Jas Otan бұқаралық ақпарат құралдары үшін брифинг өткізді. Онда студенттердің жатақханаларда тұру жағдайына жүргізген мониторингтің қорытындысы, студенттер арасында жеке ЖОО-да сыбайлас жемқорлыққа қатысты «Таза сессия» атты жасырын сауалнаманың екінші кезеңінің нәтижелері жарияланды. Jas Otan жастар қанатының деректері бойынша, барлық облыстарда, сондай-ақ Нұр-Сұлтан, Алматы және Шымкент қалаларында 645 студенттік жатақхана жұмыс істейді. Оның 270-і жоғары оқу орындарындағы, 375-і колледж жанындағы жатақханалар. Жалпы, 2019-2020 оқу жылында 259 мың студент, яғни Қазақстанның әрбір төртінші студенті жатақханадан орын сұраған. 169 мың студенттің өтініші қанағаттандырылды. Бұл жалпы өтініштердің 67%-ы болып отыр.
Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың бес әлеуметтік бастамасын жүзеге асыру мақсатында 2022 жылдың соңына дейін Қазақстан бойынша 75 мың орындық студенттік жатақхана нысандарын салу жоспарланып отыр. Сонымен қатар Nur Otan партиясының Төрағасы негізгі мәселелерді анықтау үшін студенттердің жатақханаларда тұру жағдайын тексеру міндетін қойды. Осыған байланысты Jas Otan Жастар қанатының 2000-нан астам белсендісі 270 жатақханаға рейд жүргізді. Қазіргі кезде 375 жатақханада студенттердің тұру жағдайын тексеру жұмыстары жалғасуда.
Жуырда жасотандықтардың жетекшісі ретінде еліміздің 5 аймағына барып қайтқан Елнұр Бейсенбаев ауыл жастарымен қалай жұмыс істейтіні жөнінде Jas Otan Жастар қанатының 5 жылдық «Жастар – Отанға!» бағдарламасында көрсетілгенін тілге тиек етті. Ол сонымен қатар Jas Otan-ның еліміздегі барлық аймақтарында бөлімшелері және қолдаушылары бар екенін, олармен әлі де көптеген жобаны жүзеге асыратынын айта келе, қазіргі кезде жатақханаларды не үшін тексеріп жатқанына тоқталды.
– Алматы қаласында 140 000-ға жуық студент бар, соның 80 мыңнан астамы басқа қаладан келген. Біз сол жастардың жатақхана мәселесін шешумен айналысамыз. Биыл 2025 жылға дейінгі «Жастар – Отанға!» бағдарламасының екінші бөлігін жариялап, сол жерде ауылды көтеруге бағытталған жұмыстарды көрсетеміз. Тексеріс кезінде жоғары оқу орындары мен колледждердің жанында жұмыс істейтін 66 студенттік жатақханаларда студенттердің тұру шарттары бойынша наразылықтар бар екенін анықтадық. Осы жөнінде бірнеше мысал келтіре кетейін. Алматы қаласындағы «Қайнар» университеті жатақханасының бөлмелері «Крыша» сайтында ашық хабарландыру арқылы бөтен тұлғаларға тапсырылған. Ал Қ.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ университетінің №1, 2, 4 жатақханаларындағы рейд барысында, бірқатар тәртіп бұзу фактілері анықталды. Онда асханада өлі тышқан табылған. 1961 жылы салынған Нұр-Сұлтан қаласындағы Политехникалық колледждің жатақханасының жағдайы да сын көтермейді. Аталған орында ұзақ уақыт жөндеу жұмыстары жүргізілмеген, – деді Jas Otan Жастар қанатының төрағасы Е.Бейсенбаев.
Тексеру нәтижесі бойынша Алматы, Шымкент қалаларындағы, сондай-ақ Шығыс Қазақстан, Қостанай, Жамбыл, Солтүстік Қазақстан, Батыс Қазақстан және Жамбыл облыстарындағы тұрмыстық жағдайы ең нашар 15 жатақхананың тізімі жарияланды.
Брифингте Jas Otan Жастар қанатының төрағасы 2019 жылдың 27 қарашасынан 2020 жылдың 14 ақпаны аралығында «Таза сессия» акциясының екінші кезеңі аясында студенттер арасында жеке ЖОО-да сыбайлас жемқорлыққа қатысты жасырын сауалнама жүргізілгенін айтты.
– Жасырын сауалнаманы Jas Otan Жастар қанатының хатшылығы және өңірлік филиалдарының қызметкерлері респонденттің таңдауы бойынша қазақ немесе орыс тілдерінде ЖОО аудиторияларында жүргізді. Сауалнама қатысушыларының орташа жасы – 19 жас. Респонденттердің 95,2%-ы бакалавриатта, 2,4% -ы магистратурада, 0,2% -ы докторантурада және 2%-ы интернатурада оқиды, – деді Елнұр Бейсенбаев.
ЖОО-да жемқорлық фактілерін анықтау мақсатында Jas Otan Жастар қанатының ұйымдастырған сауалнамасына Қазақстанның 15 аймағынан 20 710 студент қатысты. Сауалнама респонденттеріне 21 пәндік сұрақ қойылды. Анонимді сауалнамаға қатысқан студенттердің 12,5%-ы ЖОО-да жемқорлық бар деп жауап берді. Олардың ойынша, көбіне сыбайлас жемқорлық фактілері емтихан мен сынақ тапсыру кезінде кездеседі екен (23,8%).
Сауалнама қорытындысы студенттердің түрлі пікірін анықтауға мүмкіндік берді. Жастар жоғары оқу орындарындағы сыбайлас жемқорлықтың негізгі себептері: студенттердің оқуға деген қызығушылығының төмендігінен, оқытушылардың еңбекақысының аздығынан, кәсібиліктің төмен болуынан, студенттерге/оқытушыларға жұмыстан тыс тапсырмалардың көптігінен, оқу процесінің нашар ұйымдастырылуынан, бақылаудың нашарлығынан, жатақханада орын жетіспеуінен, әскери кафедраға орындардың шектеулі болуынан туындап отыр деп санайды.
Кездесу соңында Jas Otan Жастар қанатының төрағасы «Таза сессия» акциясының нәтижелері еліміздегі жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлықтың белең алғанын және ол пара алатындар үшін ғана емес, өз мақсатына қол жеткізу үшін оны беретін адамдарға да тиімді екеніне тоқталды.
Айта кетейік, бұған дейін осы мәселе ағымдағы жылдың ақпан айында Nur Otan партиялық бақылау комитетінің отырысында талқыланған еді. Сол жиында комитет мүшелері Білім министрлігінің студенттерді, магистранттар мен докторанттарды жатақханамен қамтамасыз етуге бөлінген бюджет қаражатының тиімсіз игерілгенін атап өткен болатын.
Абылайхан ЖҰМАШ
Жуырда жасотандықтардың жетекшісі ретінде еліміздің 5 аймағына барып қайтқан Елнұр Бейсенбаев ауыл жастарымен қалай жұмыс істейтіні жөнінде Jas Otan Жастар қанатының 5 жылдық «Жастар – Отанға!» бағдарламасында көрсетілгенін тілге тиек етті. Ол сонымен қатар Jas Otan-ның еліміздегі барлық аймақтарында бөлімшелері және қолдаушылары бар екенін, олармен әлі де көптеген жобаны жүзеге асыратынын айта келе, қазіргі кезде жатақханаларды не үшін тексеріп жатқанына тоқталды.
Сауалнама қорытындысы студенттердің түрлі пікірін анықтауға мүмкіндік берді. Жастар жоғары оқу орындарындағы сыбайлас жемқорлықтың негізгі себептері: студенттердің оқуға деген қызығушылығының төмендігінен, оқытушылардың еңбекақысының аздығынан, кәсібиліктің төмен болуынан, студенттерге/оқытушыларға жұмыстан тыс тапсырмалардың көптігінен, оқу процесінің нашар ұйымдастырылуынан, бақылаудың нашарлығынан, жатақханада орын жетіспеуінен, әскери кафедраға орындардың шектеулі болуынан туындап отыр деп санайды.
Кездесу соңында Jas Otan Жастар қанатының төрағасы «Таза сессия» акциясының нәтижелері еліміздегі жоғары оқу орындарында сыбайлас жемқорлықтың белең алғанын және ол пара алатындар үшін ғана емес, өз мақсатына қол жеткізу үшін оны беретін адамдарға да тиімді екеніне тоқталды.
Айта кетейік, бұған дейін осы мәселе ағымдағы жылдың ақпан айында Nur Otan партиялық бақылау комитетінің отырысында талқыланған еді. Сол жиында комитет мүшелері Білім министрлігінің студенттерді, магистранттар мен докторанттарды жатақханамен қамтамасыз етуге бөлінген бюджет қаражатының тиімсіз игерілгенін атап өткен болатын.
Абылайхан ЖҰМАШ