Былтыр игерілмей, тусырап жатқан мыңдаған гектар жер телімі мемлекетке қайтарылып, конкурстар бойынша қолынан іс келетін, нағыз жерге мұқтаж жандарға берілген және мемлекеттің қажеттілігіне қарай қайта реттелген болатын. Дегенмен кезінде қолынан келіп, қонышынан басқандар жерді нысаналы мақсатына қарамай, тамыр-таныстарына емін-еркін таратып қана қоймай, өздері мен туған-туыстарының меншігіне қарата берген сыңайлы. Ондай жерлер арасында ауыл шаруашылығына арналғандарды айтпағанда, мемлекетпен қорғалатын қорықты жерлер де бар болып шыққан. Әсіресе, Алматы қаласы маңындағы аудандардың аумағына қарасты Алатаудың қойын-қолаттары мен шатқалдарында, сай-салаларында меншікке өтіп кеткен немесе жалға беріліп кеткен жерлер жетіп-артылады екен.
Биылдың алғашқы тоқсанында ғана облыстағы аудандық әкімдіктер нысаналы мақсаты бойынша ауыл шаруашылығына арналған жерлерге кезекті рет аса ауқымды тексеріс жүргізіп, соның нәтижісенде 68 мың гектардан астам кәдеге аспай жатқан немесе басқа бағытта пайдаланылып отырған ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер телімдерін анықтапты. Нақтырақ айтқанда, үш айда жалпы аумағы 68 167,54 гектар болатын 191 жер телімі нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмай отырғаны белгілі болған.
Өкінішке қарай, нысаналы мақсатында пайдаланылмай жатқан ауыл шаруашылығы жерлері көлемі бойынша кейінгі кездері ақ күрішінің алқабы жылдар жылжыған сайын қысқарып бара жатқан, Балқаш ауданы басқалардың алдында екен. Бақанастың байтағында 15 807,5 гектар жер пайдаға аспай, қаңырап қалған. Шыбық шаншысаң тал болып өсетін, топырағы аса құнарлы, ылғалы да мол Еңбекшіқазақ ауданында 7 590,54 гектар, Талғар ауданында 15 452,0 гектар ауыл шаруашылығы мақсатындағы алқаптарды арамшөп басқан. Сондай-ақ нысаналы мақсатынан басқа істерге пайдаланылып отырған жер телімдері де жеткілікті көрінеді.
Қазір нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылмаған ауыл шаруашылығына арналған жерлерді мемлекет меншігіне қайтаруға қатысты нақты шаралар қолға алынуда. Атап айтқанда, аудандық әкімдіктер жалпы аумағы 33 685,53 гектар жер телімдері бойынша 98 жер пайдаланушыға жалдау жөніндегі келісімшарттардың талаптарын орындау қажеттігі туралы мәлімдеме тапсырыпты. Жалпы, алаңы 15 025,37 гектар болатын 25 жер телімі бойынша жалдау жөніндегі келісімшарттарды бұзу туралы сотқа талапарыздар түсірілген. Сонымен бірге 9 481, 61 гектар жердің иелері нысаналы мақсатына сай игере алмаған жер телімдерін мемлекетке өз еріктерімен қайтарыпты.
Бірқатар аудандық әкімдікте ауыл шаруашылығы мақсатына арналған жерлерді пайдалану мәселелерін қарастырған жер комиссиясының отырыстары өткізілген. Мәселен, Еңбекшіқазақ ауданында осындай 216 материал қаралып, олардың 101-і кері қайтарылған.
«Алматы облысындағы ауыл шаруашылығына арналған жерлердің пайдаланылмауына қатысты проблема аса өзекті. Біз осындай жерлерді мемлекет меншігіне қайтарып, нысаналы мақсаты бойынша пайдаланылуын жолға қою үшін үлкен жұмыстар жүргізудеміз. Барлығы заң талабына сай, рет-ретімен жүзеге асырылуда», – дейді облыстық әкімдіктегі жауапты тұлғалар.
Болат АБАҒАН,
Алматы облысы