Теміржолды жауып, пойыздарды тоқтатқан
Бас прокуратураның 1 қызмет бастығының орынбасары Елдос Қилымжановтың мәлімдеуінше, Атырау облысында қылмыскерлер өзге өңірден күштік құрылым қызметкерлерінің келуінен қорқып, теміржолды жапқан. Сондай-ақ үш жолаушы мен бес жүк пойызының қозғалысын тоқтатқан. Тіпті, полиция мен Ұлттық ұлан сарбаздарына шабуыл жасап, 18 жастағы қарусыз жедел қызмет сарбазын орталық көпірден лақтырып жіберген. Бас проркуратура өкілі адамдар зардап шеккен және залал келтірген қылмыстарға белсенді қатысқандарға ең қатаң бұлтартпау шарасы қолданылатынын айтты. Ведомствоаралық тергеу тобы арнайы прокурорлардың басшылығымен аталған санаттағы 91 істі тергеп жатыр. Оның ішінде 46 іс терроризм актісі, ал 45 іс жаппай тәртіпсіздіктер бойынша қозғалған Аталған істер аясында 469 адам сот санкциясымен қамауға алынған. «Жеке басын, жасалған қылмыстағы рөлін, тергеуге жәрдемдесуді ескере отырып, 128 күдікті қамауда ұстау – ешқайда кетпеу туралы қолхатқа, кепілге және жеке кепілгерлікке ауыстырылды. Бұлтартпау шараларын қайта қарау бойынша жұмыс тұрақты жүргізіледі. Бұл ретте адамдар зардап шеккен және залал келтірілген қылмыстарға белсенді қатысушылар үшін ең қатаң бұлтартпау шарасы қолданылады», – деді Е.Қилымжанов.Мәйітті ұрлағаны анықталды
Сонымен қатар брифинг барысында мән-жайына көз жеткізбей қылмыстық іс туралы көпшілік алдында пікір білдіру фактілері туралы да сөз болды. Бас прокуратура өкілінің айтуынша, белгілі спортшы өзінің әлеуметтік желідегі парақшасына азамат М.- ға қатысты бұлтартпау шарасын негізсіз қолданылғаны туралы жазба жариялаған. Алайда құқық қорғау органдарының қызметкерлері әлгі М.есімді азаматтың Қызылорда қаласының жергілікті полиция қызметі ғимаратына қарулы шабуыл жасап, полиция қызметкерін жарақаттағанын анықтаған. Кейіннен оның полиция ғимаратындағы атыс кезінде қаза тапқан серігінің мәйітін мәйітханадан ұрлағаны да мәлім болды. Жалпы, Бас прокуратура қамауда отырған адамдарды ұстау орындарына тексеру жүргізіп, әр күдіктіні жеке қабылдайды. Күдіктілер тарапынан ұстау шарттарына шағым болған кезде дереу тиісті шаралар қабылданады. Бас прокуратураның 1 қызмет бастығының орынбасары Елдос Қилымжанов қамалғандар үй-жайлардың температуралық режимі, сәлемдемелерді алудың қиындығы, туыстарымен кездесуді ұйымдастыру мәселелері бойынша шағымданатынын айтты. «Қамауға алынған адамдар ұсталатын үй-жайларды күн сайын прокурорлармен бірге құқық қорғау ұйымдары да тексереді. Тергеу изоляторларындағы қаңтар оқиғаларына қатысушыларға адам құқықтары жөніндегі уәкіл 9 рет, оның өкілдері 41 рет барған. Бұдан басқа, аталған адамдармен Парламент депутаттарының топтары 9 рет, Ұлттық сенім қоғамдық кеңесінің өкілдері 4 рет, қоғамдық ұйым мүшелері бір-бірден кездесті. Күдіктілерді ұстау шарттары барлық жалпы қабылданған халықаралық стандарттарға сәйкес келеді», – деді Е.Қилымжанов. Брифингте ҚР ІІМ Тергеу департаментінің бастығы Санжар Әділов ведомство тарапынан қаңтар оқиғаларын тергеу мен елдегі құқықтық тәртіпті қамтамасыз ету бойынша жүргізілген жұмыстардың аяқ алысы жайында баяндады. Қазір ішкі істер органдары тергеушілерінің өндірісінде оқиғаға қатысты 2 729 қылмыстық іс бар. Олар бойынша 255 адам күзетпен ұсталған. Сонымен бірге жасаған әрекетінің сипатына қарай сот шешімімен 140 адамға бұлтартпау шаралары тағайындалған екен. «Бұрын аталғандай, қылмыстық істердің негізгі бөлігі келесі қылмыстар бойынша тергелуде: ұрлықтар – 1 844, қарудың заңсыз айналымы – 343, мүлікті қасақана бүлдіру немесе жою – 144. Қылмыстық істер бойынша 1,5 мыңнан аса жеке және заңды тұлға жәбірленуші деп танылған, 12 мыңнан астам адамнан жауап алынған, 2 мыңнан астам әртүрлі сот сараптамасы тағайындалған», – деді спикер. ІІМ Тергеу департаментінің бастығы Санжар Әділов қаңтар оқиғаларына қатысқандардың әрекетіне құқықтық баға беріп, олардың ақ-қарасын айыруға ішкі істер органдарының 500-ден аса қызметкері тартылғанын айтты. Ішкі істер министрлігі орталық аппаратынан аймақтарға тәжірибелі қызметкерлер де жіберіліпті.Ұрланған қаруды сатқан
ІІМ-нің өкілі бүлік кезінде қолданылған қаруларға қатысты да мәлімет берді. Алынған қарудың жалпы саны – 1 006 және оқ-дәрі – 20 307. «Жедел іс-шаралар кезінде Алматы қаласы Шаңырақ-2 шағынауданында екі адам ұсталды, олардан 5 мың пистолет және автомат патрондары бар цинк жәшіктері, бронежилет, қалқан, тізеқорғағыштар түріндегі арнайы құралдар, 2 танкіге қарсы снаряд, тегіс ұңғылы қару, 7 пневматикалық винтовка, оның ішінде біреуі оптикалық көздегішімен және пневматикалық пистолет алынды», – дейді С.Әділов. Тергеу департаменті бастығының айтуынша, күдіктілердің Алматы қаласындағы «Оружейник» аңшы дүкенін тонап, әуежайға шабуыл жасап, қиратуға қатысқаны анықталған. Тәртіп сақшылары ұрланған қаруды сату фактілерінің де жолын кесті. «18 ақпанда Жамбыл облысының Байзақ ауданында жедел іс-шаралар барысында криминалдық полиция қызметкерлерімен ұрланған Калашников автоматын сату барысында Тараз қаласының 45 жастағы тұрғыны ұсталды. Күдіктіден жеке тінту барысында қаруды сатудан түскен 300 мың теңге, автомашина салонынан екі Калашников автоматы оқ-дәрісімен алынды. Жоғарыда көрсетілген барлық адамдар прокуратурамен келісіліп және сот санкциясымен күзетпен ұстауға алынды», – деді Тергеу департаментінің бастығы. Жалпы, түсіндіру жұмыстары кезінде азаматтар 100 данадан аса қаруды ерікті түрде тапсырған. Ведомство өкілі қаруды ерікті түрде тапсырған адамның әрекеттерінде қылмыстық құрам болмаса оның жауапкершілікке тартылмайтынын да еске салды. Тәртіп сақшылары жаппай тәртіпсіздіктер кезінде азаматтардың және бизнес субъектілерінің ұрланған мүліктерін іздестіру бойынша да ауқымды жұмыс жүргізіп жатыр. Бүгінге дейін полиция қызметкерлері жалпы құны 120 миллион теңгеден асатын мүлікті тапқан. Брифингті қорытындылаған ІІМ Тергеу департаментінің бастығы ведомствоның тергеудің алдын ала нәтижелері туралы әркез хабарлап, азаматтардың әрбір арызына, полиция жұмысын жетілдіру бойынша ұсыныстарға ден қойылатынын айтты.Шынболат АТЫХАНҰЛЫ