Бекітілген тұжырымдама аясында 10 басым бағыт бойынша жұмыстар жүргізіліп келеді. Дегенмен партия – саяси құрылым болғандықтан, негізгі жұмыс бағытымыз – әйелдердің саяси көшбасшылығын дамыту.
Бұл бағытта соңғы зерттеулерге тоқталсақ, Қазақстан гендерлік алшақтықтың жаһандық индексі рейтингінде (Global Gender Gap Report 2025, june 2025) өз позициясын нашарлатып, әлемдегі 148 елдің ішінде 92-орынға түсті. Былтыр ел 146 мемлекеттің ішінде 76-орында болған. Саяси құқықтар мен мүмкіндіктер бойынша ел 117-орынды иеленіп, Орталық Азиядағы ең төмен көрсеткішке ие болды. 2025 жылы еліміз жақсартқан жалғыз сала – денсаулық сақтау. Еліміз «Денсаулық және өміршеңдік» суб-индексі бойынша 13 орынға көтеріліп, 33-орынды иеленді. Жиынтық көрсеткіш бойынша Қазақстан Орталық Азияда көш бастап тұр. Трендтерге келетін болсақ, әйелдер мен ерлердің құқығы мен мүмкіндіктеріндегі айырмашылық ең аз байқалатын алғашқы үштікке дәстүрлі түрде Солтүстік Еуропа елдері – Исландия, Финляндия және Норвегия кірді.
Әрине, мәселе әйелдердің үлесін саясат пен экономикада неғұрлым басым ету емес, ерлер мен әйелдерге осы жолда тең мүмкіндіктер мен құқықтарға жол ашу. Осы тұрғыда партиямызда қолға алынған Tomiris жобасының биылғы кезеңінің нәтижелеріне тоқталып өтейін. Осы жылы ол төртінші рет өткізілді. Қатысушылардың саны да, сапасы да, олардың кәсіби және дайындық деңгейі де бұл жобаға қызығушылықтың жылдан-жылға артып келе жатқанын көрсетеді. Қыркүйек айында Tomiris біліктілікті арттыру білім беру бағдарламасына тыңдаушыларды іріктеу конкурсына барлығы 164 өтінім қабылданып, жолдаған құжаттарға сараптама жүргізіліп, оның нәтижесінде 88 кандидат іріктеудің екінші кезеңіне – әңгімелесуге жіберілді. Әңгімелесу барысында үміткерлердің мансаптық жетістіктерін, көшбасшылық әлеуетін және өсуге деген мотивациясын бағалау арқылы олардың рейтингтік ұпайы анықталды. Одан кейін бейнепрезентация мен әңгімелесу нәтижелерін біріктірген интегралды бағалау негізінде Tomiris оқыту бағдарламасына қатысатын финалистер тізімі анықталды. Нәтижесінде, аймақтық бөлініс бойынша 60 үміткер бағдарламаға қатысу құқығына ие болды. Финалистердің салалық құрамы төмендегідей болды: білім беру саласынан – 9, денсаулық сақтаудан – 6, журналистикадан – 3, кәсіпкерліктен – 14, мәдениеттен – 7, мемлекеттік қызметтен – 4, қоғамдық қызметтен – 6, партия қызметкерлері қатарынан – 4, үкіметтік емес ұйымдар өкілдерінен – 1, студенттер – 6 адам. Айта кету керек, студент қыздарымыз биыл бұл жобаға алғаш рет қатысып, саяси жұмысқа араласуға дайын екенін байқатты. Олардың қатарында Назарбаев университеті, С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті, Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті, Абай Мырзахметов атындағы Көкшетау университетінің түлектері бар.
Енді, міне, Tomiris қатысушылары арнайы оқытудан өтіп, өз өңірінде белсенділік танытып, қоғамдық-саяси істерге қатысуға, партия алаңдарындағы түрлі бағытта жұмыстарын жүргізуге дайын болды. Ендігі кезекте олар өздері бастамашыл болып, өңірлерде әйелдер қанатының жұмысына белсене араласса деген тілек бар. Ол үшін өңірлік партия филиалдары тарапынан да қолдау қажет.
Tomiris жобасының өңірлік жалғасы ретінде біз енді «Әйел аманаты» кіші жобасын іске қостық. Ол – аймақтық ерекшеліктерді қамтитын, әйелдердің көшбасшылық әлеуетін жүйелі дамытуға арналған ұзақмерзімді бастама. «AMANAT» партиясының «Әйел аманаты» бастамасы – әйелдер саяси көшбасшылығын дамытуға арналған Tomiris жобасының қисынды жалғасы. Бұған дейін Tomiris арқылы жыл сайын 40-60 әйел даярланып келсе, жаңа бастама ауқымдырақ деңгейге өтіп, еліміздің барлық өңіріндегі әйелдерді біріктіретін үздіксіз әрі тұрақты алаңға айналуда. Оның басты ерекшелігі – әйелдердің кәсіби, тұлғалық және қоғамдық дамуына жүйелі түрде қолдау көрсету, оларды партиялық және қоғамдық процестерге кеңінен тарту.
«Әйел аманаты» бастамасының ең маңызды ерекшеліктерінің бірі – оның өңірлерге бейімделген моделі. Жоба бір орталықтан қатаң басқарылмайды, әр облыс өз шағын жобасына сол өңірден шыққан, ұлтқа елеулі үлес қосқан әйел тұлғаның атын беріп, мазмұнын жергілікті ерекшелікке, мәдениетке және әйелдердің нақты қажеттіліктеріне сай қалыптастырады. Осындай икемді тәсіл әйелдердің бастаманы қолдауына және оны өздеріне жақын, өз жобасы ретінде қабылдауына мүмкіндік береді. Сондай-ақ бұл модель партиямыз үшін жаңа есімдерді анықтайтын тұрақты алаңға айналады деп үміттенеміз.
Жобаның мақсаты – түрлі салада еңбек етіп жүрген кәсіби әйелдер арасынан жаңа көшбасшыларды анықтап, оларды қолдау және алға жылжыту. Бұл жұмыс, ең алдымен, бастауыш партия ұйымдарының белсенділігін арттыру арқылы жүзеге асады. Жоба аясында әр өңірден кемінде 100 әйелді анықтау жоспарланған. Олардың қатарына білім, медицина, кәсіпкерлік, мәдениет, спорт, туризм, әлеуметтік сала, IT, энергетика, көлік және басқа да бағыттардың өкілдері кіреді. Мұндай әртарапты құрам әйелдердің саяси көшбасшылық бағытында дамуына, кәсіби және өңірлік тұрғыдан оларға жаңа мүмкіндіктер ашуға жағдай жасайды. Бұл кіші жоба арқылы біз тәжірибе сабақтастығын да қамтамасыз етеміз. Tomiris республикалық партиялық жоба түлектері өңірлік жаңа көшбасшылардың менторлары болатын болады. Алдыңғы жылдардағы Tomiris жобасының түлектері жаңа бастаманың тірегіне айналады. Олар тәжірибесін бөлісіп, менторлық қолдау көрсетіп, жаңа қатысушыларға бағыт-бағдар береді. Осылайша, идеялардың сабақтастығы, құндылықтардың сақталуы және әйелдер көшбасшылығының тұрақты дамуы қамтамасыз етіледі. Олар тренер, модератор, спикер ретінде өңірлік қауымдастықтың дамуына тікелей үлес қосады. Бастама шеңберінде әртүрлі белсенді формат қамтылып отыр:
тақырыптық нетворкингтер мен кәсіби кездесу алаңдары;
өңірлік және республикалық деңгейдегі телебағдарламаларға қатысу;
баспасөзде және онлайн-басылымдарда тұрақты авторлық материалдар жариялау;
практикалық воркшоптар, өңіраралық тәжірибе алмасу;
әйел-көшбасшылардың подкаст, медиаөнімдері.
Мұндай жан-жақты әдістер әйел дағдыларын дамытумен қатар, олардың қоғам алдындағы белсенділігін арттырады. Бастаманы іске асыру барысында ел бойынша әйелдердің мықты өңірлік пулын қалыптастыру көзделген. Бұл – әр салада өзін көрсеткен, белсенді, жауапкершілігі жоғары, бастамашыл әйелдердің тобы. Олар әйелдер тарапынан партиялық жұмыстардың, қоғамдық жобалардың негізгі қозғаушы күші болады. Бұл алда әйелдерді мемлекеттік және қоғамдық жобаларға жүйелі түрде тартудың, сондай-ақ әйелдердің өкілдігін кемінде 30% деңгейінде қамтамасыз ету жөніндегі квотаны іске асырудың және олардың мансаптық өсімін қолдаудың тиімді құралы болады.
Бұл бірреттік акция емес. Ол – еліміздегі әйелдердің әлеуетін ашуға, азаматтық қоғамды нығайтуға, әлеуметтік тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған ұзақмерзімді стратегия. Осы арқылы партия жаңа буын әйел көшбасшыларын ғана қалыптастырып қоймай, Қазақстандағы әйелдер қауымдастығының саяси додаға сапалы даярлануына да серпін береді.
Ш.КАРИНОВА,
«AMANAT» партиясының Хатшысы,
Әйелдер қанатының жетекшісі