Оған Ә.Мәмбетовтің көзін көрген аға буын өкілдері мен автордың әріптестері және Шекара академиясының бастығы генерал-майор Павел Поливанов пен ҰҚК Академиясының бастығы саясаттану ғылымдарының докторы генерал-майор Ахат Мұқашев қатысты.
Іс-шараны 1 факультетке қарасты 5 арнайы кафедрасының ұжымы ұйымдастырды. Айта кету керек, кітап авторы – аталмыш кафедраның профессоры, философия ғылымдарының докторы, профессор Күмісбала Молтобарова.
Салтанатты кешке қатысқан қонақтар шара басталмас бұрын тақырыпқа қатысты режиссер Ә.Мәмбетов жайлы түсірілген видеороликті тамашалады. Шекара академиясының бастығы, генерал Павел Константинович:
«Философия ғылымдарының докторы, профессор Күмісбала Молтобарованың Халық қаһарманы, КСРО-ның, Қазақ КСР Халық әртісі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреты профессор Әзірбайжан Мәмбетовтың тұлғасы мен шығармашылығына арналған атты кітаптың тұсаукесерін өткізіп жатырмыз. Бұл кітап Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрілігінің «Мәдениет және өнер саласының бәсекеге қабілеттілігін арттыру, қазақтың мәдени мұрасын сақтау, зерделеу және насихаттау» бағдарламасы аясында жарық көрген. Бүгінде кітап еліміздің барлық мемлекеттік кітапханалары мен мемлекеттік мекемелеріне таратылған. Бұл кездейсоқтық емес, өйткені қазіргі жағдайда гуманизм идеяларының терең дағдарысымен сипатталатын жағдайды түсіну ерекше маңызды. Қазіргі қоғамда барған сайын жойылып бара жатқан кейбір жеке дәстүрлер немесе әлеуметтік тұтастық элементтері дүниедегі сана мен өзіндік сана тәжірибесін білдіретін гуманистік дәстүрдің тіліне айналды. Өйткені ол классикалық мәдени формациялардағы «Меннің» онтологиялық сабақтастығын қамтамасыз етті. Мұндай жағдайды бірінші болып шығармашылық адамдары ғана түсінеді. Мәдени ортада мұндай тұлға қазақ режиссурасының хас шебері атанған Әзірбайжан Мәмбетов болды. Оның талантының жұлдызы баяғыда-ақ көтеріліп, театр көкжиегінде берік орын алып, еліміздің аумағынан тысқары жерлерге де жетті. Ол атағы жағынан ғана емес, өз ұлтын шынайы сүйгендіктен де халық әртісі атанды. Оның бар мұрасы режиссерлік қолтаңбасы саханада ғана емес, көрермен жүрегінде де өшпес із қалдырғаны ақиқат», – деді.
Иә, елінің ықылас-пейіліне бөленген Әзекеңнің өнер саласындағы атақ-даңқы қандай биік болса, елі үшін отқа түсуге даяр тұрған қайраткерлік тұлғасы да санамызда жаңғырады.
Сол бір жылдары Қазақстанда театр біткеннің аузында жүретін, күні бүгінге дейін үлкендердің жастарға аңыз ертегі айтқандай майын тамызып, болмыс, бітімін, шығармашылық әлеуетін жыр ғып айтып отыратын екі тұлғасы болса соның бірі – Әзірбайжан Мәдиұлы Мәмбетов. Ол қойған спектакльдер бұл күнде қазақ театр өнерінің тарихына алтын әріптермен жазылып қалды.
Өз кезегінде Қазақстан журналистика академиясының академигі, мәдениеттанушы, «Алаш» халықаралық сыйлығының лауреаты, «Құрмет» орденінің иегері, сыншы Әлия Бөпежанова:
«Мен кітапты қуана-қуана оқып шықтым. Кітап өте объективті, әсерлі болып шығыпты. Бәлкім автордың өзінің осы адамға деген әсерлі көзқарасы болғандықтан шығар. Расында, Әзірбайжан Мәмбетовтің көрнекті шығармашылығы еліміздің режиссура деңгейін бұрын-соңды болмаған жетістікке, биіктікке жеткізді. Әрбір көрерменнің жүрегіне ұмытылмас әсер қалдыратын оның театрландырылған қойылымдары аншлагпен өтетін. Оның кино саласындағы еңбектері Қазақстан кинемотографиясының алтын қорына кіреді. Ол керемет талантты жұмыс істегенде қажымас қайратты болғанымен, қиын тағдырлы адам еді», – деді.
Иә, қазақ театр өнері – Әзірбайжан Мәмбетовтің үлкен еңбегі. Ол өзінің бар ғұмырын театр саласына қызмет етуге сарп етті. Өз ісінің шебері, кемеңгер режиссердің талантынан шабыттанатын өскелең ұрпақ оны әрдайым есіне алып бағалайтын болады.
Жанат ЖАБЫРБЕКОВ,
ҚР ҰҚК Шекара академиясының
баспасөз хатшысы