Шашылып ырыс шанақтан...
Шашылып ырыс шанақтан...
1,175
оқылды
Наурыз мейрамы түркітілдес бауырлас елдер ерекше атап өте­тін ортақ мереке саналады. Бұл мейрамның салт-дәстүрімізді жаң­ғыртып, өткеніміз бен бүгінімізді сабақтастыратын маңызы да зор. Біріккен Ұлттар Ұйымының бұл мей­рамды халықаралық мереке ретінде бекітуі де бекер емес. Себебі Ұлыстың Ұлы күнін тек қазақ халқы ғана емес, өзге ұлт өкілдері де ерекше құрметпен қарсы алады. Қызылорда облысы Қармақшы ау­даны ІІІ Интернационал ауылы Сыр өңіріндегі түрлі ұлт өкілдері қоныстанған елді мекен саналады. Әдетте, әз-Наурыз мерекесін ауыл халқы жыл сайын ерек­ше сипатта атап өтеді. Бүгінде Сыр өңіріндегі бұл ауылда 11 ұлт өкілдері бір үйдің баласындай тату-тәтті тұрмыс кешіп жатыр. Атап айт­қанда, түрік, әзербайжан, кәріс, татар, өзбек, армян, қырғыз, марий, белорусь және орыс ұлтының өкілдері бар. Жал­пы, 2 387 адам қоныстанған алақандай ауыл­дың ауызбіршілігі ажыраған емес. Қай кезде де жұдырықтай жұмылып, та­тулық пен бірліктің озық үлгісін көр­сетіп келеді. Ұлты бөлек болғанымен тілегі бір арнада тоғысқан ауыл халқының Наурыз мерекесіне деген құрметі ерекше. Нау­рыз мейрамы түркітілдес елдерге ортақ мереке саналғанымен, ауылдағы әрбір ұлт өкілдері тек қазақы сипатта тойлауға айрықша мән береді. Соның ішінде Ұлыстың басты тағамы – Наурыз көжені дайындауды жетік меңгерген.
«Жалпы, әр ұлт бұл мерекені өз салт-дәстүріне сүйене отырып, ұлттық на­қышта тойлайтыны белгілі. Біз көпұлтты ауылда тұратын болғасын, бұл мейрамды қазақы нақышта атап өтеміз. Өйткені біздің ауылда ұлтқа бөлінбей, бір қазанда қайнағандай ортақ салт-дәстүріміз қалыптасқан. Қандай мереке болса да, баршамызға ортақ қазақы үлгіде өткізуге тырысамыз. Атап айтсам, Наурыз мей­рамына 10 күн бұрын дайындық жасай­мыз. Алдымен, көше, арықтарды қоқыс­тан тазартып, тазалық жұмысын қолға аламыз. Содан кейін соғымнан қалған сүрленген етімізді қазанға салып, құрт-ірімшіктерімізді, қымыз, айранымызды даярлаймыз, Бауырсақ қуырып, жал-жая дайындаймыз. Сонымен қатар әр ұлт өкілі өздерінің ұлттық тағамдарын жа­сап, дәм татқызады. Өзім осы күні түрік халқының Хинкал (ең сыйлы тағамы), Хачапур, Базлама, Синор, Қатмар се­кілді ұлттық тағамдарын жасаймын. Бі­рақ осы күні бәріміз ерекше ықыласпен пісіретін ең ұлы тағам – Ұлттық Наурыз көже болып саналады», – дейді ауыл тұрғыны, түрік ұлтының өкілі Дильфура Байрахтарова.
Сонау 1944 жылдан бері осы ауылға қоныстанып, қазақ даласында балалық дәуренін өткізген Дильфура тілі мен дініне үлкен құрметпен қарайды. Бірақ бұл мерекені жыл сайын тек қазақы нақышта тойлайтынын айтады. Берекелі күннің түрік халқы үшін де маңызы зор. Сонда да үрдістен ауытқымай, ауыл­дастарымен қазақы дәстүрді ұстанады.
«Осы ауылға келін болып түскеніме 12 жыл болды. Содан бері ауыл тұр­мы­сына сіңісіп кеттім десем болады. Қо­нақ­жайлылық таныту біздің қанымызда да бар. Наурыз мерекесі күні қонақ ша­қырып, үлкен құрмет көрсетеміз. Қазақы ортада жүргендіктен бұл мерекені тек қазақы дәстүр бойынша атап өтеміз. Негізінен, жыл басы ретінде бұл мерекені біздің ұлтымыз да ерекше нақышта атап өтеді. Бидай өсіріп, бір ай бұрын ме­рекеге дайындық жүргіземіз. Алайда өзі­міздің ұлттық Буклама, Пахлава се­кіл­­ді тағамдарымызбен қатар, Наурыз кө­жені дайындауға ерекше көңіл бө­леміз. Жалпы, ұлтқа бөлінбей, ауыл хал­қымен бірге мерекені жыл сайын қа­зақы үрдісте тойлап келеміз», – дейді әзербайжан ұлтының өкілі Гулләр Искендирова.
Әсіресе, әзербайжан ұлтында палау ұлттық тағам ретінде қолданылады екен. Сондықтан да Наурыз мейрамында мейіз бен ноқат қосылған палау дайын­дауға ерекше мән беріледі. Ең бастысы, қазақы дәстүрден ауытқымай, мерекені ұлттық нақышта атап өтеді. Ән мен күйлері де тек қазақы нақышта әрленеді.
«Жер қарайып, күн жылынғаннан ауылымызда ұлық мерекеге үлкен да­йын­дық басталады. Ауыл халқы ұлтқа бөлінбей мерекені қазақы нақышта атап өтуге тырысады. Бірақ біздің ауылда қа­раша үй тігілмейді. Өзге ауылдар секілді көктем келісімен киіз үй тігу дәстүрі қа­лыптаспаған. Бірақ Наурыз қар­са­ңында ұлттық тағамдарымыз пісіріліп, мерекені қазақы сипатта атап өту үрдіске айналған», – дейді ауыл әкімі Нұрлыбек Сайымов.
Жыл сайын ынтымағы жарасқан ІІІ Интернационал ауылында Ұлыстың Ұлы күні үлкен думанға ұласады. Ауыл халқы мереке күні бір-бірінің үйіне кіріп, кө­рісіп, ізгі тілектерін білдіреді. Тағы бір айта кететіні, ұлтына қарамай, ауыл тұр­ғындары Наурыз күні қазақтың ұлт­тық киімін киіп, ұлық мерекені қазақы нақышта атап өтуді үрдіске айнал­ды­рыпты.

Қызылорда облысы