Өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда көрсеткіш 400 мың адамға өсті. Ал пандемияға дейінгі ұқсас кезеңінен1 миллионға артық. Туризм және спорт министрлігінің мәліметінше, жыл қорытындысы бойынша ішкі туристер саны 9 млн адамға жуықтайды деп болжануда.
Шетелдік туристер саны 1,8 есе өсіп, бұл көрсеткіш 500 мыңнан асқан. Сондай-ақ 2023 жылдың қорытындысы бойынша, 1,4 млн шетелдік турист елге келеді деген болжам бар. 2019 жылдан бастап Қазақстанда жалпы сомасы 437 млрд теңгеге 400-ден астам инвестициялық жоба іске қосылған. Биыл 288 млрд теңгеге 115 жобаны іске асыру жоспарлануда. Жоба аясында 14 мыңнан астам төсек-орын және 1,5 мыңнан астам адам тұрақты жұмыспен қамтылмақ.
EQonaq ақпараттық жүйесінің мәліметінше, туристік мақсатта келген АҚШ, Германия, Оңтүстік Корея және Үндістан азаматтары Қазақстанда орта есеппен төрт күн өткізеді. Жүйе бірнеше маңызды функцияларды орындайды: елімізге келетін туристер ағынын бақылау және талдау, орналастыру орындарының тізілімін құру және т.б. Басты мақсат – туристерге көрсетілетін қызметтердің ашықтығы мен сапасын арттыру. Жүйеде тіркелген 3 214 кәсіпкерлік субъектісі орналастыру қызметтерін ұсынады.
Портал көрсеткіштеріне сүйенсек, елімізде ең ұзақ мерзімге саяхаттап келуші Өзбекстан азаматтары болып тұр. Көрші мемлекеттен келген туристер Қазақстанда орта есеппен 10 күнге дейін сапарласа, Ресейден келген туристер орта есеппен алты күн, Беларусь азаматтары – бес күн, Германия – төрт күн, Қытай азаматтары – үш күн уақыт өткізеді. 2023 жылдың бірінші жартыжылдығында Қазақстандағы қонақ үйлер туристерге 98,7 млрд теңгеге қызмет көрсеткен. Бұл өткен жылдың сәйкес кезеңіндегі көрсеткіштен 45 пайызға артық.
Бүгінде Үкімет елдегі 10 басым туристік аумақты дамытуға күш салуда. Соның бірі – Каспий теңізінің жағалауы. Бұл ерекше фаунасы, көркем жағажайлары және ежелгі көрікті жерлері бар ерекше орын. Сонымен бірге Іле-Алатау, Шарын және Алтын-Емел сияқты орындарда визит-орталықтар мен эко-қонақүйлер пайда болды. Үкімет басшысы осыған дейін экологиялық тұрақтылық негіздеріне сүйене отырып, «туристер санын» арттыруға емес, керісінше саяхат сапасын жақсарту бойынша жұмыстар атқарылып жатқанын атап өткен еді. Бүгінде 80-ге жуық елдің азаматтары Қазақстанда визасыз саяхаттауға мүмкіндігі бар. Сонымен қатар халықаралық әуе қатынасының географиясы кеңейген.
Қазір туризмді мемлекеттік қолдау шараларының да қарқыны күшті. Атап айтсақ, туристік нысандар салу, тау шаңғысы курорттарын дамыту және туристік автобустар сатып алу бойынша жобалар бар. Сондай-ақ туроператорлар шетелдік туристер мен ел ішінде саяхаттайтын балалар авиабилеттері субсидияланады.
Салаға соңғы 3 жылда 4 млрд АҚШ доллары көлемінде инвестиция тартылып, 400-ден астам туристік нысан салынды. Республикада Хилтон, Марриотт, Виндхэм, Accor секілді 20-дан астам танымал халықаралық желілердің қонақүйлері ашылды.
Дегенмен сала мамандары туризмді дамыту тек заманауи ғимараттар салумен шектелмеу қажет деген пікірде. Мәселен, Астана қаласындағы DemeuTravel компаниясының гиді дамыған елден келген қонақтар көшпенділер мәдениетін көруге ұмтылатынын жеткізді.
– Шетелдік туристер еліміздің басқа да өңірлеріне аяқ баспас бұрын, Алматы мен Астана қалаларына соқпай кетпейтіні белгілі. Сондықтан осы қалаларда өз салт-дәстүрімізді және халықтың тұрмыс-тіршілігін шынайы көрсете алатын орындарға сұраныс өте көп. Әсіресе, көшпенді халық болғанын естіген өзге елдің саяхатшылары қазақтың ұлттық тағамдарынан дәм татуға, мәдениетімен етене танысуға асық. Одан бөлек, табиғатымен көз тартатын нысандардан бөлек, ауыл өмірін өз көзімен көруге, жергілікті халықпен сұхбат құруға деген құлшыныстары жоғары, – дейді Айгерім Омарова.
Түрлі елдерден келген туристердің қызығушылығы да әртүрлі. Маманның айтынша, мәселен Орта Азия маңындағы елдерден келген туристерді көбіне Астананың сол жағалауындағы заманауи ғимараттар мен мешіттер, Ертіс өзенінің жағалауы қызықтырса, батыс және басқа да шалғай елдерден келген туристерге оң жағалаудағы атмосфера қызық.
– Бүгінде біз туризмді дамыту десе, қонақүйлер мен түрлі нысандар салумен шектелеміз. Бірақ елге келген шетелдік қонақтар үшін отандық қолөнер шеберлерін көру, ұлттық мәдениетпен танысу аса маңызды. Қазір біз мұны тек мұражайда ғана көрсете аламыз, оның өзінде көп жағдайда шеберлердің жұмысын тікелей көретін мүмкіндік бола бермейді. Ал қолөнер бұйымдары болса тым қымбат. Осы дүниелердің барлығын біз өз азаматтарымызға қолжетімді ете алсақ, халықаралық аренада өз орнымызды табу қиындық туғызбайды деген ойдамын, – дейді ол.
Қазір саяхаттаушылар үшін жергілікті халықтың шет тілін білу мәселесі еш қиындық туғызбайды. Себебі заманауи құрылғыларда аударма сервистері өте жақсы жолға қойылған.
– Бірақ көп ауыл-аймақтарда қолма-қол емес, төлем жүйелерінің жоқтығы шетелдік қонақтарымызға көп кедергі келтіреді. Жалпылама айтқанда, өзге елдің азаматтары көбіне Алматы, Астана қалаларына іскерлік мақсатпен сапарлап келеді. Сол себепті ұзақ уақыт тұрақтайды деп айта алмаймыз, – дейді Айгерім Омарова.
Condé Nast Traveller танымал халықаралық басылымы Қазақстанды әлемдегі бағаланбаған туристік бағыттардың бірі деп атап өткен. Сондай-ақ Қазақстан таңғажайып пейзаждарға толы екенін атап көрсеткен. Бұған дейін танымал Сurly Тales сайты Қазақстан бойынша қолжетімді демалыс бойынша ТОП-10 елдің қатарына кіретінін жазған болатын.
Алдағы уақытта жоғарыда сөз болған мәселелер өз шешімін табады деген сенімдеміз. Себебі Үкімет бүкіләлемдік трендке айналған Сommunity based туризмін қолға алып, ауыл тұрғындары, фермерлер мен бағбандар өз шаруашылықтарында туристерді қабылдау арқылы қосымша табыс табуды жолға қоймақ.
Кәмила Еркін
фото:https://minagri.kz/