Апатты үйлер негізінен Атырау қаласында, Индер, Махамбет, Мақат, Құрманғазы аудандарында орналасқан. Жақында Атыраудағы апатты үйлер мәселесін түбегейлі шешу жайын Мәжіліс депутаты Дүйсенбай Тұрғанов көтерді.
«Апатты жағдайда тұрған осындай бірнеше үйді араладық. Бұл үйлердің ішін әбден ылғал тартқан. Көгеріп жатқан үйлердің қабырғалары мен төбелері жарылған. Төбелерден су ағады. Мұндай пәтерлерде әдетте зейнеткерлер, аз қамтылған адамдар тұрады. Олар үшін жағдайларын жақсартудың жалғыз үміті – мемлекеттің көмегі», – дейді депутат Дүйсенбай Тұрғанов.
Рас, 2022 жылдың соңында «Атырау қаласының тұрғын үй қорын жаңартудың 2022-2026 жылдарға арналған бағдарламасы» әзірленді. Бұл бағдарламаға апатты 82 үйден бөлек, қаладағы тағы 155 тозығы жеткен үй кіреді. Алайда депутат тозығы жеткен үйлердің мәселесін толыққанды шешу үшін жергілікті бюджеттен бөлінетін қаражаттың жеткіліксіз екенін айтады.
«Сондықтан республикалық бюджеттен де қаржы қарастыру керек. Мысалы, Атырау облысындағы апатты үйлердің тұрғындарын көшіруге шамамен 34 миллиард теңге қажет, Астана қаласы бойынша 115 млрд теңге және үйді инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылыммен қамтамасыз етуге қосымша 117 млрд теңге керек. Бірақ Қаржы министрлігі бұл жобаларға республикалық бюджеттен қаржы бөлуді қолдамай отыр. Сонымен бірге, «Отбасы банкі» арқылы несиелік тұрғын үйді қаржыландыру үлгісі бойынша тұрғын үй құрылысын қаржыландыру үшін облигациялар шығаруды да қолға алу керек», – дейді депутат.
Әкімдік, Мәжіліс, одан қалды Үкімет бар, апатты үйлер мәселесін шешуге бағдарлама қабылдап, ұсыныс енгізіп жатқанда, тозығы жеткен үйлердің тұрғындары алаң күйде өмір сүріп жатыр.
Дара Рахметулина апатты үйде тұрып жатқандардың бірі. Ол Құрманғазы ауданында тұрады. Құрманғазы ауылындағы Ғилаев көшесіндегі №7 үйде тұрып жатқан Дара Рахметулина құрт-құмырсқа, шыбын-шіркеймен баспанасын «бөлісіп» отыр.
«Тышқан, жыланды көргенде құрт-құмырсқаға «айналайын» дегің келеді. Салынғанына 53 жыл болған үйімізді әлсін-әлсін дәрілейміз. Бірақ, мұның бәрі өз-өзімізді алдау. Рас, жарық та, жылу да бар. Бірақ үйдің іргетасы отырып кеткендіктен, іргесі қақырап біткен қабырғалардағы жарықтардан жел келеді. Соның салдарынан қыс бойы көктеген қабырғамен алысамыз. Күн суытса, аурудан көз ашпаймыз. Біздің үйдегі тұрғындар арасынан дені сап-сау адамды табу қиын», – дейді апатты үйдің тұрғыны Дара Рахметуллина.
Тозығы жеткен 16 пәтерлік үйде қазір 8 отбасы тұрып жатыр. Атырау облысы әкімдігі Отын-энергетика кешені және тұрғын үй коммуналдық сала бөлімінің басшысы Гүлфайруз Өмірғалиеваның айтуынша, Атырауда апатты үйлер проблемасын 2029 жылға дейін толық шешу жоспарланып отыр.
«Былтыр Атырау қаласы, Индер, Жылыой аудандарында барлығы 8 апатты үйдің (64 пәтер) тұрғындары көшірілді. Биыл Жылыой ауданы Құлсары қаласындағы 8 апатты үйдің тұрғындары жеке компания арқылы салынған үйге көшірілді.
Сонымен қатар жеке инвесторларды тарту тетігімен реновация бағдарламасы шеңберінде апатты үйлердің тұрғындарын көшіру және бұзу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Биыл Индер ауданында 3 үйдің тұрғындарын көшіру жоспарда бар. Және Атырау қаласындағы Верхний көшесі бойында 5 қабатты 30 пәтерлік үйдің құрылысы үшін жобалық-сметалық құжаттамасы әзірленуде», – деді спикер Гүлфайруз Өмірғалиева.
Баян ЖАНҰЗАҚОВА,
Атырау облысы