Кездесуге облыстық және қалалық мәслихаттардың депутаттары, жергілікті атқарушы органдар мен қоғамдық кеңестердің, экологиялық ұйымдардың өкілдері, энергетика саласындағы жетекші сарапшылар, ғалымдар мен қаланың белсенді тұрғындары қатысты.
Талқылауға қатысу үшін Энергетика министрлігінің, «Қазақстандық атом электр станциялары» ЖШС, Ұлттық ядролық орталық және ядролық физика институтының өкілдері шақырылды. Кездесу барысында спикерлер еліміздегі атом энергетикасын дамытудың жоспарлары мен перспективаларын таныстырып, атом электр стансасын салудың қауіпсіздігі, экологиялық ұтымдылығы мен экономикалық қисындылығы мәселелеріне ерекше назар аударды.
«ҚР Ұлттық ядролық орталығы» РМК бас директоры Ерлан Батырбеков жобаның маңыздылығын атап өтіп, атом электр стансасын салу Қазақстандағы ғылым мен өнеркәсіпті дамытудағы маңызды қадам болуы мүмкін екенін айтты.
"Атом электр стансасының құрылысы – бұл көптеген салалардың дамуын өзінің соңынан тартатын жоғары технологиялық процесс. Құрылыстың мультипликативті әсері ғылым үшін, өнеркәсіп, кадрлар даярлау үшін де сөзсіз тиімді болады. Атом электр стансасынан ешқандай зиян болмайды, өйткені бүгінгі күні III және III + буын реакторының құрылысы ұсынылады. Бұл реакторлар белсенді және пассивті заманауи қауіпсіздік деңгейлерімен жабдықталған. Реактор қалыпты жағдайдан шыққан жағдайда қауіпсіздік жүйесі оны оңтайлы жұмыс режиміне қайтарады", – деп атап өтті Эрлан Батырбеков.
«Қазақстандық атом электр станциялары» АҚ бас директоры Тимур Жантикин стансаны салу үшін Балқаш көлінің маңындағы Алматы облысының ауданын қарауды ұсынды. Ол мұны елдің оңтүстік аймақтарындағы электр тапшылығы мәселесін шешу қажеттілігімен түсіндірді.
"Өздеріңізге мәлім, біздің солтүстік аймағымыз – электр энергиясының негізгі өндірушісі. Павлодар осы жүйеге кіреді, сондықтан электр энергиясының тапшылығын әлі сезінбейді, бірақ оңтүстіктегі жағдай күрделірек. «Солтүстік – Оңтүстік» желісі бүгінде 2 100 мегаваттқа дейін қуат өткізеді, бұл аймақтарды қуаттандыру үшін жеткіліксіз. Сондықтан энергетиктер Үлкен ауылының маңындағы Балқаш көлінің ауданын ұсынады. Атом электр стансасы қуатты көз ретінде «Солтүстік – Оңтүстік» желісінің жүктемесін түсіруге мүмкіндік береді", – деді Тимур Жантикин.
Талқылау барысында экологиялық ұйымдардың өкілдері мен жергілікті тұрғындар АЭС құрылысының экологиялық салдарына қатысты өз пікірлерін білдірді.
Павлодар тұрғыны және энергетик Асламбек Жарасов жаңа энергия көздерінсіз еліміз болашақта елеулі проблемаларға тап болуы мүмкін екенін атап өтті.
"Егер біз жақын арада атом электр стансасының құрылысын бастамасақ, онда 2030 жылға қарай біз 90-жылдарға қарай кері қайтамыз деп ойлаймын. Жарықты «желпуішті» өшіру естеріңізде ме? Сол уақыттың қайтып оралғанын қаламаймын", – деді А.Жарасов.
Екібастұз ГРЭС-2 стансасының ардагері, Екібастұз ГРЭС -2 ардагерлер кеңесінің төрағасы Ахмедова Гүлфия Ахмедова энергетика саласында 34 жыл жұмыс істейді және Үлкен ауылында өткен жобаға қатысты.
"Энергетика әрқашан кез келген саладан алда келеді, егер оны дамытпасақ, бізде ешқашан экономика болмайды. Біз сатып алатын және сататын республика боламыз. Біздің қазіргі стансаларымыз Екібастұз қаласының мысалында 70%-ға тозған. Атом стансаларының жаңа технологиялары болса, неге оларға инвестиция салу керек? Мен біздің ғалымдарымызға, ғылымымызға сенемін. Бұл – атом бомбасы емес, электр энергиясын өндіру. Бұл жаңа өнеркәсіптік өндірістерді құруға мүмкіндік береді, осылайша ел экономикасы көтеріледі.
Сондай-ақ кездесуде пайдаланылған ядролық отынды көму және кәдеге жарату, АЭС салу және пайдалану үшін мамандандырылған кадрлардың болуы мәселелері көтерілді.
Сарапшылар талқылауға қатысушыларды III және III + буын реакторларында қолданылатын заманауи технологиялар қауіпсіздіктің барлық қатаң талаптарына сәйкес келетініне сендірді.
"Бұл технологиялар экологиялық тәуекелдерді барынша азайтады және қорғаудың жоғары деңгейін қамтамасыз етеді", – деп атап өтті Ерлан Батырбеков.