26 қазан күні таңғы сағат 04.00 шамасында облыс орталығындағы Тәуке хан және Саңырақ батыр көшелерінің қиылысында «Лада» және «Опель Астра» автокөліктері соқтығысты. Сөйтіп, «Опель Астра» автокөлігі бағдаршамға соғылып, қатты зақымданды. Жәбірленуші күзет қызметін айыптап отыр.
Облыстық ішкі істер департаменті баспасөз қызметінің дерегіне сүйенсек, оқиға бойынша сотқа дейінгі тергеп-тексеру жұмысы басталыпты. Екі автокөлік те айып тұрағына қойылған. Белгілі болғаны, 27 жастағы «Лада» автокөлігі жүргізушісінің «орташа дәрежедегі» алкогольдік ішімдік ішкені анықталған. Бұл көлік жеке күзет қызметінің көлігі болған...
Құрықтала ма, құтыла ма?
Таңғы төрт шамасында ішінде төрт адамы бар жеңіл көлік Шымкенттегі тойдан қайтып келе жатқан. Қарсы беттен шыққан күзет қызметінің көлігі «Опель Астра» көлігінің бүйірінен оңдырмай соғады. Қатты соққыдан бірнеше мәрте айналған темір тұлпар бағдаршамға соғылып, артынша сайға құлаған. Төлеген Әбдрахмановтың апаттан басына қатты зақым келген. Оның анасының аяғы сынса, жамбасы морт кеткен аяғы ауыр әйелі ауруханада жатыр. Жәбірленушінің айтуынша, күзет қызметінің өкілдері бағдаршамның қызыл түсіне қарамай жүйткіп өтпекші болған. Тіпті, апатқа кінәлілер оқиға орнынан қашып кетпек те болыпты. Бірақ куәгерлер оған жол бермеген.
– Рөлде отырған жігіт ішіп алған. Енді «мен емеспін» деп мойындамай отыр. Көліктің артқы орындығында қару жатты: екі автомат, шоқпар, каска. Тағы бір жігіт артында қызбен отырды, – дейді Төлеген Әбдрахманов.
Жамбасы сынып ауруханаға түскен Іңкәр Жақаеваның бес баласы бар. Үлкені 12-де, кенжесі – 1,5 жаста. Жүкті келіншектің жақындары енді оның өміріне алаңдап отыр. Іңкәрдің анасы Айсара Нартбаева: «Қызымды аяғына тік тұрғызып берсін. Бес баласын қалай асырайды? Бір жыл төсекте жатады, емізулі баласы бар» дейді. 32 жастағы келіншек ауыр халде аурухаға түскен. Екі күн жансақтау бөлімінде жатқан оны кейін сынық-жарақат бөліміне ауыстырыпты. Дәрігерлер оның өміріне төнген қауіп жоқ дейді. №1 қалалық аурухана жарақат бөлімінің меңгерушісі Ерлан Түлеев: «Босандыратын мерзімі келген кезде акушер-гинекологтармен бір шешімге келеміз. Осы апта бақылауда болады. Келесі апта шешім шығарамыз» дейді. Көпбалалы ана Іңкәр Жақаева кемі үш апта ауруханада жатады. Жағдайы тәуір болса ғана үйіне жіберілмек. Ал науқастың туыстары бұл жағдайды аяқсыз қалдырмауға бекініп отыр.
Бұл іспен тікелей құзырлы орын қызметкерлері айналысуда. Алайда біз мәселенің мән-жайын білмекке, әсіресе күзет қызметі сарбаздарының жауапкершілігі қалай болады деген сауалмен Staler ЖШС жеке күзет агенттігінің басшылығына телефон шалып едік, ешкім жауап бермеді...
Жауапкершіліктен
ешкім жалтармайды...
Иә, осыдан біраз жыл бұрын Таразда жеке күзет қызметінің көлігі бағдаршамның қызыл түсіне қарамай жол ережесін бұзған болатын. Сондай жағдай енді тағы қайталанып отыр. Жалпы, жеке күзет қызметінің сарбаздары 18-45 жас аралығындағы жігіттерден жасақталады. Сондай-ақ жеке күзет қызметіне негізінен бұрын Ішкі істер департаментінде немесе әскери қызметте болған, зейнетке шыққан азаматтардың көп қайырылатыны белгілі. Осыған дейін құзырлы салада еңбек етіп, заңның бүге-шігесіне дейін білетін жігіттердің осындай заң бұзушылыққа жол беруінің себебі неде? Біріншіден, тамыр-таныстық. Иә, уақытында қызметте жүргенде көзкөргендердің, таныстардың олқылықтарға «көз қыса» қарайды деген масылдық қанға сіңіп кеткен. Бұл – ащы болса да шындық. «Өзіміздің жігіттер!» деген бір түсініксіз ұғым бар. Ал заңның алдында хан да, қара да бір. Осыны ұмытпаған абзал. Екіншіден, күзет қызметінің құзырына берілетін кейбір «жеңілдіктерді» әсіре пайдалану.
Бүгінгі күні облыс орталығындағы осындай жеке күзет қызметін бақылайтын бірден-бір мекеме облыстық ішкі істер департаментіне қарасты күзет қызметін бақылау бөлімі. Ал осы бөлім басшысының міндетін уақытша атқарушы Мұрат Сарымбеттің айтуынша, Жамбыл облысында 183 жеке күзет ұйымы тіркелген. Оның тұрақты түрде жұмыс істеп тұрғаны – 133. Сонымен қатар Нұр-Сұлтан, Алматы, Шымкент, Қарағанды секілді ірі қалаларда жұмыс істеп тұрған күзет қызметінің 43 филиалы аймақта жұмыс істейді екен.
– Күзет қызметіне сарбаздарды жасақтау кәсіп иесінің құзырындағы дүние. Біздің тарапымыздан тек лицензия беріледі. Сонымен қатар күзет қызметінің көлігін бояп «сирена» орнатуға да біз рұқсат береміз. Жалпы, рұқсат бойынша, хабар түскен жағдайда «сирена» көлік нысанға жеткенге дейін және аталған нысан иесі шыққанға дейін қосылып тұруы керек. Ондай жағдай болмаса орынсыз қосуға болмайды. Ал жоғарыдағы оқиғаға қатысы бар Staler ЖШС жеке күзет агенттігінің жұмысына бұған дейін ешқандай шағым түскен емес. Тағы бір мәселе, күзет қызметімен айналысып отырған компаниялар арасында бәсекелестік өте жоғары. Өйткені бүгінгі күні кәсіпкерлер өздерінің нысандарын күзету қызметіне жауапты, сапалы қарайтын, білікті кадрлармен жасақталған компанияларды алуға тырысады. Сұраныс жоғары, – дейді Мұрат Сарымбет.
Инкассатор да асығады
Бүгінде облыс орталығында көліктің саны артқан. Сондықтан қала ішіндегі негізгі көшелерде таңғы уақытта және кешкілік әжептеуір көлік кептелісі орын алады. Міне, осындай көлік жүргізушілері сабырсыздық танытқан сәтте біз жоғарыда сөз еткен жеке көлік қызметтерінен бөлек инкассаторлық көліктердің де асығыстығы, тіпті жол ережелерін бұзуы тараздықтардың ашуын туғызып отыр. Инкассаторлық қызмет те екінші деңгейлі банктер мен жекелеген қаржылық ұйымдардың тапсырысына қарай жұмысын жүргізіп отыр. Әйтеуір, бүгінгі күнге дейін өңірде инкассаторлық көліктердің жол ережесін бұзуы ғана тіркелгені болмаса, адам немесе көлікпен соғысу оқиғасы орын алмапты. Бір анығы – полиция қызметкерлері мен жедел жәрдем көлігі «сиреналарын» қосып, оқиға орнына асыққан жағдайда көлік қозғалысына қатысушылар мәдениеттілік танытып, жол беріп жатады. Ал біз көтерген жеке күзет қызметі мен инкассаторлық көліктерге көлік иелері жол беріп құрмет көрсете бермейді.
Жамбыл облысы