Осы орайда «тасқыннан қауіп жоқ па?» деген сауал Сыр жұртшылығын да толғандыратыны ақиқат. Шынында Қызылорда облысындағы қазіргі ахуал қалай?
Тасқын қаупі жоқ, бірақ босаңсуға болмайды
Мемлекет басшысы еліміздегі бірқатар өңірде тасқын қаупі сезілген тұста табиғи апатқа қарсы іс-шараларды үйлестіру және су тасқыны салдарын жою жөніндегі республикалық штабтың отырысын өткізгені белгілі. Онда су құрсауында қалған халықты қауіпсіз жерге көшіру және қарғын судан зардап шеккен азаматтарға қажетті көмек беруге ерекше назар аударды. Әрбір облыс тасқынға тосқын болуға тастүйін дайындық жүргізу қажеті де айтылды.
Өз кезегінде Қызылорда облысының әкімі Нұрлыбек Нәлібаев аталған мәселе бойынша тиісті сала басшыларына нақты тапсырмалар беріп, өз бақылауына алды. Бұл жайында облыс әкімдігінде өткен арнайы мәжілісте аймақ басшысы нақты тоқталып өткен болатын. «Өңірдегі елді мекендерді су басу қаупі жоқ. Дегенмен апат айтып келмейді. Алдын алу шаралары қатаң бақылауда болуы қажет. Бұл тұрғыда «Су тасқынына қарсы іс-шаралар» Жол картасына облысқа қатысты 17 іс-шара еніп, жүзеге асырылуда. Осы орайда еліміздің тасқыннан зардап шеккен өңірлеріне көмек көрсету бағытындағы жұмыстарды үйлестіру де аса маңызды. Осындай қиын кезеңде бірлігімізді көрсету қажет», – деді облыс әкімі Нұрлыбек Мәшбекұлы.
Нақты мәліметке сәйкес, бүгінгі күнге облыс аумағына 339 текше метр көлемінде су түсуде. Өткен жылдың есепті кезеңінде бұл көрсеткіш 314 текше метрді көрсеткен. Демек, тоқмейілсуге болмайды. Бүгінде аймағымызда орналасқан су қоймалары транзиттік режимде жұмыс жүргізуде.
Дайындық шаралары күнделікті бақылауда
Көктемнің алғашқы айында облысқа қарасты Арал ауданының Ақеспе ауылы маңындағы «Бозой–Шымкент» газ құбырына қызмет көрсететін техникалық жолды су шайып, өңір жұртын дүрліктерген еді. Бұл бірінші кезекте, Ақеспе елді мекені халқының Жол қатынасына қиындық туғызды. Алайда су шаю қаупі дер уақытында ауыздықталып, тиісті шаралар атқарылды. Жауапты орындар бұл келеңсіздікті аудан тұрғындарына еріген қар суының салдары деп түсіндірді. «Арал аумағында төтенше жағдай болған жерге аудан әкімі бастаған жұмыс тобы арнайы барды. Тиісті мекемелер мен жауапты сала басшылары мәселені қатаң бақылауда ұстап, дер кезінде қалпына келтіру жұмыстарын жүргізді. Осы орайда аудандық маңызы бар «Ақеспе елді мекеніне кіреберіс 6 шақырым автомобиль жолының құрылысына 2023 жылы жоба-сметалық құжаттамасы әзірленіп, мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынды. Жобаның жалпы құны – 497 876,0 мың теңге. Бүгінде қажетті қаржыны сұрату мақсатында облыстық Жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары басқармасына бюджеттік өтінім тапсырылды», – деп мәлімдеді бұл жайында бізге Арал ауданы әкімінің баспасөз қызметі.
Ал жауапты сала мамандары тарапынан, бүгінде облыста ахуал тұрақты екенін алға тартады. Тасқын қаупі төніп тұрған жоқ. Дейтұрғанмен, бақылау, тасқынның алдын алу шаралары тұрақты жүріп келеді. «Су тасқынының дайындық шаралары күнделікті бақылауда. Қазір су деңгейі бірқалыпты. Тасқын судың қаупі жоқ. Көп ұзамай егіске су беру жұмыстары қолға алынатын болады. Бүгінде осы бағытта жұмыс жүріп жатыр», – деп түсіндірді бізге «Арал – Сырдария» бассейндік инспекциясы басшысының орынбасары Зейнулла Қазтоғанов.
Оның айтуынша, нақты уақытта Шардара су қоймасында 4 млрд 705 млн текше метр су бар. Ал Көксарайда 1 млрд 473 млн текше метр су жиналған. Оның ішінде Шардарадан секундына – 200, Көксарайдан – 100 текше метр су Қызылорда облысына құйылып жатыр.
Сыр өңірі қолдаудан қалыс қалмады
Елімізде табиғи апаттың салқынын сезінген өңірлерге үздіксіз көмек көрсетіліп жатыр. Бұл тұрғыда Қызылорда облысы да қолдау білдіруде.
Бұған дейін су тасқыны болған аймақтарға көмекке 296 қызылордалық құтқарушы, 135 техника жіберілді.
Тасқынның зардабын тартқан өңірлерге гуманитарлық көмек көрсету мақсатында қала және аудан әкімдіктері «Күшіміз – бірлікте» акциясын ұйымдастырып отыр. Оған облыстың жанашыр азаматтары мен еріктілері үлес қосуда. Соның негізінде арнайы жинақтау пункттері де ашылып, жұмыс істеуде. Осы пункттерге су тасқыны басталғаннан бүгінгі күнге дейін Сыр өңірінен 150 млн теңгенің гуманитарлық көмегі жөнелтілген.
Соңғы мәліметке сәйкес, Сыр өңірінен Батыс Қазақстан облысына арнайы техникалар жіберіліп жатыр. Нақты айтқанда, су тасқыны болған аймаққа Қызылорда облысы әкімдігінің қолдауымен 106 арнайы техника жөнелтілген. Техникалар қажеттілігіне қарай бір тәулік ішінде әзірленіп, теміржол арқылы жіберілген. Мұндай қолдау шаралары әлі де жалғасып жатыр.
Ербақыт ЖАЛҒАСБАЙ,
Қызылорда облысы