«Nur Otan Trends» пікірталас алаңының кезекті отырысы өтті. Онда спикерлер «Праймериз-2020: партия ішіндегі сайлау не үшін қажет?» тақырыбын жан-жақты сараптап, аталған мәселеге қатысты пікірлерін білдірді.
Белгілі саясаттанушы Оразғали Селтеевтің модераторлығымен өткен іс-шара Facebook әлеуметтік желісінде тікелей эфирден көрсетілді. Оған ҚР Парламент Мәжілісінің депутаттары, белгілі саясаттанушылар, мемлекет және қоғам қайраткерлері, саясаткерлер мен сарапшылар қатысты. Атап айтқанда, Nur Otan Trends алаңында Берік Оспанов, Ирина Унжакова, Ермұхамет Ертісбаев, Юлия Кучинская және Айдос Сарым партияішілік сайлаудың маңыздылығын сөз етіп, маңызды мәселені бірлесе талқылады.
– 2008 жыл менің есімде ерекше жыл есебінде сақталды. Мәдениет және ақпарат министрі болдым, «Nur Otan» партиясының тізіміне ендім. 2008 жылдың тамыз айының басында сайлауға дейін «Nur Otan» партиясының Төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев партия билетін тапсырып, мені партиялық тізімге енгізді. Содан бері біршама уақыт өтті. Қазір жағдай мүлдем басқаша. Партияны жаңарту қажет. Ол үшін бізге жаңа адамдар, тың көзқарастар мен өміршең идеялар керек, – дейді Ермұхамет Ертісбаев.
Ол сондай-ақ «Nur Otan»-ның праймериз өткізе алатын жалғыз саяси ұйым екенін, басқа партиялардың мұндай ауқымды шараны ұйымдастыруға күші жетпейтінін айтты. Спикер сонымен қатар праймериз өткізудің артықшылықтарына да тоқталды.
«Бұл біз үшін ең қиын сынақ болғалы тұр. Өткен жылғы президент сайлауын да ұмытқан жоқпыз. Әміржан Қосановтың 1,5 миллион дауыс жинағаны, бәрі-бәрі есімізде. Сондықтан алда үлкен ауқымды іс-шара болады. Әрі бұл «Nur Otan» партиясының алдағы жеңісіне жасаған алғашқы үлкен қадамы деп есептеймін, – деп қорытындылады сөзін Е.Ертісбаев.
Ал Айдос Сарым праймериздің Қазақстандағы демократияландыру процестерінің дамуына ерекше ықпал ететінін айтты.
– Менің ойымша, көп нәрсе праймеризді қолдау науқаны қалай басталғанына байланысты болады. Әрі бұл тақырыпты жеке алға шығару қажет. Тағы бір мәселе, сайлау жақындаған кезде біз қоғамда, Парламентте белсенділіктің артқанын байқаймыз. Қазірдің өзінде «сайлау жақындап қалды» деп барлығы айтып жүр. Егер науқан ойдағыдай ұйымдастырылса, онда бір айдан кейін біз осы орбитаға түсетін көптеген жаңа есімдерді естиміз. Тағы бір айта кетерлігі, елімізде «Nur Otan» партиясынан басқа ешқандай партия сайлау күнінің тәртібін, тетіктерін, идеяларын ұсынған жоқ... Ермұхамет Қабиденұлы айтқандай, біреу партияға объективті түрде кіруі мүмкін, ал біреу қатысуы мүмкін, өйткені олар өздерінің қабілеттерін, белгілі бір партиялардың мүмкіндіктерін осы кезде бағалайды, – деп атап өтті.
Өз кезегінде Оразғали Селтеев еліміздегі партияішілік талқылаулардың дамуын жақтады. Ол Қазақстандағы праймериздің партияішілік демократия тетіктерінің біріне айналатынына сенетінін жеткізді.
– Бізге келешекте бәріміз үшін саяси пікірталас мәдениетін, билік пен оппозиция арасындағы диалог мәдениетін қалыптастыру маңызды болып тұр. Жалпы, «оппозиция» сөзіне біраз уақыт тыйым салынғанын жақсы білесіздер. Бірақ қазіргі кезде бізге ауқымды, ашық диалог керек. Бұл алға басудың маңызды қадамы екенін ескерейік. Осы мүмкіндікті пайдаланып мен барша қазақстандықтарды праймеризге қатысуға және саяси алаңда жұмыс істеуге шақырамын, – деді ол.
Модератор сөз арасында былтыр президент сайлауының өткенін, енді кезекте Сенаттың жартысы қайта сайланатынын тілге тиек етті. Мәжіліс пен барлық деңгейдегі мәслихаттарға сайлаудан кейін бүкіл саяси жүйені толығымен жаңарту керек екенін де қоса айтты.
– Біз праймеризді партияішілік демократия тетігіне айналдырамыз. Қазіргі уақытта саяси даму тұрғысынан біз терең тоқырауда тұрмыз және оны қайта қарастырдық, соның ішінде әкімдерге, министрлерге қиын, бәрі де сынға дайын емес. Олар өздеріне ыңғайлы, жайлы жағдайда өмір сүруге дағдыланған. Егер жаңа депутаттық корпус атқарушы билікке қиындық туғызса, бұл мемлекеттік басқару жүйесін күшейтеді деген пікірмен келісемін. Біз жергілікті атқарушы және орталық органдарды көптеген қателіктерден құтқарамыз, – деп қорытындылады сөзін Оразғали Селтеев.
Айта кетейік, «Nur Otan» партиясы 17 тамызда партияішілік іріктеу – праймеризді бастайды. «Nur Otan» партиясының Төрағасы Нұрсұлтан Назарбаев партияішілік таңдауды 2020 жылдың 17 тамызынан 3 қазанына дейін өткізу туралы жарлыққа қол қойған болатын.
Әбілмансұр ЖАСАН
Ал Айдос Сарым праймериздің Қазақстандағы демократияландыру процестерінің дамуына ерекше ықпал ететінін айтты.