Осындай қиындықтың құрсауында қалған алыс ауылдардағы ағайын сан мәрте дабыл қаққанымен, бұл мәселенің түйіні тарқатылар емес. Мемлекет тарапынан тиісті шаралар қолға алынса да, маман тапшылығын түбегейлі жою мүмкін болмай тұрған сыңайлы.
Алыстағы ауылдар мен аудан орталықтарын айтамыз-ау, арагідік мұндай келеңсіздік облыс орталығындағы емдеу мекемелерінде де қылтиып көрініп қалып жатады. Мәселен, бірнеше ай бұрын облыс орталығындағы медициналық емдеу мекемесінде маман тапшылығы бар екені жайында шу шықты. Атап айтқанда, қаладағы «Сенім» емханасында бала дәрігері мен хирург маманының жетіспеушілігі болып, әлеуметтік желіде дау туғызғаны ел есінде. Сол уақытта бұған дейін жоғары деңгейде қызмет көрсеткен емхана құрылтайшысы ауысқаннан бастап емдеу мекемесінің жұмыс сапасы төмендеп кеткені сөз болды. Соған сәйкес, медициналық мекеме тарапынан кадр тапшылығы қыспаққа алып тұрғанын жоққа шығармай, түйткілдің түйінін тарқатудың тиімді тетіктері қарастырылып жатқанын алға тартқан болатын.
Негізінен, медицина саласының білікті маманға мұқтаждығы кешелі-бүгін туындаған мәселе емес. Еліміз бойынша бұл келеңсіздік көп жылдан бері шешімін таппай, қордаланып тұр.
Кей деректерге сәйкес, былтырдың өзінде еліміз бойынша медицина саласындағы мамандықтардың бөлінісінде 787 – анестезиолог-реаниматологтар, 291 – акушер-гинекологтар, 304 – педиаторлар, 104 – неонатологтар, 65 – балалар инфекционистері, 51 – балалар неврапотологтары сынды көптеген кадр тапшылығы болып тұрғаны жайында мәлімет тарады. Нақтысы ел аумағында 7 606 орта медициналық персонал жетіспеушілігі сезілсе, оның ішінде 6 468 маман қалаларда, 1 138 маман ауылдарда тапшы екені айтылып қалды.
Бұл көрсеткіште Қызылорда облысының да үлесі жоқ емес. Халықтың пікіріне сәйкес, әсіресе алыс ауылдарда жыл сайын жаңадан медпункттер салынып, ел игілігіне пайдалануға берілгенімен, онда ем-дом жүргізетін маман тапшылығы жиі сезіліп жатады. Сондай-ақ облыс аумағында гастролог, гемотолог, вирусолог, инфексиолог, эпелептолог, невролог, гостроэнтеролог сынды дәрігер мамандардың аздығы халық тарапынан жиі сөз болып жүр. Бұдан өзге, жоғарыда айтып өткеніміздей, дефектолог, невролог, хирург сияқты дәрігерлердің тапшылығына тап болып жататын сәттер де жиі болып тұрады.
Бүгінде облыс орталығының өзінде Қызылорда облыстық көпбейінді ауруханасы, облыстық балалар ауруханасы, теміржол ауруханасы, онкология орталығы, периниталды орталық, Қызылорда қалалық көпсалалы ауруханасы мен көптеген емхана тұрғындарға медициналық көмек көрсетуге негізделген. Мұнан өзге аудандарда орталық ауруханалар, ауылдарда медициналық пункттер және Байқоңыр қаласында облыстық көпбейінді ауруханасының филиалы жұмыс істейді. Алайда бұл емдеу мекемелерінің барлығында маман тапшылығы бір бүйірден тартып тұрады. Дейтұрғанмен, дертіне дауа іздеп сабылған жандардың жанайқайын ескеріп, құзырлы орындар бұл түйткілдің түйінін тарқатуға неге құлықсыздық танытып келе жатқанын халық түсінбей дал.
Осы орайда кадр тапшылығы төңірегінде Қызылорда облыстық Денсаулық сақтау басқармасынан сұрап көрдік. Басқарма тарапынан облыс аумағында маман тапшылығына қатысты мәселе бар екенін жасырмады. Бұл келеңсіздікті қалыпқа келтіру мақсатында кезең-кезеңімен тиісті жұмыстар атқарылып жатқанын алға тартты.
«Емдеу орындарындағы маман тапшылығына қатысты олқылықты еңсеруде бірнеше бағыт бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр. Атап айтқанда, медицина қызметкерлеріне сапалы жұмыс істеуіне жағдай туғызу үшін барлық аудандық аурухана мен емхана жаңадан салынып, халық игілігіне пайдалануға беріліп келеді. Соған орай маман жетіспеушілігі мәселесін түбегейлі жою мақсатында жалпы тәжірибелік дәрігерлерді даярлауға Қызылорда облысы әкімінің 147 гранты, сондай-ақ буынды мамандарды резидентурада даярлауға 156 грант бөлініп, жергілікті бюдждеттен қаржыландырылды. Бұл жайт медицина ұйымдарын акушер-гинекологтармен, неонатологтармен, анестезиолог-реаниматологтармен қамтамасыз етуге мүмкіндік берді. Сонымен қатар жалпытәжірибелік дәрігерлер 2025 жылдан бастап бітіре бастайды. Осы арқылы саланы аймақтық дәрігерлермен толық қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін болады. Бұдан өзге былтырғы жылдан бастап, 4 аудандық аурухана көпбейінді болып қайта құрылуына байланысты оған қажетті нейрохирург, ангиохирург, рентгенолог және УДД дәрігерлер даярлануда. Сол сияқты жергілікті бюджеттен аса тапшы мамандарға бірмезеттік көтермеақы жыл сайын 20 маманға ЖБ есебінен 500 АЕК көлемінде беріліп, қазір 99 жас маман қамтылды. Осы орайда тағы бір айта кететін жайт, М.Оспанов атындағы Батыс Қазақстан медицина университеті және С.Асфендияров атындағы Ұлттық медицина унивеситетімен басқарма арасында меморандум жасалып, жас мамандарды тарту, жұмысқа тұрғызу және тұрақтандыру шаралары жүйелі түрде жүзеге асырылуда», – деп түсіндірді бұл жайында Қызылорда облыстық Денсаулық сақтау басқармасының баспасөз қызметі.
Осылайша, басқарма тарапынан, өңірде өршіп тұрған маман тапшылығын еңсеру бағытында атқарылып жатқан шаралардың нәтижесін көретін күн алыс емесін алға тартады. Бұл тұрғыда қазірдің өзінде кейбір мамандарға деген мұқтаждық азая бастағанын айтып отыр.
Ал емханалардың есігін тоздырып, дертіне шипа беретін дәрігер таппай, Алматы мен Астана қалаларында сенделіп жүрген халықтың жалғыз талабы бар. Қоғамның медицина мамандарына мұқтаждығы жедел шешілгенін қалайды.
Ербақыт ЖАЛҒАСБАЙ,
Қызылорда облысы