Оған негіз де жоқ емес. Өйткені жеке кәсіпкер Хасият Мадаминованың құқығын қорғаушы адвокат «арызданушының иелігіндегі «Түйте» каналын Жамбыл облысының әкімі Нұржан Нұржігітов заңсыз тартып алғалы жатыр» деп сананы сан-саққа жүгіртті. Мұндай мәлімдемеден кейін жергілікті билік өкілдері абдырап қалғаны да жасырын емес. Алайда олар бұл ақ-параттың шындыққа жанаспайтынын мәлімдеді.
Әңгіменің әлқиссасын әріден бастасақ, Нұржан Молдиярұлы Жамбыл облысы әкімінің орынбасары болып тұрған кезде «Түйте» каналына көз тіккен көрінеді. Тіпті, жеке кәсіпкер Мадаминованы қорқытып, жекеменшігіндегі каналды сатуға мәжбүрлепті. Арызданушы мен қазіргі облыс әкімінің арасында телефон арқылы өрбіген сол әңгіменің аудиожазбасы да жазылып қалған. Мұндай деректі Мадамированың адвокаты Рена Керимова келтіріп отыр. Алайда арызданушы тарап әлі күнге сол аудиожазбаны жарияламады. Тек Астана қаласындағы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігіне шағым түсірді.
Адвокаттың сөзіне сүйенсек, аталған аудиожазба 2021 жылы жазылған. Ол тұста облысты Бердібек Сапарбаев басқарып тұрған-ды. Алайда рейдерлік басып алу туралы әңгіме биыл қозғалып жатқан көрінеді. Рена Керимова арызданушы жақ қазір өздеріне қысым көрсетіліп жатқанын мәлімдеді. Тіпті, оларға каналдың орнына басқа жер беру де ұсынылыпты. Бірақ бұған арызданушылар келіспей, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі тарапынан тексеріс жүргізуді сұрады.
Әрине, мұндай айып ешкімге абырой әкелмейтіндігі анық. Облыс әкімдігінің баспасөз қызметі бұл арыз «жаптым жала, жақтым күйе» екенін хабарлады.
«БАҚ және әлеуметтік желілерде тарап жатқан Жамбыл облысы әкімінің рейдерлікке қатысы бар екендігі туралы ақпарат шындыққа жанаспайды. «Түйте» каналы Тараз қаласындағы ирригациялық жүйелерге, арықтарға су жеткізу, жасыл желектерді қурап кетуден сақтаудағы негізгі канал болып табылады.
Кезінде жекешеленіп кеткен «Түйте» каналы облыс орталығындағы каналдар жүйесінің күре тамыры саналады.
Осыған орай, каналды реттеп, тазалау арқылы толық әлеуетін тиімді пайдалану үшін оны коммуналдық меншікке қайтару маңызды.
Бұған дейін бұл бағытта қаржы қаралғанымен, жұмыстар нақты нәтиже бермеген. Былтыр мамандармен қаладағы қураған ағаштар бойынша 919 акт, биылғы жылдың 5 айында 312 акт жасалғаны – соның дәлелі. Бүгінде заңсыз жекешелендірілген мүлікті коммуналдық меншікке қайтару шеңберінде жергілікті атқарушы және құқық қорғау органдарымен бірлескен шаралар жалғасып жатыр.
Барлық жұмыс заң аясында жүзеге асырылады.
Қазіргі уақытта бұл бағыттағы азаматтық іс Жамбыл облыстық сотының апелляциялық сатысында қарауында», – деп Жамбыл облысы әкімінің баспасөз хатшысы Данияр Асқарұлы ресми мәлімдеме жасады.
Негізі, су айдындары мәселесіне қатысты Шу ауданының тұрғыны Қазақбай Байжұманұлы да шырылдап келген болатын. «Абай» шаруа қожалығының иесі тіпті әлеуметтік желі арқылы видеоүндеу жасап, құзырлы органдардан көмек сұраған. Ол 2011 жылы көлді жалға алғанымен, оның жалға алу мерзімін ұзартуға әкімдік рұқсат бермей отырғанына наразылығын білдірген. Тіпті, «көлді тартып алу үшін әкімдік белден басу әрекетіне де барып жатыр» деп шаруа жанайқайын жеткізген. Алайда облыс әкімі Нұржан Нұржігітов жекеменшіктегі су айдындары мемлекет меншігіне заңды түрде қайтарылып жатқанын мәлімдеді.
«Облыстан 100-ден астам су қоймасы бар. Соның 80-нен астамының жалға беру жөніндегі нормативтері бар. Олармен арнайы инспекция айналысады. Бірақ «Абай» шаруа қожалығының көлді пайдалану мерзімі біткен. Жалға алушы келісімді мерзімді әрі қарай жалғастыру жөнінде комиссияға ұсыныс берген. Бірақ сол 10 жылдың ішінде қандай жұмыстар атқарылғаны зерттеледі. Жоспар құрылып, бекітіледі. Сол жоспардың орындалуы тексеріледі. Комиссия жүргізген тексеріске сәйкес, жоспар орындалмаған. Комиссия келісімшартты жалғастырмау жөнінде шешім қабылдады», – деді облыс басшысы Нұржан Нұржігітов.
Шырылдаған шаруа шағымын сотқа да жолдапты. Алайда сот комиссия шешімін дұрыс деп тапқан. Енді Қазақбай Байжұманұлы көлді жалға алу мерзімін ұзарту үшін Жоғарғы сотқа шағым түсіріп жүр.
Әрине, мұндай жағдайда біреудікін дұрыс әлде бұрыс деу қиын. Алайда «Түйте» каналының жекеменшіктен мемлекет меншігіне қайтарылуын көпшілік құп көреді. Тіпті, «Тараз қаласын кесіп өтетін сегіз каналды да мемлекет меншігіне қайтару керек» дейтіндер де табылады. Себебі каналдардың үстіне жекеменшік иелері түрлі кәсіпкерлік нысан салып тастаған. Ал бизнес нысандарынан шыққан қоқыс каналды да, қоршаған ортаны да ластап жатыр. Бірақ жамбылдықтар су айдындары жекеменшіктен алынып, қайта жекеменшікке беріліп кетпегенін қалайды.
Саятхан САТЫЛҒАН,
Жамбыл облысы