Бүгінде көпбалалы аналарға мемлекет тарапынан аз қамқорлық жасалып жатқан жоқ. Алайда «аналар шеруі» әлі күнге азаймай тұр. Бұрын аналар орталық алаңға шығып, өз талаптарын қоятын болса, қазір олар әкімдік ғимаратына жиналады. Жуырда Жамбыл облысы әкімдігінің алдына шеруге шыққан аналардың шағымына аймақ басшысы Бердібек Сапарбаев құлақ түріп, әрқайсысының мәселесін жеке-жеке қарады.
Облыс басшысы бұған дейін де көпбалалы аналармен кездесіп, олардың мәселелерін назардан тыс қалдырған емес. Ал өткен жылы Тараз қаласынан заманауи «Бақытты отбасы» орталығы ашылып, аналарға деген қамқорлық арта түскен еді. Алайда бұл жолы аналар әр балаға 21 мың теңгеден төлеу туралы талабын алға тартты. Шыны керек, мұны біреулер қолдаса, екіншілер асыра сілтеу деп қарсы шықты. Сондықтан облыс әкімі көпбалалы аналардың басын қосып, тараптардың талабын тыңдады. Бұл жиында көпбалалы аналар бала санына, табыс деңгейіне және әлеуметтік жағдайына қарамастан әр балаға 21 мың теңгеден төлеуді сұрады. Ол үшін олар басқа жеңілдіктер мен жәрдемақылардан, соның ішінде АӘК, азық-түлік жиынтығы, көпбалалы отбасылар бойынша жәрдемақыдан бас тартуға дайын. Алайда аймақ басшысы мұндай шешім қабылдау мемлекеттің қаржылық мүмкіндігіне байланысты екенін айтты. Аталған жәрдемақыны енгізу – қосымша 3 триллион теңгені қажет етеді. Сонымен қатар Бердібек Сапарбаев мектептердегі балаларға арнайы берілетін ыстық тамақты алып тастауға үзілді-кесілді қарсы болды. – Көбіне ақшалай жәрдемақылар мүлдем басқа мақсаттарға бағытталады және балаларға жетпейді. Бүгінде арнайы әлеуметтік карта әзірленуде, ол бойынша қаражат тек балалардың қажеттілігі үшін ғана берілетін болады, – деді өңір басшысы. Басқосуда аналар тұрғын үй және жер учаскелері кезегінің баяу жылжуы, алты жасқа дейінгі балаларды тегін дәрі-дәрмек- пен, бір жылға дейін қоспа тағаммен қамтамасыз ету, тұрғын үй комиссияларына қатысу және шенеуніктердің қолжетімді болуын мәселе етіп көтерді. Бұған қатысты облыс әкімі кездесуге арнайы шақырылған басқарма басшылары мен Тараз қаласы әкіміне комиссия жұмысына қоғам өкілдерін неғұрлым белсенді тартуды, веб-сайттағы кезек күту тізімі мен тұрғын үйді пайдалануға беру кестесін тұрақты түрде жаңартып отыруды тапсырды.
Денсаулық сақтау басқармасының басшысы Әсет Қалиев болса, балаларға арналған барлық дәрі-дәрмек пен қоспа жеткілікті екенін жеткізді.
Аймақ басшысы бұден бөлек қазір халық арасында дәрігерлерге қатысты көптеген сауал туындап отырғанын тілге тиек етіп, бұл ретте кадр тапшылығын жою үшін облыс орталығынан С.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің филиалы ашылғанын хабардар етті. Сондай-ақ ақ халаттылардың жалақысы едәуір артқандықтан, сұраныс та жоғары болатынын ескертті. Ең алдымен дәрігерлер науқастарға деген көзқарасын түбегейлі өзгертіп, қолдан келер көмегін аямауы керек.
– Әрбір азаматқа мемлекеттік қызметтер толық көлемде көрсетілуі тиіс.
Электронды базалар барлық бағыт бойынша, соның ішінде тұрғын үйді пайдалануға беру және кезек бойынша нақты жұмыс істеуі қажет. Сонымен қатар әрбір адам қолжетімділікпен өз кезегін тексеріп, рәсімнің ашықтығы мен әділдігіне көз жеткізе алуы қажет, – деді Б.Сапарбаев.
Тағы бір мәселе – жеке тұрғын үй құрылысына арналған учаскелер көптен бері қажетті көлемде берілмеген. Мұндағы түйткіл – инженерлік инфрақұрылым тарту және барлық коммуналдық қызметпен қамтамасыз ету болып отыр.
Облыс әкімі айтылған мәселенің барлығы жіті назарға алынатынын айта отырып, аналарды мемлекеттік бағдарламаларға белсене қатысуға, шағын несиелер мен гранттарды пайдалануға шақырды. Өткен жылы 7 800 адамға жалпы сомасы 4,8 млрд теңгенің гранты берілсе, ал микрокредиттеу көлемі 5,4 млрд теңгеден асқан.
– Ел бойынша ең төменгі табыс бізде. Сондықтан біз өнеркәсіпті, ауыл шаруашылығын, кәсіпкерлік бастаманы, шағын және орта бизнесті дамытуға, инвестициялар тартуға айрықша көңіл бөлеміз. Әлеуметтік павильондарды көпбалалы отбасылар көп қоныстанған аудандарда ашу қажет. Бүгінгідей кездесулер кемінде әр тоқсанда бір рет ұйымдастырылатын болады. Сондықтан сіздердің мәселелеріңіз әрдайым назарымызда болады, – деді аймақ басшысы.
Осылайша, атқамінерлер базына айта келген көпбалалы аналардың ашуын басқандай болды. Әрине, аналардың әкімдік алдына жиналып, шу шығаруы ешкімге абырой әкелмейтіні анық. Сондай-ақ шенеуніктердің де аналар үнін жүре тыңдағаны жөн емес. Осыны екі тарап та түсінеді деп сенеміз.
Саятхан САТЫЛҒАН, Жамбыл облысы