Көрменің басты идеясы – ауыл мектептеріндегі жаңашыл бастамаларды көрсету. Фотокөрме өңірлердегі білім ошақтарының жаңа технологияларды игеруін, бәсекеге ұмтылысын, елдімекеннің дамуына тигізген әсерін, жергілікті тұрғындардың болмысы мен күнделікті тіршілігін айшықтайды. Фотокөрмені ÓzgeEpic креатив хабы ұйымдастырды, Білім беру саласын тұрақты дамыту қоры (furo.kz) қолдады. Көрмеге қойылған суреттердің авторлары – танымал фотосуретшілер Әйгерім Бегімбет және Сәбина Әбдімәлік.
Жоба кураторы Тоғжан Құрманжанқызының айтуынша, фотокөрме арқылы ауылдарда да түрлі құрал-жабдықтармен қамтылған заманауи мектептер жасақтау мүмкін екенін көрсету мақсаты болған.
«Ауыл мектебі» фотокөрмесінің басты идеясы – ауыл мектептеріндегі жаңашыл бастамаларды көрсету, оқушылардың білімге ұмтылысын, жаңа технологияларды игеру жолындағы жетістіктерін көрнекі түрде көрсету. Фотокөрме өңірлердегі білім ошақтарының тыныс-тіршілігі мен елді мекендердің дамуына тигізер ықпалын айқын бейнелейтінін ерекше атап өткім келеді. Ауыл үшін бұл мектептер білім беру мекемесі ғана емес, өркениеттің ұясына айналып отыр. Жоба барысында біз мектеп ұжымымен, мектеп директорымен, мектеп оқушыларымен тығыз жұмыс істедік. Осы кезде ауылдағы білім берудің жаңа дәуірі басталғанын сезіндік. Қаланың озық мектептерінен қалыспайтын, кей жерінде озатын мектептер ауылда да бар екенін көрдік. Сондықтан да біз бұл ізгі өзгерістердің өнер туындысына айналғанын, таралғанын қаладық. Өнер ол тарихтың, қоғамдық өзгерістердің шежіресін жасаушы. Біз қарапайым ауыл мектебі туралы оқиғаның шежіресін жасадық деп ойлаймын. Жамбыл облысы, Жуалы ауданы, Бауыржан Момышұлы ауылының мысалы арқылы біз шалғай ауылдардың әлеуетіне сендік. Мектептің барлығы осы көрмедегідей оң өзгерістерге бағыт алатынына сенеміз», – дейді Тоғжан Құрманжанқызы.
Фотокөрмені ұйымдастырушы ÓzgeEpic креатив хабы 2019 жылы құрылған, қазіргі таңда еліміздің үш қаласында – Астана, Алматы және Түркістан тұрақты жұмыс істеп келеді. Креатив хабтың мақсаты – бәсекеге қабілетті заманауи қазақ өнерін дамыту және қоғамның мәдени санасын арттыру, сонымен қатар, дарынды, зияткер жастарға қолдау әрі тәлімгерлік көрсету.
«Біздің мақсатымыз – әлеуметтік-мәдени құндылықтарды жалпы көпшілікке, жастарға жеткізу. Қала және ауыл жастарына мәдени-рухани құндылықтарды тең қолжетімді ету. Осы себептен де бізге Білім саласын тұрақты дамыту қорының ауыл мектептерін дамыту жобасы өте қатты ұнады. Өзіміз жобамыздың концепциясын ұсынып, қолдау алдық. Осылайша қазақстандағы ауыл мектептері туралы алғашқы көрмені өткізіп отырмыз», – дейді ÓzgeEpic директоры Тоғжан Құрманжанқызы.
«Ауыл мектебі» фотокөрмесіне Білім беру саласын тұрақты дамыту қоры қолдау көрсеткен. Аталмыш қор елімізде ауыл мен қала мектептеріндегі білім сапасы теңсіздігін азайтуға бағытталған жобаларды іске асырады.
«Біз қала мен ауыл арасындағы білім беру сапасындағы алшақтықты азайтуға бағытталған коммерциялық емес жобаларды іске асырамыз, оған екі бағыт кіреді: мұғалімдердің біліктілігін арттыру және ауыл мектептерінің материалдық базасын жаңарту. Қор серіктестер мен демеушілердің қолдауымен осы мақсаттағы әртүрлі жобаларды жүзеге асырады. 2022 жылғы 14 шілдеде «Қазақстан халқына» қоры, Білім беру саласын тұрақты дамыту қоры және Назарбаев Зияткерлік мектептері меморандумға қол қойды. Меморандум аясында серіктестер «Ауылдық жерлерде тірек мектептердің әлеуетін дамыту» жобасын іске асырып келеді. Біздің мақсат – 2026 жылға дейін еліміздің барлық 169 ауданы мен 27 моноқаласын қамту. Сол себептен стратегиялық серіктестер және демеушілермен ынтымақтастыққа ашықпыз», – деді Білім беру саласын дамыту қорының директоры Данияр Тоқтарбаев.
Фотосуретшілер ретінде ÓzgeEpic креатив хабының түлектері, кәсіби авторлар Әйгерім Бегімбет пен Сәбина Әбдімәлік шақырылған. Шығармашылық топ «Ауыл мектебі» жобасын үш ай зерттеп, зерделеп, жарыққа шығарып отыр.
«Бүгінде фотосурет өнеріне бойлайтын адамдар, әсіресе кәсіби мамандар көп емес. Ал әлеуметтік мәселені, соның ішінде шалғай аймақтардағы ауыл ішін аралап, ондағы тыныс-тіршілікті объективіне сыйдыратын фотосуретшілер тіптен аз. Бұл жобаға сондай бірегей фотографтар Әйгерім Бегімбет пен Сәбина Әбдімәлікті арнайы шақырған болатынбыз. Әйгерім Бегімбет – журналист әрі фотосуретші. «100 жаңа есім» жобасының жеңімпазы. «Үркер» ұлттық сыйлығының лауреаты. «Тіршілік», «Түркістан әйелдері» фотокөрмелерінің авторы. Ал суретші-фотограф Сәбина Әбдімәліктің жұмыстары Алматы, Атырау, Астана қалаларында қойылған. «Түсте» атты жеке фотокөрмесі өткен. Фотоөнермен қатар, деректі фильмдер түсірумен айналысатын кәсіби жан», – деп атап өтті Тоғжан Құрманжанқызы.
Бұл көрмеге Жамбыл облысы Жуалы ауданы Бауыржан Момышұлы ауылының Әлихан Бөкейханов атындағы №15 тірек мектеп-лицейінде түсірілген фотосуреттер қойылған. Екі ауысымда 603 бала оқитын білім ошағы былтыр тірек мектептер желісіне қосылыпты, соның аясында материалдық-техникалық базасы толық жаңарған. Сәйкесінше түрлі үйірмелер ашылыпты, қазіргі таңда телестудия, робот техникасы, қолөнер шебері, драма өнері, домбыра, шахмат, арт-студия жұмыс істеп тұр. Көрменің фотографы Әйгерім Бегімбеттің айтуынша, «Ауыл мектебі» – шалғайдағы білім беру мекемелерінің зияткерлік әлеуетін көпшілікке танытуға бағытталған шығармашылық жоба.
«Жобаға бізді шақырған кезде, әрине, қуандым. Бір апта бойы оқушы сияқты таңғы 8.00-ден кешкі 19.00-ге дейін мектепке қатынап, сабаққа қатысып, асханасынан тамақ ішіп, суретке түсірдік. Заманауи үлгіде жабдықталған мектепте нешетүрлі үйірме бар. Тіпті телестудия бар. Оқушылар ауылдың жаңалығын жазып, камераға түсіреді, монтаждап, дайын дүниені мектепке қойылған теледидар экранынан көрсетеді. Қызыға да қызғана қарайсың. Біздің бала күнімізде мұндай игіліктер болған жоқ. Түсірілім барысында көптеген шынайы кейіпкермен таныстық. Мектептің тыныс-тіршілігін, ондағы кейіпкерлердің әдемі армандарын боямасыз көрсетуге тырыстық», – дейді фотожурналист.
Көрме барысында фотосуретшілер шығармашылық ойларын ортаға салып, көрменің бірнеше кейіпкерін – Әлихан Бөкейханов атындағы №15 тірек мектеп-лицейінің ұстаздары мен оқушыларын таныстырды.
Сондай кейіпкердің бірі – 6-сынып оқушысы Ақмаржан Оңдасын өзінің «Ақылды экожылыжай» жобасын таныстырған. Ол жетекші ұстазы Кененбаева Гүлшатпен бірге қызғалдақ өсіру үшін жылыжай құрылысын салу және оны өсіру жолдарын зерттеген. «Ең бірінші экожылыжайдың қаңқасын құрып, полиэтилен пакетпен қаптадым. Суды және жарықты үнемдеу мақсатында тамшылатып суару технологиясын пайдаланып, жасанды жарықшамдар орнаттым. Ауаны микроағзалардан тазарту мақсатында ауа ылғалдандыратын қондырғы және температура, жарық, ылғалдылық пен топырақтың ортасын зерттейтін датчиктер орналастырдым. Қызғалдақты арнайы ыдыстарға егіп, жылыжайды жылыту үшін биогазды пайдаланамын» дейді Ақмаржан. Осы жобасымен ол «Дарын» республикалық ғылыми-практикалық орталығы ұйымдастырған облыстық байқауда 1 орын, республикалық кезеңде 2 орын алған. Ақмаржан мектеп ауласында ғылыми зерттеулер жүргізу үшін шағын жылыжай салынып, ол жерде өзі сияқты жас зерттеушілермен осы идеясын жүзеге асыруды армандайды.
«Ауыл мектебі» – көшпелі көрме. Алдағы уақытта Алматы және Түркістан қалаларында өткізу жоспары бар. Ал елордада күні кеше ашылған фотокөрмені 30 қарашаға дейін тамашалауға болады.
Айдана НҰРМҰХАН