Бүгінде шенділердің биік мінберлерде айтқан сұлу сандарын естіп, сүйсініп қаласың. Алайда боямасыз көрсеткішке көз жеткізгенде көңілің құлазиды. Әсіресе, мемлекеттік бағдарламаларға келгенде жүрісінен жаңылып, тура жолда тайғанақтаған тірлікті көріп, басыңды шайқайсың.
Жыл басынан бері 25 жұмыс орны ашылған
Жыл басынан бері Жамбыл облысында жұмыссыздықпен күрес бағытында 10 мемлекеттік бағдарлама жанданған болса, оның тек екеуі жүйесін тауып, небәрі 25 жұмыс орны ашылған. Ал қалған 8 бағдарлама бойынша бірде-бір жұмыс орны құрылмаған. Мұны облыс әкімдігінде өткен жиында аймақ басшысы Бердібек Сапарбаевтың өзі ашып айтып, қызметінде қалқыған мамандардың жұмысын сынға алды. –Төрт айдан бері өңірде «Индустриалды-инновациялық дамытудың 2020-2025 жылдарға арналған», «Нұрлы жол», «Нұрлы жер», «Ауыл – ел бесігі» секілді барлығы 8 мемлекеттік бағдарлама бойынша бірде-бір жұмыс орны ашылмады. Бұл жерде бағдарламалардың жүзеге асырылуының түп-төркіні халықты жұмыспен қамту екені ескерусіз қалып отыр. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың бізге берген негізгі тапсырмаларының бірі – халықты жұмыспен қамту және жұмыссыздардың санын көбейтпеу. Ол үшін елімізде іске асырылып жатқан мемлекеттік бағдарламалардың барлығын тиімді пайдалана отырып, бөлінген қаржыны толығымен игеруге міндеттіміз. Үкіметтің кеңейтілген отырысында нақ осы мәселе жөнінде бірқатар тапсырма берілді. Ал сол тапсырманың уақытылы орындалмағаны қалай? – деп Бердібек Машбекұлы жауаптыларға нақты сауалын жолдады. Облыс әкімдігінің Жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы басшысының міндетін атқарушы Кенжебек Олжабайдың айтуынша, биыл «Еңбек» нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған» мемлекеттік бағдарламасына 40 008 адам қатысады деп жоспарланыпты. – Бағдарламаның бірінші бағыты бойынша оқу жұмыстарын 31 мамандықпен 4 колледж және 16 оқыту орталықтарында жүргізу көзделуде. Екінші бағыт аясында осы жылы 602 адам шағын несие алады деп жоспарланып отыр. Осы мақсатта қазына қаржысынан 2,9 миллиард теңге бөлінді. Бүгінгі күнге 148 адам 552,8 миллион теңгеге шағын несие алып, өз ісін бастады. Сондай-ақ жоспардан бөлек қайта инвестицияланған қаржы есебінен 109 адамға 472,9 миллион теңгенің несиесі берілді. Осы бағыт аясында кәсіпкерлікті дамытуға 3 780 адамға 2205,3 миллион теңге мемлекеттік грант беру қарастырылып отыр. Осы уақытқа дейін 1 552 адам 905,4 миллион теңгенің грантын алды. Алайда Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне қосымша 2 820 адамға грант беруге 1645,2 миллион теңгеге сұраныс бергенімізбен олар бұл өтінішімізді қанағаттандырмады, – деп Кенжебек Мамашбайұлы тағы бір түйткілдің түйінін шығарды. Бұл тұста облыс әкімі бұған дейін Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігімен арада қайтарымсыз қаржы үшін бөлінетін қаражаттың көлемін ұлғайту, қосымша қаржы бөлдіру жөнінде келісім жасалғанын айта келе, алайда осыны құнттамаған сала басшыларының жұмысына қынжылысын білдірді. Сонымен қатар Жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы басшысының міндетін атқарушы Кенжебек Олжабайдың баяндамасына көңілі толмайтынын, мониторинг жүргізгенде өткен жылғы көрсеткіш пен республикалық меже қаперге алынбағанын, деректер болжамды түрде ғана жасалғанын қатаң ескертті.42 мектепте директор жоқ
Осылайша, облыс әкімі нақты мәселені көтеріп, талқыға салғанымен жауапты мамандар статистиканы сөйлетеміз деп тірлікті тағы тығырыққа әкеліп тіреді. Негізі, мұндай жағдайлар облыс әкімдігіндегі жиындарда жиі болады. Мәселен, Тараз қаласына қарасты Шөлдала иінінде оқушыларға оқ атылған оқиға да облыс әкімдігіндегі кеңесте қаралып, аймақ басшысы мәселеге майшаммен үңілді. Облыс әкімінің қысымына шыдамаған кейбір басшылар «сырымды айтамын деп шынын айтып», қызықты жайттардың бетін ашты. Облыс әкімдігі Білім басқармасының басшысы Гүлнар Ходжабергенованың сөзіне сүйенсек, Шөлдалада жараланған оқушылар білім алып жатқан №55 мектепте осы күнге дейін директор болмапты. Бұл орта білім беру мекемесіне директор болуға ешкім конкурстан өте алмай отырған көрінеді. Ал ең сорақысы, облыстағы 42 мектеп әлі күнге директорсыз жұмыс істеп жатыр. Осылайша, жиында білім саласына жауапты басшы Шөлдала иініндегі оқиғаға қатысты кімді жазаларын білмей отырғанын тұспалдап жеткізгендей көрінді. Бүгінде Жамбыл облысында 442 мектеп болса, соның 42-сінде әлі күнге мектеп директоры жоқ деген не сұмдық? Балаларға нақты жауапты басшы болмағандықтан ондағы оқушылар да ойына келгенін істеп жатпағанына кім кепіл? Осындай жағдайда мектеп тәртібі мен балалар тәрбиесі туралы қалай сөз қозғауға болады? Шөлдала иінінде жасөспірімдер арасындағы бұзақылық бұған дейін де болғанын, салдарынан 8-сынып оқушысы көз жұмғанын жұрт жақсы біледі. Осы жағдай Білім басқармасына сабақ болмай, ең болмаса мектеп директорын тағайындау жағын шеше алмағаны таңғалдырады.P.S.
Иә, бір тұста мемлекеттік бағдарламалар орындалмай, жаңа жұмыс орындарын құру қиынға соғып жатса, екінші жақта бос тұрған орынға тағайындайтын маман табылмай жатыр. Бұл Жамбыл облысында кадр саясаты мен жұмыспен қамту жұмыстарының жүйесіздігін көрсетеді. Әйтпесе, төрт айда небәрі 25 ғана жұмыс орнын ашып, 42 мектепке директор таба алмау деген сөз санаға сыймайды. Осы айда оқу жылы аяқталатынын ескерсек, мектеп директорларының мәселесі бүгін-ертең шешілмейтін секілді. Ал 10 мемлекеттік бағдарлама бойынша жыл соңына дейін қанша жұмыс орны құрыларын уақыт көрсете жатар. Бір ғана айтпағымыз, жұмыссыздықпен күрес тек сұлу сандарды сөйлету емес екенін басшылар түсінсе игі.
Саятхан САТЫЛҒАН, Жамбыл облысы