«Қаңтар оқиғасы» бойынша 1 350 адамға қатысты 673 іс сотқа жіберілді. Оның ішінде 1 113 азамат сотталды. Бұл туралы ҚР Бас прокуратурасының Қылмыстық қудалау қызметі бастығының орынбасары Елдос Қилымжанов мәлімдеді.
«Бұрын хабарланғандай, қылмыстық қудалау органдары Қаңтар оқиғаларына қылмыстық топ мүшелерінің қатысқанын анықтады. Олар: Жұмагелдиевтің «Қазақстандық» және «Айшуақ-Жантүгел» топтары. Олардың қылмыстық әрекеттерінен азаматтар зардап шекті, оның ішінде қайтыс болғандар да бар. Барлығы ұйымдасқан қылмыстық топтың 24 мүшесі тартылуда», – деді ҚР Бас прокуратураның Қылмыстық қудалау қызметі бастығының орынбасары Елдос Қилымжанов.
Қаңтар оқиғасынан кейін 1 мыңнан астам адам сотталған. 315 адамға қатысты 127 қылмыстық іс тергеу сатысында тұр.
«Мәселен, Қызылордадағы тәртіпсіздіктер кезінде қаскүнемдер жүк көлігін басып алып, Ұлттық ұланның мерзімді қызметінің әскери қызметшісі Қайсаровқа шабуыл жасалып, ол алған жарақатынан сол жерде қайтыс болды. Қылмыс фактісі осы жылдың басында әлеуметтік желілерде кеңінен таралған видеода түсірілген. Осы қатыгез қылмысты жасағаны үшін кінәлі адам 17 жылға бас бостандығынан айырылды. Тәртіпсіздіктердің шыңында да полиция қызметкерлері қару қолданбады, бірақ шабуылдаушыларға қарсы қолда бар арнайы құралдарды қолданды. Дәл осы себепті жараланғандардың басым көпшілігі қауіпсіздік күштері арасында бар. Сол күндері әртүрлі жарақатпен 3 393 құқық қорғау органдарының қызметкерлері ауруханаға жатқызылды. Олар өздерінің қызметтік және әскери міндеттерін адал орындады», – деді Елдос Қилымжанов.
Белгілі болғандай, мемлекеттік және қоғамдық қауіпсіздік мүдделеріне қайшы, қарсылық көрсетпей, қызметкерлер Алматы және Жамбыл облыстарының полиция департаменттерінің қару-жарақ пен оқ-дәрілер орналасқан ғимараттарын тастап кеткен фактілері де болды. Сондай-ақ Алматы қаласы, Алматы және Қызылорда облыстары Ұлттық қауіпсіздік комитеті департаменттерінің лауазымды тұлғалары да әрекетсіздік танытты.
«Осы фактілер бойынша арнайы прокурорлар тергеуді аяқтады. Қазіргі уақытта қылмыстық іс материалдарымен танысу рәсімі жалғасуда. Сонымен қатар қауіпсіздік күштері тарапынан тергеудің рұқсат етілмеген әдістерін қолдану фактілері тіркелді. Қазір ұсталғандарға дене жарақатын келтірген Алматы облысы полиция департаментінің бірқатар қызметкерлеріне қатысты сот процесі жүріп жатыр. Процесс бұқаралық ақпарат құралдарын тарта отырып, ашық форматта өтетінін атап өткім келеді. Күдіктілерге қатысты түрлі бұлтартпау шаралары, оның ішінде қамауда ұстау да қолданылды», – деді ол.
Осы жылдың 3 қарашасынан бастап «Рақымшылық туралы» ҚР Заңының ережелері күшіне енгені белгілі. Қазіргі уақытта 1 071 адамға рақымшылық жасалыпты.
«Тергеу органдары сотқа дейінгі кезеңде ауырлығы орташа қылмыс жасаған 8 күдіктіге қатысты қылмыстық қудалауды тоқтатқан. Сот 9 адамға қатысты істерді тоқтатты, үкім шығарылған кезде 77 адамға жаза мерзімі қысқартылды. Сондай-ақ соттар 902 сотталушының жазалау мерзімін қысқартты, оның 827-сі есеп беретін пробациялар, ал 75-і жазадан босатылды. Өткен ай ішінде рақымшылық актісін қолдана отырып, бас бостандығынан айыру орындарынан 60 адам, ал пробациялық бақылаудан 68 адам босатылды», – деді Елдос Қилымжанов.
ҚР Бас прокуратурасы Қаңтар оқиғасы кезінде 238 адамның қаза болғанын ресми мәлімдеді.
