Жыл өткен сайын инвесторлардың аймаққа деген қызығушылығы артып жатса, жаңа кәсіпорындардың саны күн санап көбеюде. Міне, сондай инвестициялық жобаның бірі қазыналы Қаратаудың бөктерінде орналасқан Талас ауданында жанданды.
Елімізде теңдесі жоқ Talas Investment Company
Жалпы Talas Investment Company ЖШС 2014 жылы іске қосылған болатын. Кәсіпорын алтын өндіру бағыты бойынша елімізде баламасы жоқ өндіріс орны саналады. Зауыт соңғы алты айдың қорытындысы бойынша 5 688 тонна цианид натрий және 2 375 тонна сульфат аммоний өндірген. Бұл қоспалар алтынды тастан ажырату кезінде пайдаланылатын теңдессіз қышқыл саналады. Мұндай химиялық қоспаны өзге өңір түгілі, Орта Азиядағы елдер өндіре алмайтындықтан зауыт өніміне деген сұраныс жоғары. Қазір зауыт жылына 15 000 тонна натрий цианидін өндіруге қауқарлы. Кәсіпорын 557 адамды тұрақты жұмыспен қамтып отыр.
Компания Ресей Федерациясы мен Орта Азиядағы Моңғолия, Тәжікстан, Қырғызстан сынды мемлекеттерге өндірген өнімінің 30-40 пайызын экспорттайды. Кейінгі жылдары химиялық қоспаға сұраныстың артуына байланысты кәсіпорын енді зауыттың екінші кезеңінің құрылысын бастап отыр. Құрылыс жұмыстары толықтай аяқталғанда кәсіпорын цианид натрийдің өндірісін 15,0 мың тоннадан 30,0 мың тоннаға дейін арттырады деп күтілуде.
Міне, осындай ауқымды жобаның екінші кезеңінің салтанатты түрде капсула салу рәсіміне Жамбыл облысы әкімінің орынбасары Қанатбек Мәдібек, Талас ауданының әкімі Нұрбол Жүнісбеков, Talas Investment Company ЖШС-ның негізгі акционері Серикжан Сейітжанов және Talas Investment Company ЖШС-ның басқарушы директоры Бахтияр Алдашов қатысып, кәсіпорын жұмысына сәттілік тіледі.
Ал жалпы бүгінге инвестиция көлемі 25,8 млрд теңгені құраса, зауыттың екінші кезеңі іске қосылғанда тағы 300 адам жұмыспен қамтылады. Ал кәсіпорын 2025 жылы толықтай пайдалануға беріледі деп жоспарлануда.
60 инвестициялық жоба жүзеге асады
Өңірдегі ірі кәсіпорынның тағы бірі – «ЕвроХим Қаратау» ЖШС. Аталған зауыттың жұмысымен облысқа іссапармен келген Премьер-Министр Әлихан Смайылов арнайы танысқан болатын.
«ЕвроХим» компаниясы ауқымды инвестициялық жобаның бірінші кезеңін іске асырып, тау-кен кешені негізінде жылына 660 мың тоннаға дейін фосфорит өндіруді жолға қойып отыр. Сондай-ақ қуаттылығы жылына 640 мың тонна орташа ұсақтау және ұсақ ұнтақтау торабын салған. Инвестиция сомасы 126 млн долларды құрайды.
Екінші кезеңде минералды тыңайтқыштар өндіретін химиялық кешеннің құрылысы басталды. Жоба қуаттылығы жылына кемінде бір миллион тонна өнім өндіруге негізделіп отыр. Екінші кезеңді іске асыру миллиард доллардан астам шетелдік инвестицияларды тартуға, 1 200 жаңа жұмыс орнын құруға мүмкіндік береді.
Премьер-Министр Үкіметтің химия өнеркәсібіндегі жобаларды жүзеге асыруға үлкен көңіл бөліп отырғанын, сондықтан жаңа зауыттың облыстың ғана емес, жалпы республиканың дамуы үшін маңызды екенін баса айтты.
– Бұл жобаны іске қосу ауыл шаруашылығы саласының қажетті минералды тыңайтқыштарға деген сұранысын тиісті деңгейде қамтамасыз етеді және қосымша жұмыс орындарын ашуға мүмкіндік береді. Сондықтан ішкі және сыртқы нарықта сұранысқа ие өнімді тезірек шығару үшін зауытты жоспарға сай іске қосудың маңызы зор, – деді Әлихан Смайылов.
Іссапар барысында Үкімет басшысына «ЕвроХим» және «Шу» автоматтандырылған газ тарату стансаларының да құрылысы таныстырылды. Жоба Сарысу мен Шу аудандарының 32 елді мекенін, «ЕвроХим-Қаратау» ЖШС-ның жаңа химиялық кешенін және Мойынқұм ауданының 24 елді мекенін газбен қамтуға мүмкіндік береді.
Шу ауданында Әлихан Смайылов «Тараз химиялық паркі» арнайы экономикалық аймағының қызметін көзбен көрді. TAS Market ЖШС-ның кремний кластерін құру бойынша инвестициялық жобасы өнеркәсіптік кремний, графит электродтары, полисиликон және күн панельдерін шығаруға бағытталған.
Сондай-ақ елімізде бірінші болып сода өндірісін қолға алған Yildirim Holding түрік компаниясының еншілес кәсіпорны QazaqSoda ЖШС-ның да жұмысы көз қуантуда. Кәсіпорын 2025 жылы іске қосылады деп күтілуде. Жобаның өндірістік қуаттылығы жылына 500 мың тонна. Болашақта өндіріс көлемін 1,2 миллион тоннаға дейін ұлғайту көзделуде. Қазір «Бизнестің жол картасы-2025» мемлекеттік бағдарламасы аясында электр желілері тартылып, су құбырын салу, теміржол инфрақұрылымын жабдықтау жұмыстары жүргізілуде.
Жалпы биыл облыстың негізгі капиталына салынған инвестициялар көлемі 241,0 млрд теңгені құраса, өсім 15,9 пайызды діттеген. Ал жыл қорытындысы бойынша 572,2 млрд теңгеге дейін инвестиция тарту жоспарлануда. Биыл 491 жұмыс орнын аша отырып, жалпы сомасы 84,1 млрд теңгеге 18 инвестициялық жобаны іске асыру көзделуде. Ал 2027 жылға дейін 6 мың жаңа жұмыс орнын құрып, сомасы 3 трлн теңге болатын 60 инвестициялық жобаны іске асыру межеленуде. Бүгінге дейін өткен 38 инвестштаб отырысында 95 жоба қаралып, 70 млрд теңге инвестиция тартылған.
Түріктер тыңайтқыш зауытын салуға ниетті
Жамбыл облысында түркиялық ALARKO HOLDING компаниясы тыңайтқыш зауытын салуға ниетті.
Компанияның вице-президенті Шахин Аббастың айтуынша, 1954 жылы негізі қаланған Alarko Holding Түркия еліндегі әртараптандырылған іскерлік мүдделері бар танымал, жетекші өнеркәсіптік және инвестициялық конгломерат екен.
Компания құрылыс, энергетика, жылжымайтын мүлік, инфрақұрылым және өндіріс сияқты бірнеше салада жұмыс істеп келеді.
Жамбыл облысы сары фосфорға бай мекен болғандықтан инвесторлар аймақ аумағынан тыңайтқыш зауытын салуға мүдделі. Түрік компаниясы ашық жердегі жылыжай кешендеріне, органикалық-минералды тыңайтқыштар өндіру және тұқым шаруашылығы кәсіпорындарына шамамен 650 миллион доллар инвестиция салмақ.
Облыс әкімі Нұржан Нұржігітов өз кезегінде қазір агроөнеркәсіп саласына мемлекеттік қолдау шаралары мол екендігін, жергілікті билік те өз тарапынан барлық қажетті жағдайларды ұсынуға және жан-жақты қолдау көрсетуге дайын екендіктерін жеткізді.
P.S.
Міне, бұл Жамбыл облысында жанданып жатқан инвестициялық жобалардың бір легі. Бұдан бөлек те өңір өндірісін өрістетіп жатқан кәсіпорындар аз емес. Ең бастысы, ел экономикасына қаржы салуға ниетті инвесторлардың күн санап көбейіп жатқаны қуантады. Бұл егеменді еліміздің бүгіні мен ертеңіне деген мол сенім екені анық. Мемлекет саясаты осы бағыттан таймай, инвестициялық жобалар арқылы жаңа жұмыс орындарын ашып, тұрғындардың тұрмысын түзей түседі деп сенеміз.
Саятхан САТЫЛҒАН,
Жамбыл облысы