Дүниежүзілік экономикалық форумның зерттеуіне сәйкес, болашақта 10 жұмыс орнының 9-ы цифрлық дағдыны қажет етеді. 2030 жылға қарай цифрлық дағдыға деген қажеттілік 55%-ға артады. Атырауда өткен Ұлттық құрылтайдың үшінші отырысында Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек осындай мәліметпен бөлісті.
«Қазірдің өзінде бүкіл әлемде білім беру жүйелері кездесетін бірнеше мегатрендтер айқын қалыптасты. Мен олардың бірнешеуін ғана атап өтейін. Бірінші, жоғары білім беруді диджитализациялау. Оқыту мен оқыту процесінде заманауи білім беру технологияларын қолдану қажет. Екіншіден, IT дағдыларын дамытуға арналған микробіліктілік берудің өсуі байқалады. Ол үшін микробіліктілік бағдарламаларын іске қосу жоспарланып отыр. Осы тәсілдерді білім беру процесіне енгізу құралдары пысықталды. Үшіншіден, цифрлық алшақтықтың ұлғаюы байқалады. Яғни, цифрлық кеңістікте оқуға қолжетімділігі төмен адамдардың белгілі бір санаты бар. Цифрлық қоғамды қалыптастыру үшін тең қолжетімділікті қамтамасыз ету және қосымша онлайн сабақтарды ұйымдастыру бойынша шаралар қабылдау қажет», – дейді министр.
Саясат Нұрбек бүгінде жоғары оқу орындары цифрлық университеттерге айналып жатқанын айтты. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, индустриалды кезеңде құрылған көптеген нарыққа сәйкес келмейтін жоғары оқу орындарының уақыты тез өтіп жатыр. Олардың орнына заманауи, икемді және бейімделгіш білім беру платформалары сұраныста.
«Біздің барлық жоғары оқу орындарымызда Platonus, LMS, Moodle, Canvas жүйелері бар. Виртуалды зертханалар құрылды. Жаппай ашық онлайн курстар кеңінен қолданылады. Болашақта студенттер цифрлық дәуірдің мүмкіндіктерін барынша пайдаланатын және болашақ дамуды болжайтын жоғары оқу орындарына тартылатын болады. 2023 жылдан бастап Қ.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті мен Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университетінде «Цифрлық университеттерге трансформация» жобасы пилоттық режимде іске қосылды. Бұл жобаға біздің серіктес – Microsoft командасы қолдау көрсетіп жатыр. Цифрлық университет моделі 4 негізгі аспектіні қамтиды: білім беру қызметін, кампус пен IT инфрақұрылымын, ғылыми қызметті цифрлық трансформациялау, сондай-ақ бірыңғай цифрлық платформа сервистерін дамыту. Болашақта бұл тәжірибе еліміздің барлық жоғары оқу орындарына таратылатын болады», – дейді.
Министр IT дағдылары бар кадрларға қажеттілік артып келе жатқынан атап өтті. Қазірдің өзінде мамандыққа бағытталған білім беру бағдарламалары енгізіліп жатыр: «Деректер туралы ғылым», «Жасанды интеллект», «Бұлтты есептеу» және т.б. Бүгінгі күні IT саласы үшін жоғары оқу орындарымен 539 білім беру бағдарламасы әзірленген және осы сала үшін мамандарды 76 жоғары оқу орындары даярлайды.
Мемлекет басшысы еліміздің үш жоғары оқу орнының базасында білікті мамандарды даярлау және жасанды интеллект саласында зерттеулер жүргізу міндетін қойды. Осы ретте жоғары оқу орындары 2024-2025 оқу жылынан бастап іске қосу үшін жасанды интеллектті қолдану бойынша жаңа білім беру бағдарламасын әзірлеп жатыр.
«2023 жылғы 6 қарашада Қорқыт ата атындағы Қызылорда университетінің базасында Сеул Ұлттық ғылым және технологиялар университетінің (СеулТех) жасанды интеллект және информатика мектебі ашылды. Жоба шеңберінде «Ақпараттық жүйелер», «Киберқауіпсіздік», «Есептеу техникасы және бағдарламалау», «Информатика» бірлескен жаңа білім беру бағдарламалары енгізілетін болады. Қ.Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық зерттеу техникалық университеті 2023 жылғы қарашада City University of Hong Kong (CityU) ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды. Нәтижесінде «Жасанды интеллект» жаңа бірлескен білім беру бағдарламасы әзірленді. Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті базасында Қазақстан мен Қытай арасындағы ынтымақтастық нәтижесінде Лу Бань шеберханасы ашылды. Лу Бань шеберханасы аясында автомобиль көлігін басқаруда және жол қозғалысын ұйымдастыруда жасанды интеллектті қолдану бойынша Smart Driving Technologies (AI) инжиниринг орталығын ашу жоспарланып отыр. 14 отандық жоғары оқу орны базасында жасанды интеллект бойынша Google курстары енгізу пилоттық жобасы басталды. Бағдарлама министрліктің қолдауымен IT саласындағы адами капиталды дамытуға бағытталған. Жоба аясында 5 750-ге жуық студентті ақпараттық-коммуникациялық технологиялар білім беру саласында 3 айда оқыту жоспарланған. Google компаниясы демеуші ретінде оқу материалдары мен студенттерге арналған тәлімгерлерді қамтамасыз ету арқылы бағдарламаға қолдау көрсетеді», – дейді министр.
Айтуынша, студенттердің әлемдік цифрлық ресурстарға қолжетімділігін қамтамасыз ету үшін бірқатар іс-шара қабылданды.