Өткен аптада Мемлекет басшысы бастамашы болған Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі құрылды. Ал кеше сенім кеңесінің алғашқы отырысы өтті. Басқосуға кеңес мүшелері үлкен дайындықпен келгенін көрсетті. «Сырт көз – сыншы» демекші, қонақ ретінде қатысқан сарапшылар ұлттық кеңеске ұтымды кеңес пен ұсыныс айтып үлгерді.
Президент жанындағы Қазақстандық стратегиялық зерттеулер институтының бөлім басшысы Алуа Жолдыбалинаның айтуынша, Ұлттық қоғамдық сенім кеңесіне халық сенімін қалыптастыру қажет. Себебі, ақпарат құралдары мен әлеуметтік желілердегі пікірлер ел арасында Ұлттық кеңес туралы нақты түсінік жоқ екенін көрсетіп отыр. Ұлттық кеңесті әкімдіктер мен меморгандар жанынан құрылған қоғамдық кеңестермен шатастырып жатқандар бар көрінеді. Сондықтан Ұлттық кеңестің республикалық деңгейде жұмыс істейтінін, ұлттық мәртебесі барын елге түсіндіру керек.
Алуа Жолдыбалина Еуропа, Америка, Малайзия тәжірибелеріне жасалған талдау нәтижесі бойынша, Ұлттық кеңес жұмысын ұйымдастырудың үш бағытын ұсынды. «Біріншіден, азаматтардың арыздарының, шағымдары мен сауалдарының нақты жүйесін жинақтау қажет. Кез келген мемлекеттік органға түсетін арыз-шағымдарды да осы топқа жинақтау керек. Екіншіден, жұмыс топтары мен жұмыс органы «азаматтық жюри» сияқты жаңа технологияларды пайдаланғаны жөн. Үшінші кезекте әлеуметтік желі арқылы диалог жүргізу. Осы форматтарға Президент Әкімшілігі назар аударып, кеңес мүшелерінің жұмысын қамтамасыз етуі керек. Кеңес құрамы орынды іріктелген. Енді сол құрамның жұмысын қамтамасыз ету маңызды», – деді сарапшы.
Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінің мүшесі Ерлан Саировтың пікірінше, қазіргі таңда елдегі қоғамдық-саяси палитра әркелкі. «Сайлау, митинг, БАҚ, саяси партиялар туралы заңдардың кейбір тармақтары заман талабына сай емес екенін уақыт көрсетіп отыр. Сондықтан осы тұрғыда ойлануымыз керек. Саяси процестерді орталықсыздандырып, әртараптандыруға сұраныс бар. Саяси шешімдердің барлығы Нұр-Сұлтаннан шықпауы керек екенін айтушылар көп. Жыл сайын Қазақстаннан өз еркімен көшіп жатқандар көбейді. Ал шекаралық аудандардан халық орталықтарға көшіп жатыр», – деген саясаттанушы шекараны шекарашылар ғана емес, жергілікті халық та күзетуі керек деп санайды. Оның айтуынша, Шығыстағы Қатонқарағай, Марқакөл, Ақсуат, Мақаншы өңірлерінен ел көшіп кеткен. Бұрын Марқакөл ауданында 27 мың адам тұрған, бүгінгі халқы 6 мың ғана. «Мұны гуманитарлық проблема деуге болады. Дәл осындай проблема Алматы облысында да бар. Бұл мәселені шешу үшін кезінде қысқарып қалған аудандарды қайта құрып, шекаралық аймақтарды дамыту жөніндегі мемлекеттік бағдарлама жасау керек. Бұл өте маңызды», – деді ол.
Саясаттанушының айтуынша, кеңес құрамында жұмысына үлгере алмағандар мен қоғам сенімін ақтамағандар орнын басқаларға беруі керек. Өзі кеңестегі миссиясын орындай алмаса, орнын басқа адамға ұсынатынын жеткізді.
Өткен жылы педагогика мамандығына 8 мыңнан астам грант бөлінді. Соның 4 мыңнан астамы ҰБТ-да 50-51 балл жинаған талапкерлерге берілген. Біз балаларымызға білім беретін, тәрбие дәнін егетін ең маңызды істі кезінде нашар оқыған талапкерлерге тапсырдық. Бұл мәселені Ұлттық кеңес мүшесі, «Талап» қолданбалы зерттеулер орталығының директоры Рахим Ошақбаев көтерді. «Мұндай сорақылықты мұғалімдердің жалақысын көтеру арқылы ғана шеше аламыз. 2020-2021 жылдардан бастап мұғалімдердің еңбекақысы аймақтағы еңбекақының орташа көлемінен төмен болмауы керек. Қазақстандық мұғалімнің мәртебесін бірінші кезекте экономикалық ынталандыру арқылы көтеруді ұсынамын», – деді ол.
Тұмар МЫРЗА