Қалың бұқара инвестиция игілігін көріп, кәсіпкерліктің көкжиегі кеңея түскен. Нәтижесінде, аудандағы жұмыссыздардың саны азайып, тұрғындардың табысы еселене түскен.
Ағымдағы жылдың үш айында ауданда өнеркәсіпте өндірілген өнім көлемі 5,3 миллиард теңгені құрап, жоспар 103,6 пайызға орындалған. Ауыл шаруашылығы саласының өнім көлемі 3,2 миллиард теңгені құраса, инвестиция көлемі 12,250 миллиард теңгеге жеткен. Құрылыс жұмыстарына 7 миллиард теңге бағытталса, пайдалануға берілген тұрғын үй көлемі 7 284 шаршы метрді құрайды. Сауда айналымы 5,1 миллиард теңге болып, жоспар артығымен орындалып отыр.
Өнеркәсіп саласында құны 1,9 миллиард теңге тұратын 23 жоба жанданса, жыл аяғына дейін құны 2,9 миллиард теңге болатын 29 жоба іске асады.
Ауыл шаруашылығы саласында 22 жоба жүзеге асып, 48 жаңа жұмыс орны ашылса, жыл ішінде құны 572 миллион теңге болатын тағы 47 жоба жанданбақ.
Биыл 132,8 мың гектар жерге ауыл шаруашылығы дақылдары егіліп, егіс көлемі былтырғы жылмен салыстырғанда 1 542 гектарға ұлғайған.
2019 жылы «Ауыл аманаты» жобасы Жаңақоғам ауылдық округінде іске асырылса, бүгінде Бірлікүстем ауылдық округін қаржыландыру жұмыстары жүргізілуде. Қосымша биыл Қорағаты, Жаңажол, Көкқайнар ауылдық округтері аталған жобаға қосылып, қазір ауыл тұрғындары несие алуға өтініш білдіріп жатыр.
Елімізде соңғы жылдары жайылым жер мәселесі өзекті бола түсті. Шулықтар бұл түйткілдің де түйінін тиімді тарқатып жатыр.
– Жайылым жерлердің пайдалануына зерделеу жұмыстары жүргізіліп, нәтижесінде 93,8 мың гектар жайылым жер жетіспейтіндігі анықталды. Мәселені шешу үшін аудандық босалқы жер қорынан қосымша 83,3 мың гектар жайылымдық жер учаскелері ауылдық округтерге бекітіліп берілді.
Биыл жоспарға сәйкес пайдаланылмай жатқан 22 мың гектар ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлерді мемлекет меншігіне қайтару көзделіп отыр. Жалпы жыл басынан бері 9 мың гектар жер мемлекет меншігіне қайтарылды.
Одан бөлек, аудандық Smart Аgro Karkara ЖШС-на тиесілі жалпы 6 400 гектар пайдаланылмай жатқан жер телімдеріне мемлекеттік жер қорына қайтару бойынша аудан әкімдігі тарапынан сотқа талап арыз беріліп жатыр.
Тағы бір айта кетерлігі, жыл басынан бері игерілмей жатқан ауыл шаруашылығы мақсатындағы 21 шаруа қожалығының 49 мың 446 гектар жері анықталды. Яғни, мал басы саны тіркелмеген. Жер телімдерін игермеген шаруа қожалықтары бойынша қолданыстағы заңнамаға сай шара қолдану үшін облыстық жер инспекциясымен бірлесіп жұмыс атқарылуда. Бұл бағытта жұмыстар алдағы уақытта жалғасын табатын болады, – дейді Шу ауданының әкімі Бақытжан Жәнібеков.
Аудан бойынша жеке тұрғын үй құрылысын жүргізу үшін берілетін жер кезегінде тұрған азаматтардың саны 9739 адамды құраса, бүгінде кезекте тұрған 1216 азаматқа жер телімі берілген. Дәл сондай тұрғын үй кезегіне 981 адам тұрса, 5 қабатты 80 пәтерлік 3 үйдің құрылысын жүргізуге жобалық-сметалық құжаттар дайындалған. Аталған жоба толықтай қолдау тапса, 240 азамат тұрғын үймен қамтылатын болады. Бұдан бөлек Шу қаласындағы әскери қалашықта күрделі жөндеуді қажет ететін 75 пәтерді 4 үйді жаңғыртудан өткізу жолдары қарастырылып жатыр.
Ауданда ауызсу мәселесі де күрделі болып келген. Алайда қазір 35 елді мекеннің 26-сы орталықтандырылған ауызсумен қамтылып отыр. Жүйелі жұмыстардың нәтижесінде 2025 жылы аудандағы ауылдар толығымен ауызсумен қамтылмақ.
– Шу ауданындағы 35 елді мекеннің 21-і табиғи газбен қамтылып отыр. Қалғандарына көгілдір отынды жеткізу үшін 2 ауқымды жоба іске асырылыл отыр. Сондай-ақ ауданда жалпы 14 әлеуметтік нысанды табиғи газға қосу жоспарда бар. Оның 12-сі білім нысаны болса, 1-і көппәтерлі тұрғын үй және СПТУ-24 жатақханасы. Жалпы қаражат көлемі – 831,5 миллион теңгені құрайды.
Автомобиль жолдарына келсек, жалпы ұзындығы 844,82 шақырым. Биыл көше жолдарын жөндеу бойынша 42 жоба жанданып, тиісті жұмыстар жүргізіліп жатыр.
Бұдан бөлек ағымдағы жылы Шу қаласы көшелерін жаңғыртуға 428 миллион теңге қарастырылып отыр. Қаралған қаржы арқылы ұзындығы 19,7 шақырым болатын 21 көше жөнделетін болады. Сондай-ақ аудандық маңызы бар Жаңажол ауылына кіреберіс 6,9 шақырым жолына 310,3 миллион теңге бөлінді. «Ауыл-Ел бесігі» бағдарламасы бойынша болса, 15 жобаға 803,8 миллион теңге белгіленді, – дейді Шу ауданының әкімі Бақытжан Оразалыұлы.
Білім саласына келсек, 2024 жылға 6 жаңа мектеп, 2 жапсарлас құрылыс және 5 мектепті күрделі жөндеуден өткізу жұмыстары жоспарланған.
Медицина саласында болса, былтыр 5 келушіге арналған медициналық нысан пайдалануға берілген. Сондай-ақ Шу қалалық емханасы қайта жаңғыртудан өткен. Қазір медициналық нысандардың қажеттілігі 3 бірлікті құрап отыр. Осы мақсатта Төле би ауданындағы 48 орындық балаларды оңалту орталығының құрылысы тамыз айында аяқталмақ. 2024 жылы Жиделі стансасында медициналық нысанның құрылысы 150 миллион теңгеге жүргізіледі. Аспара стансасындағы медициналық мекеменің құрылысы да 150 миллион теңгеге 2025 жылға жоспарланып отыр.
Шу қаласы Жамбыл облысындағы моноқаланың бірі саналады. Бүгінде аталған шаһарда ауқымды жұмыстар қолға алынып, баянды жобалар бағдарын табуда.
Жалпы Шу қаласында 45 мың 447 тұрғын тұрып жатса, шаһар 8 иінге бөлінген. Биыл қаланың бюджеті 938 миллион теңгені құрап, өткен жылмен салыстырғанда 3 есеге өскен.
Қаланың негізгі өзекті мәселесінің бірі – кәріз жүйесі болатын. Қазір кәріз жүйесінің 86 пайызының тозығы жетіп отыр. Олқылықтың орнын толтыру үшін қалалық қазынадан 45 миллион теңге бөлініп, жобалық-сметалық құжаттар әзірленген. Бұйыртса, келер жылы құрылысқа қаржы қарастыру жоспарға енген.
Саятхан САТЫЛҒАН,
Жамбыл облысы