Өнім Маңғыстау облысында орналасқан AGARGAN ЖШС мен «Ғылым қорының» бірлесе қаржыландыруының нәтижесінде өндіріске шығарылатын болады.
«Софмайя» түйе сүтінен жасалатын жаңа сусынның авторы – Х.Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің профессоры, биология ғылымдарының докторы София Сағындықова.
Адам ағзасына пайдалы дәрумендері мол өнімнің қант диабеті дертіне шалдыққандарға шипасы зор. Сондай-ақ бұл – ана мен баланың өміріне қажетті тағамдық қоректерді беретін органикалық сусын. Бұл өнім еліміздің батыс аймағындағы түйе шаруашылығымен айналысатын қожалықтардың сүт өнімдерін жаңа технологиямен өңдеп, сақталу мерзімін ұзартып, ішкі-сыртқы нарыққа шығаруда бәсекеге қабілетті шырын болады деп күтілуде.
Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбектің айтуынша, жаңа өнім аталған министрлік пен «Ғылым қоры» арқылы ғылыми зерттеу нәтижесін коммерцияландыру жобасы аясында грант иеленген.
«Бұл – ғылыми жаңалық 20 жылға жуық зертханалық ізденістерде пысықталған және қазақстандық, халықаралық конкурстарда талай рет жеңіске жеткен гранттық зерттеу жобасы. Өткен жылдың соңына қарай министрліктің Ғылым қоры, университет және жеке серіктестік арасында келісім-шарт жасалды. Жоба құны 403 миллион теңгеден астам қаржыны құрайды», – деді министр.
Ерекше өнімнің авторы, биология ғылымдарының докторы София Сағындықова сусынның қант диабетіне шалдыққан адамдарға пайдасы зор екенін айтты.
«Түйенің сүтінде қант пен лактоза болмайды. Сол себепті де ол организмге жақсы әсер етеді. Көптеген адамдардың иммунитеті төмен. Сондықтан бұл өнімді иммуномодулятор түрінде де қолдануға болады. Антибиотик қабылдаған уақытта міндетті түрде пробиотик ішу керек. Ал пробиотик ретінде осы біздің сусынымызды қолдануға болады», – дейді ғалым.
Ерекше өнімнің авторы, биология ғылымдарының докторы София Сағындықованың айтуынша, қазір өнімді шығаруға дайындық жұмыстары басталып кеткен. «Өнімнің алғашқы үлгілері енді шыға бастайды. Ерекше сусын AGARGAN зауытының 44-ші өнімі болып нарыққа шығатын болады. Әрине, пробиотикалық өнімдер нарықта бар. Бірақ отандық өнімдер аз. Шұбатқа қызылша шырынының қосылуында да үлкен мән бар. Қарапайым тілмен айқанда, қызылша адамның асқазанын босатады. Ішек жолын тазалайды. Біздің өніміміздің құрамында фолий қышқылы, темір, С, В дәрумендері бар. Осылайша, өнім адам ағзасы шлактардан тазалағаннан кейін де дәрумендерді жақсы сіңіруге ықпал етеді», – дейді София Сағындықова.
Ғалымның айтуынша, лабораториялық жағдайда сынақтан сәтті өткен өнімді алғашқы болып оның анасы тұтынған. «Анам қант диабетімен ауырған болатын. Сол себепті ол кісі арнайы диетаны ұстануға мәжбүр болды. Дегенмен менің зертханалық жағдайда жасаған өнімімнің анама әсері жақсы болды. Өнімді белгілі бір уақыт пайдаланғаннан кейін қанындағы қант мөлшері кәдімгідей түсіп, оң өзгерістер болды. Анамдағы жақсы нәтижелерді көріп-білгендер кейін қызығушылық таныта бастады. Бара-бара хабарласқан адамдарға рецептімен бөлісіп жүрдім», – дейді ол.
Ал сусынды клиникалық тұрғыда сынақтан өткізу алдағы күндерге жоспарлануда. Одан бөлек, сынақтар санаторий, профилакторийларда да жалғасатын болады.
София Сағындықованың айтуынша, қызылша шырынын тамақ рационына жиі қосу – организмді қант диабетінен сақтандырумен қатар, ағзадағы холестерин мен улы заттарды азайтуға мүмкіндік береді.
«Алайда қызылша шырынын табиғи күйінде ішу мүмкін емес. Өйткені бұл шырын дәмсіз келеді. Сол себептен оны шұбатқа қосудың тиімділігіне ғылыми тұрғыдан зерттеу жүргізіп, түйін жасадым. Шұбат пен қызылша шырыны бір-бірінің құнарлылығын толықтырып, адам ағзасына сіңімділігі артады. Мақсат – экологиялық таза шұбат сусынын шығару. Шұбатты ұзақ мерзімге сақтаудың жолдары жайында да зерттеулеріміз бар», – дейді ғалым.
Дәрігерлер 2050 жылға қарай қант диабетіне шалдыққандар саны әлемде миллиардтан асуы мүмкін деп болжайды. Оған себеп – адамдар арасында семіздіктің белең алуы. «Қант диабетімен ауыратындар – көбінесе жастар», – дейді мамандар.
Мамандардың айтуынша, дұрыс тамақтанбау және фаст-фуд, тез дайындалатын тағамдар мен тәттілерді мөлшерден тыс қолдану адам ағзасындағы көмірсулардың көбеюіне әкеледі.
«Қант диабетінің алдын алу үшін қандағы қантты бақылау керек. Егер ол көтерілсе, эндокринологпен байланысып, қаралған дұрыс. Қажет жағдайда дәрігер дәрі-дәрмек тағайындайды. Оларды дұрыс қабылдап, барлық ұсыныстарды орындаса аурудың күшеюіне жол бермеуге болады. Сондай-ақ тамақтануды қадағалап, азық-түлік пирамидасының қарапайым ережелерін орындау маңызды», – дейді эндокринолог-дәрігер Анна Чичибабина.
Қазақстанда ғана емес, әлемнің жетекші елдерінің ғылыми ортасына есімі жақсы таныс микробиолог ғалым Софья Сағындықова, осылайша қазақтың ұлттық сусынының бірі – шұбаттың құнарын қызылша шырынымен байытып, ғылыми жаңалық ашып қана қоймай, экологиялық таза өнімнің өндіріске шығуына себепкер болып отыр. Бұл да болса, дені сау ұлт қалыптастыру жолындағы отандық ғылымның үлкен қадамы.
Баян ЖАНҰЗАҚ