Астана жыл сайын көркейіп, дамып келеді, қала халқының саны да қарқынды өсуде. Мәселен, биылдың 1 қыркүйегіндегі статистикалық дерекке сүйенсек, ресми тіркелген елордалықтар саны 1,3 миллионнан асты. Бұған келімді-кетімді адамдарды қосыңыз. Бұл дегеніміз – бас қаланың инженерлік-әлеуметтік инфрақұрылымына айтарлықтай жүктеме, сәйкесінше, астананы дамытудың кешенді жоспарын талап етеді. Қала басшысы Алтай Көлгінов Azattyq Rýhy сайтына сұхбат беріп, елордадағы негізгі экономикалық-әлеуметтік мәселелерге тоқталды.
Астананың бас жоспарын жылда өзгертуге тура келеді. Мәселен, 2001 жылғы қала құжатында 2030 жылға дейін елордалықтар саны 850 мыңға жетеді деп болжанды. Алайда 2010 жылы бұл жоспарға өзгеріс еніп, 2030 жылы жергілікті тұрғындар саны 1,2 миллионға жуықтайды делінді. 2020 жылы қала халқы бұл межені басып озып, бүгінде 1 млн 330 мыңға жетті. Бұған тұрақты мекенжайы жоқ, уақытша жұмыс істейтін келімді-кетімді адамдарды қосыңыз. Бұл орайда, қаланы көркейту ісінде әлеуметтік-инженерлік инфрақұрылымды дамыту күн тәртібіне шығады: тұрғындарды ауыз су, жылу, электр энергиясымен, сондай-ақ, емхана, мектеп, балабақшамен қамтамасыз ету және осы бағыттағы іс-шараларды уақтылы әрі қарқынды атқару аса маңызды.
Астана қаласының әкімі Алтай Көлгінов бас шаһардың инфрақұрылымына түсетін жүктеме ауыр екенін айтып, саладағы бірқатар өзекті проблеманы атап өтті. Мәселен, қалада ауыз су тапшылығы бар. Әсіресе, жаз мезгілінде сумен қамту жүктемесі артады. Себебі жеке сектор тұрғындары ауыз суды бау-бақша суару сынды техникалық мақсатта пайдаланады. Қазіргі уақытта күнделікті тұтынатын 300 мың куб метр су жаздыгүні жетпей қалады.
«Бұл орайда 2020 жылы суды сорып, сүзгіден өткізетін бекеттің жобасы сызылып, былтыр құрылысы басталды. 2023 жылы толыққанды жұмысын бастайтын үлкен бекет қоймадағы суды тазалап, қалаға ауыз су таратады және қосымша 100 мың метр куб сумен қамтымақ. Әйтсе де, қаланың бас жоспарына сәйкес, 2030 жылы тұрғындар саны 2 миллионға жетеді деп болжануда. Сол себепті аталмыш бекет іске қосылғаннан кейін, осы тектес төртінші стансаның құрылысын жоспарлауымыз керек. Бұл ауыз сумен қамту проблемасының ұзақмерзімді шешімі болмақ», – деді ол.
Сондай-ақ бас қалада мектеп пен балабақшаның жетіспеушілігі күн тәртібінде тұр. Он жыл бұрын елордадағы мектеп жасындағы балалар саны 70 мың шамасында болса, бүгінде 230 мыңнан асады. Биыл мамырда 8 мың түлек білім ордасын бітірсе, қыркүйекте 25 мың оқушы мектеп табалдырығын аттаған.
«2019 жылы – 6, 2020 жылы – 11, былтыр 15 мектеп салып, 70 мың орынмен қамтыдық. Биыл тағы 15 мектептің құрылысы жүріп жатыр, оның 11-ін аяқтап қаламыз. Соның өзінде, мектеп жетпейді. Мемлекет басшысы халыққа Жолдауында балаларды ыңғайлы мектеппен қамтамасыз етуді тапсырды. Қазіргі таңда ірі көлемді 20 мектептің жобасын дайындап жатырмыз. Бұл білім ордалары 2 мың оқушыға есептелген, екі ауысыммен оқытатын болсақ, 80 мың орынмен қамтимыз. Бұл мектептердің құрылысы 2023 жылы басталады. Сондай-ақ, қаланың бас жоспарына түзетулер енгіздік: жаңадан салынып жатқан әрбір аудан мен кварталда мектеп, балабақша және тағы басқа әлеуметтік нысандар салынады, 70 мектепке жер бөліп қойдық», – деді қала басшысы.
Әкімнің айтуынша, жаңадан салынатын мектептерде мұғалім жетіспеушілігін болдырмас үшін кадр дайындау мәселесіне ден қойылуда. Елордада педагогикалық институт салу қажет. Бұған қомақты қаражат кетеді. Университет салуға ниет білдіріп отырған инвесторлар бар, ал әкімдік инфрақұрылым жасауға көмектеседі. Үкімет те жобасын бекітіпті.
Алтай Сейдірұлы қаладағы апатты тұрғын үйлердің мәселесіне де тоқталды. Астанада өткен ғасырда салынып, әбден тозығы жеткен тұрғын үйлер бар және онда адамдар әлі де тұрып жатыр. Бірнеше жылдан бері «Елорда даму» бағдарламасы жүзеге асуда. Аталмыш жоба басталғаннан бері 4,2 мыңнан астам отбасы апатты үйлерден көшірілген. Биыл тағы 333 отбасы жаңа баспанаға қоныс аудармақ.
Сондай-ақ қала басшысы ақылы көлік тұрағы, пандемиядан кейінгі шағын және орта бизнестің бүгінгі ахуалы мен әлеуеті туралы сөз қозғады. Бүгінге дейін әкімдік 1700 автокөлік тұрағын ретке келтірген, қала бюджетіне тұрақ жұмысынан 2 млрд шамасында қаржы түскен, бұл қаржы елорданың инфрақұрылымын дамытуға бағытталады.
Қазақстан экономикалық зерттеулер институты еліміздің қалаларындағы өмір сапасының рейтингісін жасады – Астана көш бастап тұр. Зерттеуде үш фактор есепке алынған: экономика және бизнес, адами ресурс және инфрақұрылым. Қала басшысы экономикалық белсенді тұрғындар саны артып келе жатқанын, жыл басынан бері 230 мыңнан астам субъект тіркелгенін атап өтті.
«Десе де, пандемиядан кейін шағын және орта бизнес өкілдері аяққа тұрып кетті деп айтуға әлі ерте. Бизнес мемлекеттің қолдауына зәру. Президент еліміздің кәсіпкерлерімен жиі кездесіп тұрады. ШОБ жұмысын тексеруге жарияланған мораторийді тағы ұзартты. Ал әкімдік Мемлекет басшысының тапсырмасымен тоқсан сайын «Атамекен» ҰКП базасында кәсіпкерлермен кездесіп, бизнеске, инвестиция тартуға жағдай жасау, әкімшілік кедергілерді жою және тағы басқа мәселелерді талқылап, саладағы түйткілді шешуге ықпал етеді. 2021 жылы негізгі капиталға 1,2 млрд инвестиция тарттық, биыл бұл межеден асуға күш салудамыз», – дейді ол.
Сөз соңында қала әкімі елорада атауының ауысқанына қатысты пікірін білдірді.
«Елорда атауы бірнеше рет ауысты. Әр кезең – тарих, ал тарихымызға құрметпен қарауымыз керек. Мен өңірден Нұр-Сұлтанға көшіп келдім және үш жыл қызмет еттім. Ал қазір көптің қалауымен қайта «Астана» атанған бас қаламызды көркейтуге, тұрғындардың жайлы өмір сүруіне күш жұмсап жатырмыз», – деп түйді А.Көлгінов.
