Келісімдерге келуге еш кедергі жоқ
Осыған орай 10 наурызда Мәдениет және спорт министрлігінде Дәурен Абаевтың төрағалығымен еліміздегі киноиндустрияны дамыту мәселелеріне арналған кеңес өткен. Оған кинопрокат нарығында танылған отандық компаниялардың басшылары қатысты. Жиында кинопрокат мәселесі сөз болды. Министрліктің айтуынша, әзірге шетелдік компаниялармен барлық қажетті келіссөздер жүргізіліп жатыр. «Атап айтқанда, Голливудтың үш студиясы – Universal Pictures, Warner Bros және Paramount Pictures бұрын бекітілген кестеге сәйкес, қазақстандық көрермендерге өз картиналарын ұсынуды жалғастырады. Walt Disney Company және Sony компанияларымен отандық кинопрокатшылар ҚР МСМ қатысуымен тікелей келіссөздер жүргізіп жатыр. Тиісті келісімдерге қол жеткізу үшін айтарлықтай кедергілер жоқ. Келіссөздер нәтижесі мен қазақстандық кинотеатрлардың одан әрі жұмысының басқа да егжей-тегжейі туралы қосымша хабарланады» деген еді. Бұған дейін де «Меломан» компаниясы Голливудтың барлық картиналары кесте бойынша орыс тіліндегі дубляжбен және қазақша субтитрлермен шығатынан мәлімдеген еді. Яғни, бұған дейін келісілген фильмдерге қатысты мәселе туындап отырған жоқ. «Әзірше ешқандай өзгеріс жоқ, бәрі кесте бойынша тұр. Disney, Sony Pictures және Warner Bros-тың барлық картиналары экранға уақытында шығады. Компаниялар бізге олардың көшірмелерін жіберуге уәде берді. Біз қазір Sony, Pictures және Disney-дің ресейлік бөлімшелерімен жұмыс істейміз. Олардың тарапынан бізге өзгеріс туралы жаңа ақпарат келген жоқ» деген екен «Меломан» компаниясының пиар-менеджері Камилла Исмаилова «Азаттық рухына» берген сұхбатында. Одан бөлек, Sulpak Cinema өкілдері де елдегі прокаттың ресейлік компанияларға қатысы жоқ екенін айтқан еді. «Кино kz» сайтына кіргенімізде, жоспардағы фильмдердің кесте бойынша кинотеатрларда көрсетілімі жүріп жатқанын байқадық. Кинопрокат нарығында танылған отандық компаниялардың кейбірі Ресейдегі жағдайдың қазақстандық прокатқа әсер етпейтінін де айтқан еді. [caption id="attachment_188120" align="alignleft" width="1200"]
© коллаж: Елдар Қаба[/caption]
Алайда кинотеатрлар желісі басшылығы өкілдері дубляждың орташа бюджеті 100-300 мың АҚШ доллары тұратынын, елімізде жылына кем дегенде 300-ге жуық фильм көрсетілетінін, шығынның қандай болатынын айтқан еді. Олар осындай күрделі технологиялық процесті қысқа мерзімде ұйымдастыру да іс жүзінде мүмкін емес екенін сенімді түрде жеткізген.
«Егер де Шүкенов мырза киноорталық аясында дубляжға қаржы бөліп, студиялармен келіссөздер жүргізуге дайын болса, мұндай көмек пен қолдауды ризашылықпен қабылдаймыз», – деді Алмас Малдыбаев.
«Болашақ» аударған сапалы фильмдер
Соңғы он жыл ішінде «Болашақ» корпоратив қоры 38 шетелдік фильмге дубляж жасады. Бұл фильмдердің барлығы дерлік меценаттардың көмегімен жүзеге асты. Қор алғаш бұл жобаны 2011 жылы қолға алған. Қордың қолдауымен шетелдік үздік фильмдерге дубляж жасалып, соның арқасында қазақ тілі Disney студиясының 39-тілі және Sony Pictures студиясының 7-тіліне айналды. «Біздің қор бүгінге дейін 38 шетелдік туындыны қазақ тіліне дубляждады. Жағдай қазір әр күн сайын өзгеріп жатыр. Алайда дубляж мәселесі көтеріліп, жан-жақты қарастырылып жатқаны қуантып отыр. Қазір біздің студиялар 50-ден аса фильмді дубляждауға қауқарлы. Енді мемлекет тарапынан бұл бастама жақсы қолдау алса дейміз. Біздің қор қазір «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне кинематография және мәдениет мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан заңының жобасы бойынша Мәжілісте құрылған жұмыс тобына қосылған болатын. Былтыр аталмыш жоба бойынша жұмыс тобы Мәдениет министрлігінің төңірегінде болған. Біз дубляжға қатысты оннан аса ұсыныс бердік. Қазір жұмыс тобымен үлкен жұмыс атқарылып жатыр. Енді алдағы уақытта жақсы жаңалықтар есту бұйырсын», – дейді қордың өкілдері. Ақан Сатаев та, Бауыржан Шүкенов те келіссөздер түзілсе, еш қиындықсыз батыс фильмдерін мемлекеттік тілде дыбыстауға болатынын айтып отыр. «Қазақфильм» киностудиясының басшысы: «Біз енді олардың фильмдерін ешқандай делдалсыз өзіміз сатып алып, дубляждап, көрерменге ұсынатын боламыз. Бізде бәрі жақсы болады», – десе, Бауыржан Шүкенов: «Орталық Азия мен Қазақстанға ешқандай санкция жарияланған жоқ. Сол себепті бұл мәселені шешу жолдарын қарастырып жатырмыз», – дейді. Осылайша, мамандар еш қиындықсыз батыс фильмдерін мемлекеттік тілде дыбыстауға болатынын айтады. Walt Disney Company және Sony компанияларымен келіссөздер жүргізіліп жатыр. Керісінше, кей мамандар ағылшын тіліндегі фильмдерді субтитрмен көрсетуді дұрыс деп санайды. Бұл әдіс кинотуындының түпнұсқа атмосферасына нұқсан келтірмейді, әрі дубляжға қарағанда анағұрлым арзан болады дегенді алға тартады. Ал Ұлттық киноны қолдау мемлекеттік орталығына хабарласқанымызда, олар әзірге келіссөздер жүргізіліп жатқанын, жұмыс енді басталғанын айтты. Келіссөздер нәтижесі қандай болатыны әзірге белгісіз. Делдалсыз, тікелей голливудтық компаниялармен байланыс жасағанымыздың тиімді де тұсы бар. Бұл әрі мемлекеттік тілдің дамуына оң ықпал береді. Бұрынғыдай ресми тілде қазақша субтитрмен көрсетуден құтылатын боламыз. Оның үстіне, елімізде дубляж жасауға дайын мамандар да жеткілікті. Оны «Болашақ» корпоратив қоры 38 фильмді қазақша тәржімалау арқылы дәлелдеген болатын. Биыл кинотеатрларда көрсетілетін шетелдік фильмдердің барлығын дерлік көрерменге қазақша ұсына алсақ, онда Мәдениет министрлігінің де ұтқан тұсы болар еді. Іске сәт дейміз!Айым БЕКТҰР