«Негізінен бұл үйде 1980 жылдан бері тұрып келемін. Жыл санап үйіміздің жағдайы мүшкіл тартып тұр. Жанынан қарасаңыз байқайсыз, үйіміз артқа қарай шалқалап барады. Жалпы жағдайы сын көтермейтін күйде. Бізден кейін салынған үйлер апатты деп танылып, тұрғындары кезегімен үй алып жатыр. Осы жайында Қызылорда облысы әкімдігіне екі мәрте арыз жаздым. Өткен жолы облыс әкімінің орынбасары Мархабат Жайымбетовтің де қабылдауында болдым. Сол кезде мәселенің ақ-қарасын анықтау мақсатында арнайы мамандарын жіберуге уәде еткен болатын. Бірақ бір апта өткенімен бірде-бір адам келмеді. Соның себебін түсіне алмай отырмыз. Сонымен қатар Тасбөгет кенті әкімдігіне де шағымдандық. Алайда еш нәтиже болар емес», – дейді Тасарық №9 үйдің тұрғыны Гүлдәрі Қабылбаева.Тұрғынның айтуынша, Тасбөгет кенті әкімдігі тарапынан үйді сүрілуге жіберу үшін арнайы сарапшы маманның ықпалымен шешімін алуға кеңес берген. Алайда сарапшы маман арнайы тексеріс жүргізу нәтижесінде бұл үйді апатты деп танығанымен, екі күннен кейін сол аумаққа жауапты ПИК басшысы тарапынан апатты жағдайда емес деген шешім шығарылған. Ал тұрғындар бұл шешіммен келіспейді. Себебі, бұл тұрғын үй ПИК құрамынан әлдеқашан шығып кеткен. Дербес үй ретінде бұған ПИК басшылығының араласуы заңсыз деп есептейді.
«Мен де осы Тасарық №9 үйдің тұрғынымын. Үйіміздің қабырғалары қақырап тұр. Шатырлары да сынып, жарамсыз күйге түскен. Жаңбыр жауса, үйіміз суға кетеді. Жалпы үйміздің адам тұруға қауіпті екені біраз уақыттан бері байқалып келеді. Десек те, әлі күнге дейін қауіпсіздігіміз қамтамасыз етілмей тұр. Жертөле де суға толы. Ала жаздай массаға таланып шығамыз. Өз күшімізбен жөндеу жұмыстарын жүргізіп келеміз. Бірақ қауіптің беті сейілер емес», – деп мұңын шақты Базаркүл Қошанова.Тұрғындар бұл үйді бұзуға жіберіп, өздерінің қауіпсіз үйге көшірілгенін талап етеді. Құзырлы орындар тарапынан мәселелері аяқсыз қалмай жеделдете шешілгенін қалайды.
«Негізінен үйіміздің апатты жағдайда тұрғаны аз айтылып жүрген жоқ. Барлығы дерлік құлағдар деп ойлаймын. Десе де, ПИК басшылығы тарапынан үйіміздің апатты деп танылуына не кедергі келтіріп отырғанын түсінбей жүрміз. Үйіміздің апатты жағдайына алаңдап, әрбір күнімізді қорқынышпен өткізіп отырмыз. Кез келген уақытта опырылып, үйіндіге айналуы мүмкін. Осыны жергілікті билік қаперіне алса екен», – дейді тағы бір тұрғын Күлімшат Еркінқызы.Жалпы Қызылорда қаласы бойынша 2019 жылдың қыркүйек айынан бастап 48 тұрғын үй апатты деп танылыпты. Яғни, 43 көппәтерлі және 5 жекеменшіктегі жер үй заңнамада белгіленген тәртіппен апатты санатқа енгізілген. Бүгінде тұрғын үй алу кезегінде 525 отбасы тіркелген. Осы санат бойынша 2021 жылы қаланың сол жағалауының шағын ауданында салынған көппәтерлі үйлерден 93 отбасына жаңа пәтерлердің кілті табысталыпты.
«Жалпы осы кезге дейін Қызылорда қаласы Тасбөгет кенті бойынша 20 көппәтерлі тұрғын үй апатты деп танылған. Ал биыл желтоқсан айында кенттегі тағы бір тұрғын үй апатты үйлер санатына жатқызылды. Соған орай, кезек реттілігіне сәйкес ағымдағы жылы апатты үй тұрғындарына 60 пәтер, 2023 жылдың басында қосымша тағы 40 пәтер беру жоспарланып отыр. Сол сияқты Тасбөгет кенті Тасарық шағын ауданындағы №9 үй Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен апаттық жағдайда деп танылып, тұрғын үйлердің тізімінде тіркелмеген. Соған орай заңнамада белгіленген тәртіппен апаттық жағдайда деп танылған азаматтар тобы тұрғын үй алу кезегіне тіркелу қажет. Яғни, бұған дейін бұл үйді өз қаражаттарының есебінен аккредиттелген аттестаты бар сарапшы тұлғалар арқылы сараптама қорытындысын жасату қажет екендігі пәтер иелеріне жазбаша және ауызша түсіндірілген болатын. Сараптама қорытындысы бойынша аталған үй апаттық деп танылған жағдайда, пәтер иелері тұрғылықты мекенжайы бойынша,тиісті құжаттарды «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңға сәйкес 5 жыл көлемінде өткізе алады. Бұл тұрғыда жеке меншігінде басқа тұрғын үй болмаса (ЭЦҚ кілті арқылы) ақпараттық жүйелер платформасы «kezekte.kz» сайтына өтінім беру жолымен тапсыра алады. Нәтижесінде, қолданыстағы заңнамаларға сәйкес өтiнiш берiлген кезден бастап азаматтарға жаңа тұрғын үй тізімде белгіленген кезек ретімен беріледі», – деп түсіндірді бұл жайында Қызылорда қаласы әкімдігінен.Осылайша, қала әкімдігі тарапынан «қауіптің ошағында отырмыз» деп дабыл қаққан тұрғындарды қауіпсіз аймаққа көшіру үшін қазіргі үйлерін белгіленген заңнамаға сәйкес апатты деп таныту қажеттігін алға тартып отыр. Ал үйлерін апатты деп таныта алмай, табанынан тозған тұрғындар амалы таусылғанын айтып ашынады.
Қызылорда облысы