«Тікелей мәміле жасасу мемлекеттің кәсіпкерлік қызметке қатысуын шектеу жөніндегі Кәсіпкерлік Кодекстің 192-бабына қайшы келетінін атап өткен жөн. Өйткені жер учаскелерін, жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату жөніндегі қызмет корпорацияның қызмет түрлеріне жатқызылмаған», – деп атап көрсетті Сергей Перов.Қызметі – құпия Тағы бір тәуекел – ұйымның қаржы-шаруашылық қызметінде ашықтықтың жоқтығы. Айта кету керек, бұл корпорация 100 пайыз мемлекет меншігінде. Корпорацияның ішкі құжаттарына сәйкес, «Солтүстік» өзінің қаржы-шаруашылық қызметі туралы барлық ақпаратты құпия санатына жатқызыпты. Осының өзі бармақ басты, көз қыстылыққа жол ашып, қаржыны ұтымсыз және тиімсіз пайдалануға итермелейді. Сыртқы талдау барысында басшысы директорлар кеңесінің мүшесімен үлестес «ЕКПІН-2002» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі 159,1 млн теңге мөлшерінде қарыз беру кезінде корпоративтік мүдделер қақтығысы бары анықталды. Бұдан басқа, тұрақтандыру қорының қаражатын бизнес субъектілеріне қаржылық қолдау көрсету үшін пайдалану фактілері анықталды. Яғни, 0,1 пайыздық үстемемен бейресми несиелеу орын алған. Мәселен, бір кәсіпкер тауық сатып алу үшін 50 миллион теңге қарыз алыпты. Кейін ол небары 9 миллион теңгенің өнімін жеткізіп беріп, қалған 41 миллион теңгені 0,1 пайыздық үстемақымен қайтарған. Мұндай жағдай бірнеше рет қайталанғаны белгілі болды. Айта кету керек, ішкі талдау барысында сыбайлас жемқорлық тәуекелінің бірде-бірі анықталмаған. Осының өзі сыбайлас жемқорлық шараларына бұл ұйым көз жұма қарағанын көрсетсе керек. Іс-қимыл жоспары қабылданды Сыртқы талдау қорытындысы бойынша Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің облыстық департаменті жемқорлық тәуекелдерін азайту бойынша бірқатар ұсыныс жасады. Ең алдымен, әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорацияны қайта жаңғыртудан бастау керек. Атап айтқанда, басым қызметтерді өзгертіп, жүктелген миссияға тән емес жұмыстан, мәселен, мемлекет мүлкін және жер телімдерін тікелей сатудан, бас тарту керек. Корпорация өңірге инвестициялар тарта отырып, инвестициялық жобаларды іске асыратын алаңға айналуға тиіс. Сонымен бірге агроөнеркәсіп кешенінде жұмыс орындарын ашатын жаңа жобаларды дамытса игі. Ашық және тәуелсіз директорлар кеңесін қалыптастырып, басқару тиімділігіне жыл сайын бағалау жүргізіп, ашықтық қағидаттарын іске асыру арқылы корпоративтік басқару жүйесінің тиімділігін арттыру қажет-ақ. Жұмыстың тиімділігіне қарай еңбекақы төлеу жүйесін енгізу, ішкі аудит институтын іске асыруға әрі барлық негізгі бизнес-процесстерді, әсіресе тұрақтандыру қорындағы әлеуметтік маңызы бар тауарларды есептеу мен бөлу жүйесін автоматтандыруға кеңес берілді. Сонымен қатар тұрақтандыру қорына әлеуметтік маңызы бар тауарларды сатып алуда ашықтық пен бәсекеге қабілеттілікті арттыру қажеттігі, хабарландырулар жариялап және тиісті өтінімдерді жинай отырып, кредит беру рәсімінде қолжетімділікті арттыру мәселесі де назардан тыс қалмады. Конкурстық негізде қарыз беруде рентабельділік қана емес, сондай-ақ қайтару пайызы жоғары және жаңа жұмыс орындары құрылатын өтінімдерге басымдық берілуі тиіс.
Солтүстік Қазақстан облысы әкімінің бірінші орынбасары Марат Тасмағанбетов анықталған кемшіліктер бойынша тиісті шаралар қабылданатынын жеткізді. «Сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайту үшін «Солтүстік» әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациясын қайта құру жұмыстары басталды. Қарыз беру және тұрақтандыру қорының жұмысы екі департаментке бөлінді», – деді Марат Тасмағанбетов. Облыс әкімінің бірінші орынбасары аталған тәуекелдер жойылады деп сендірді.Талдау қорытындысы бойынша анықталған сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін жою жөніндегі іс-қимыл жоспары қабылданды.
Солтүстік Қазақстан облысы