Басқармаға жыл басынан бері азаматтардан 769 арыз-шағым келіп түскен. Бүгінде оның 656-ы қаралып, 194 тексеру жүргізу нәтижесінде 546 бұзушылық анықталып отыр. Оның 337-і еңбек қатынастары, 182-і еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша болса, 27-сі – жұмыспен қамтуға қатысты келіп түскен шағымдар.
Анықталған бұзушылықтардың 478-і жойылып, заңға сәйкестендірілген. Белгілі болған бұзушылықтар бойынша 120 нұсқама беріліп, 4,3 млн теңгеге 105 айыппұл салынып, оның ішінде 3,1 млн теңге көлеміндегі 100 айыппұл өндірілген. Нәтижесінде, 690 жұмыскердің еңбек құқықтары қорғалып отыр. Бұл туралы өңірлік коммуникациялар орталығында өткен брифингте Шымкент қаласының Мемлекеттік еңбек инспекциясы басқармасының басшысы Бауыржан Қалжанов атап өтті.
«Еңбек заңнамасы жұмыскерлердің уақытылы, толық еңбекақыларын алу механизмдерін қарастырады. 2024 жылдың есепті кезеңінде мемлекеттік еңбек инспекторларымен 16 кәсіпорындағы 423 жұмыскердің 100,6 млн теңге көлеміндегі жалақы қарыздары өтелді. Қазір Шымкент қаласындағы кәсіпорындарда жалақы қарызы жоқ», – дейді басқарма басшысы.
Сонымен қатар брифингте жыл басынан бергі 4 айда қала аумағында 2 жазатайым оқиға болғаны айтылды. Тергеу материалдары іс жүргізу шешімдерін қабылдау үшін құқық қорғау органдарына жолданған.
Конституциямызға сәйкес, әркімнің қауіпсіздік талаптарына сай еңбек етуге құқығы бар. Еңбек қауіпсіздігі – бұл еңбек процесінде жұмыскерлерге зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың әсерін болғызбайтын іс-шаралар кешенімен қамтамасыз етілген, жұмыскерлердің қорғалуының жай-күйі. Мемлекет басшысының 2020 жылғы 22 қазандағы Ұлттық қоғамдық сенім кеңесінде жұмыскерлер еңбегінің қауіпсіздігін және қорғалуын бақылауды қамтамасыз етуге бағытталған «Халықтық бақылау» жобасын ірі кәсіпорындарда енгізу туралы тапсырмасы берілген. Бүгінде Шымкент қаласындағы 18 кәсіпорын жобаны енгізді. Сондай-ақ 2019 жылы 17 маусымда Халықаралық әлеуметтік қамсыздандыру қауымдастығы және Қазақстанның атқарушы органдары арасында «Vision Zero – Нөлдік жарақат» тұжырымдамасын ілгерілету бойынша өзара түсіністік пен ынтымақтастық туралы меморандум жасалған. Атқарылған шаралар нәтижесінде тұжырымдамаға қаладағы 71 кәсіпорын қосылған.
Басқарма басшысы Бауыржан Қалжанов үшінші мегаполистегі кәсіпорындар мен мекемелерде тұрақты түрде қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету мақсатында мониторинг жүргізіліп отыратынын атап өтті. Жүргізілген мониторинг қорытындысы бойынша бүгінде қаладағы 1 452 кәсіпорында еңбек қауіпсіздігі бойынша өндірістік кеңестер жұмыс жүргізіп жатқан болса, 2 128 жұмыс орындарына зиянды және қауіпті еңбек қауіпсіздігі бойынша аттестациялау өткен. Сондай-ақ қаладағы 144 кәсіпорында еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша халықаралық және ұлттық стандарттар енгізілген. Өңірдегі 6 кәсіпорынның қызметі декларацияланып, «Сенім сертификаты» тапсырылыпты.
«Ал еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін жұмыскерге төленетін әлеуметтік аударымдарға тоқталар болсақ, 2024 жылы МКЗЖ аударатын кәсіпорындар саны 160, еңбек өтілін цифрландыру процесін бастаған кәсіпорындар саны 102, орындалуы 65 пайыз. Биылғы жылдың соңына дейін, есепке алудың бірыңғай жүйесіне 100 пайыз барлық деңгейдегі кәсіпкерлік субъектілер тіркелуге тиіс», — деп атап өтті Б.Қалжанов.
Назгүл НАЗАРБЕК,
Шымкент қаласы