіншісінен гөрі үшінші тармаққа басымдық бере алады, алайда соншалықты шұғыл болмаса да, маңызды міндеттерді бірінші орындаған абзал.
Төсекті жинаңыз. Тәртіп ұсақ-түйектен басталады
Өзін-өзі тәрбиелеудің маңыздылығы – даусыз. Бұл дағдыны, тіпті ең тәртіпті емес адамдарға да үйретуге болады. Төсек жинауды бастаңыз, пәтерді ұқыпты ұстаңыз, ыдыс-аяқты дереу жуыңыз. Көп адамда «неге?» деген сұрақ туындайды, өйткені келесі күні бұл процестердің барлығын қайталау қажет болады. Мәселе мынада, таза ыдыс – бұл қарапайым жеңіс, күш-жігерден нәтиже алу. Дәл осындай қарапайым әрекеттер біздің ерік-жігерімізді және нәтиже үшін жұмыс істеу әдетін үйретеді. Біздің миымыз үшін айырмашылық жоқ: жиналған төсек болсын немесе миллиондаған теңгеге іске асырылған күрделі жоба болсын, ол үшін екі жағдай да нәтиже саналады. Ми әртүрлі қуаныш гормондарын бөле бастайды, істерді аяқтауды әдетке айналдыратын жаңа нейрондық байланыстар пайда болады. Сондықтан қарапайымнан бастаңыз, сонда сіз өзіңіздің көзқарастарыңыз бен әдеттеріңіз басқа салаларда – жұмыс, спорт, жеке жетістіктерде қалай өзгеретінін байқайсыз.
Әдіс жинақтармен де жұмыс істейді. Кез келген кірістен 10% үнемдеңіз, тіпті бұл сома ұсақ-түйек болып көрінсе де. Ми үшін ешқандай айырмашылық жоқ. Яғни, сіз 1 млн теңгені немесе 10 теңгені кейінге қалдырсаңыз да, ереже мен әдет бірдей.
Кейінге қалдырумен күреспеңіз, миыңызды алдаңыз
Бізге қиын тапсырманы орындау қажет болғанда, біз оны көбіне соңына дейін кейінге қалдырамыз. Көп адам кейінге қалдыру физиологиялық процесс деп санайды, біздің миымыз оның күрделілігіне байланысты бұл мәселеден қорқатын гормондар шығарады. Біз негізгі тапсырманы шегеретін ондаған басқа шағын және күрделі емес әрекетті ойлап табуды бастаймыз.
«Амигдаланы қолға үйрету» кітабының авторы Джон Арден мимен күресуді емес, оны алдауды ұсынады. Одан да шұғыл және маңызды тапсырманы құрастырыңыз, сонда сіздің негізгі ісіңіз жаңа фонда соншалықты қорқынышты болмайды. Кеңес сәл түсініксіз болып көрінгенімен, ол жұмыс істейді. Егер сізге есеп немесе мақала жазу қажет болса, диссертация жазуды «ойлап табыңыз», оны жасауға отырыңыз, сонда сіз есептің жеңілірек екенін бірден түсінесіз.