Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі 2022 жылы жеңілдетілген автонесиелеу аясындағы қаржыландыру тетіктері бәсекелестікті шектегенін анықтады.
Ведомство жүргізген талдау аясында 2020, 2021 жылдар мен 2022 жылғы 9 ай кезеңіндегі автокредиттеу қызметтерінің нарығы жоғары шоғырланғанын, онда 16 кредиттік ұйымның қызметін жүзеге асыратын анықталды. Бұл ретте нарықтық үлестің 70%-ы «Еуразиялық Банк» АҚ, «Банк Центр Кредит» АҚ және «Kaspi Bank» АҚ-ға тиесілі.
«2022 жылы жеңілдікті автокредиттеу бағдарламасына қатысу есебінен «Еуразиялық Банк» АҚ және «Банк Центр Кредит» АҚ-да автокредиттер көлемінің өсуі байқалады (ЖТСМ шегі – 7,5%). Жеңілдікті бағдарламадан тыс берілген автокредиттердің ең көп көлемі қайталама нарықта автокредиттеумен айналысатын «Kaspi Bank» АҚ-ға тиесілі, оның ішінде «Колеса» цифрлық платформасы арқылы. Сонымен қатар коммерциялық сегментте жоғары пайыздық мөлшерлемелер көлемі – 33% (ЖТСМ шегі – 40%), кредиттік және сақтандыру ұйымдарын таңу іс-әрекеттері байқалады», – делінген БҚДА хабарламасында.
Агенттің осылайша, өткен жылы жеңілдетілген автонесиелеу шеңберінде қаржыландыру тетігін зерделеу автомобиль өндірушілер арасында да, бағдарламаға қатысатын екінші деңгейдегі банктер арасында да бәсекелестіктің шектелуін көрсетті.
Үкіметтің 2021 жылғы 2 қыркүйектегі № 604 Қаулысы негізінде қаржыландыру көлемін (100 млрд теңге) автоөндірушілер өзара бөлді (Өнеркәсіптік кәсіпорындар өкілдері комиссиясының 2022 жылғы 13 мамырдағы хаттамасы).
Содан соң, осындай бөлуді әкімшілендіру мақсатында өнеркәсіптік дамуды дамыту қоры көрсетілген көлемді екінші деңгейдегі 4 банкке бөле отырып, олардың әрқайсысына әрбір өндіруші үшін қаржыландыру лимиттерін (қарыздар сомасының шектерін) белгіледі.
«Жалпы алғанда, жеңілдетілген автонесиелеуді қаржыландыру халықтың сұранысын қанағаттандыру үшін отандық құрастырылған автомобильдердің қажетті санымен алдын ала қамтамасыз етусіз жүзеге асырылғанын атап өткен жөн, бұл өз кезегінде автомобильдер бағасының өсуіне түрткі болды», – делінген хабарламада.