Биыл еліміздегі екінші «Алтын адамның» Атырау облысы Аралтөбе қорғанынан табылғанына 20 жыл. Ресеймен мәдени ынтымақтастық аясында Санкт-Петербор қаласындағы Этнографиялық музейде Атырау облысы тарихи-өлкетану музейі қорындағы Алтын адамның табылғанының 20 жылдығына орай «Қазақстанның алтын мұрасы» атты көрме ашылды.
Қазақстан Республикасы Мәдениет министрлігі мен Атырау облысы әкімдігінің қолдауымен, Атырау облысы Мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының Атырау облысы тарихи-өлкетану музейі Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» және «Ұлы даланың жеті қыры» бағдарламалық мақалалары аясында Ресейдің Санкт-Петербор қаласындағы Ресей этнографиялық музейінде «Золотое наследие Казахстана» көрмесінің ашылу салтанаты болып өтті.
Атырау облысының Жылыой ауданындағы Аралтөбе қорғанынан табылған Алтын адамның 20 жылдығына орай музей қорындағы Сарматтар кезеңіндегі тарихи құндылықтарды Ресейдің солтүстік астанасының тұрғындары мен қонақтарына заманауи үлгіде насихаттауды мақсат етті.
Көрмеге келушілер 1999 жылы Атырау облысы Жылой ауданы Аралтөбе қорғанынан табылған Қазақстанның екінші Алтын адамымен танысты. Ғалымдардың тұжырымдауы бойынша Алтын адамның өмір сүру кезеңі осыдан 2 мың жыл бұрынғы сарматтар дәуіріне жатады. Сарматтар біздің заманымызға дейінгі III ғасырдан б.з. IV ғасыр аралығында Тобылдан Дунайға дейінгі ұлан-ғайыр жазықты мекендеген ежелгі тайпалар.
Сармат көсемінің алтын киімді мүсінін қалыпқа келтіргендер: ғылыми жетекші, археолог Зейнолла Самашев, суретші-реставратор Қырым Алтынбеков.
Көрмеге 1999 жылы Батыс Қазақстан археология институтының ғылыми экспедициясы кезінде Аралтөбе қорғанынан табылған қыш ыдыстар, жебе ұштары, темір қылыштың сынықтары, моншақтар, қола айналар қойылды.
Сонымен қатар Сармат дәуірінің ескерткіштері Қылыш, Борсық және Миялы қорғандарынан табылған алтын жапсырмалар, жебе ұштары, құмыралар және басқа да артефактілер, барлығы 600-ге тарта тарихи құндылық алғаш рет шетелдік көрермен назарына ұсынылды.
Жалпы, көрермендер үшін қосымша ақпараттар қазақ, орыс, ағылшын тілінде дайындалып, Led экран арқылы ұсынылды.
Ресей этнографиялық музейі директорының ғылыми істер жөніндегі орынбасары Елена Герасименко, Қазақстанның Санкт-Петербор қаласындағы бас консулы Бауыржан Досманбетов, суретші-реставратор, «Остров Крым» ғылыми қалпына келтіру орталығының басшысы Қырым Алтынбеков және Ресей этнографиялық музейінің шетел бөлімінің бөлім меңгерушісі Жанна Чистякова көрменің лента қию рәсімін жасады.
Көрменің ашылу салтанатына қатысқан қазақстандық делегация құрамында Аралтөбе қорымына жүргізілген қазба жұмыстарына қатынасушы археолог, Орыс географиялық қоғамының мүшесі Вячеслав Плахов, Миялы қорғандарына жүргізілген қазба жұмысының жетекшісі, тарих ғылымдарының кандидаты Марат Қасенов, Х.Досмұхамедов атындағы Атырау мемлекеттік университетінің Қазақстан және дүниежүзі тарихы кафедрасының қауымдастырылған профессоры Әния Ермағамбетова болды.
Көрмені Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінің экскурсоводы Ғалия Назарбекова таныстырды.
Қазақстан Парламенті Сенатының депутаты Нұртөре Жүсіп: «Бүгін біздің еліміздің өте үлкен мұрасы, мәдени мұрамыз, Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінде сақталған Қазақстанның алтын мұрасымен танысуға мүмкіндік аласыздар. Қазақстан – кең байтақ. Ең бірінші Алтын адам Алматы облысынан табылған болса, алдарыңыздағы Қазақстанның Аралтөбеден табылған екінші Алтын адамы. Қазақстан жерінен бүгінге дейін 6 Алтын адам табылды. Мұның бәрі қазақ халқының тарихы тым тереңде жатқандығын білдіреді» деді.
Өз кезегінде сөз алған музей директоры Рашида Харипова бүгінгі көрменің маңызына тоқталып, VIII Халықаралық мәдени форум аясында көрме ұйымдастыруға қолдау көрсеткен Санкт-Петербордағы Қазақстанның Бас консулы Б.Досманбетовке және Ресей этнографиялық музейінің директоры В.Грусманға ризашылығын білдіріп, алғысхат табыс етті.
Көрмемен танысқан Санкт-Петербор үкіметінің туризмді дамыту комитетінің елшісі Андрей Мацарин:
«Алтын адам ежелден достық байланыстағы екі елдің туристік саласын дамытуда басты қадам деп білемін. Петербор – туристік қала. Менің ойымша, осы көрмеден кейін сіздердің елдеріңізге, Атырауға туристер қызығушылық білдіріп, жиі сапарлауға ниетті болады. Өйткені Алтын адам түрлі ұлттың ықыласын оятып отыр».
Көрменің ашылу салтанатында сөз алған Қазақстанның Санкт-Петербордағы Бас консулы Бауыржан Досманбетов:
«Тарихи танымды көрме Қазақстан мен Ресей арасындағы екіжақты мәдени қарым-қатынасына үлкен үлесін қосады» деп баға берді.
Айтулы шара аясында Ресей Этнографиялық музейі мен Атырау облысы тарихи-өлкетану музейі көрме аясында әріптестік меморандумға қол қойылды. Меморандум аясында 2020 жылы Ұлы Отан соғысының 75 жылдығына орай Ресей этнографиялық музейі Атырау облысы тарихи-өлкетану музейінде батыр қаланың тарихын баяндайтын көрме ұйымдастыруға, 2021 жылы Ресей этнографиялық музейінде Атырау облысы тарихи-өлкетану музейіндегі зергерлік бұйымдар коллекциясынан көрме, көрме аясында шеберлік сағаттар мен зергерлік бұйымдар жәрмеңкесін ұйымдастыруға келісілді.
Сонымен қатар шара барысында Н.Жантөрин атындағы Атырау облыстық филармония жанынан құрылған «Мұрагер» фольклорлық ансамблі қазақтың ұлттық күйлерін нақышына келтіре орындап, көрермендерді қазақ өнеріне тәнті етті.
Атырау облысы