Инфекционист дәрігер Жадырасын Қожаназарова Инфекциялық ауруханада жұмыс істейді. Оның айтуынша, мұндағы дәрігерлер бірінші санат бойынша 850 мың теңгеге дейінгі үстемеақыны алып жатыр. Сондай-ақ жедел жәрдем мен медициналық жәрдем қызметкерлері де тиісті нәпақысына қол жеткізген. – Шындап келгенде, пневмония мен коронавирус статистикасын неге қоспасқа? Мұны көп адам түсіне бермейді, – деп сөз бастайды білікті дәрігер. «Өкінішке қарай, Қазақстанда дәрігерлердің негізгі жалақысы аз. Дәрігерге бес санат бойынша жалақы тағайындалады. Менің білуімше, осыған дейін үшінші категория бойынша жалақы – 75 мың теңге, екінші категория – 82 мың теңгедей, бірінші категория 94 мың теңгедей боп келді. Мәселен, біздің ауруханамыз да, емханамыз да жартылай жекеменшік боп саналады. Сол себептен дәрігерлер мемлекеттік бағдарламалар бойынша үй кезегіне тұра алмайды. Күйеуі мен әйелі бір ауруханада жұмыс істесе немесе екеуі де бірдей дәрігер болса, жалақының төмендігінен үй алу мүмкіндігі жоқ. Мәселен, мен танитын дәрігерлердің 80 пайызында баспана жоқ. Жалақы аздығынан инфекционист мамандығына келген жастардың біраз бөлігі бұл саладан көп ұзамай кетіп жатады» – деп өкінішін білдірді. Жадырасын Қожаназарова жағымды жаңалықтар барын да жасырмайды. – Аллаға шүкір, карантиннің арқасында ауруханаға түсіп жатқан науқастар саны азайып жатыр. Бұрын күніне 100-ге дейін науқас түсетін, қазір күніне 20-25 адам денсаулығына шағым айтып келеді, – дейді. Медицина қызметкерінің айтуынша, пандемия біткеннен кейін дәрігерлерге демалыс қажет. Бұл орайда инфекционист дәрігер: «Психологиялық тұрғыдан өте қиын. Өкінішке қарай, кейбір науқастар өте ауыр халде түседі, кейбірі реанимацияға жетпей жатады. Мұның бәрі күйзеліске әкеліп соғуы мүмкін. Мәселен, өлім жағдайы болса, сол пациент көз алдыңнан кетпей жүреді, іштей уайымдайсың. Адами тұрғыдан да, медициналық жағынан да қиын тұстар бар» – дейді. Өкінішке қарай, үшінші санат бойынша үстемеақы ала алмай жүрген медицина қызметкерлері де жоқ емес. Өз атының баспасөзде жарияланғанын қаламаған медбике Нұр-Сұлтан қаласындағы клиникалардың бірінде жұмыс істейді. Оның айтуынша, наурыз айында инфекциялық ауруханаға мамандар жетпеген соң, оған отбасылық дәрігер, педиатрларды да көптеп тартқан. – Біздің жақын араласатын дос дәрігерлеріміз Инфекциялық ауруханаға барып, коронавирусты жұқтырып алды. Екі апта оқшауланып, емделді. Бірақ ПТР тестін тапсыру мүмкін болмады. Арнайы тест болмаған кез естеріңізде шығар? Осылайша, үшінші категория бойынша төленуі тиіс 212 мың теңгеге қол жеткізе алмай жүргендер бар. Жалақымыз аз. Бұрын дәрігерлердің өзі 73 мыңдай алатын, қазір үстемеақы қосқанның өзінде жалақы 130 мың теңгедей. Медбикелер 100 мыңдай алады. Пәтер жалдаудан, азық-түліктен артылмайды. Неге дәрігер, медбике індетті үйде не ауруханада жұқтырғанын дәлелдеуі керек? Біз соны түсінбейміз, – дейді. Естеріңізде болса, Алматыдағы №12 орталық клиникалық аурухананың қызметкерлері Мемлекет басшысы тағайындаған 2 миллион өтемақының берілмегенін айтып, мәселені ақпарат құралдары арқылы жариялаған еді. Бұған қатысты Денсаулық сақтау вице-министрі Людмила Бюрабекова 820 медицина қызметкерінің 66 пайызы ауруды науқастарға күтім жасап, оларды емдеу барысында жұқтырмағанын алға тартқан болатын. Мамандардың айтуынша, медицина қызметкерлерінің статусын көтеретін арнайы заң қажет. Әсіресе, әлемдік пандемия медицина саласына ерекше назар аудару қажетін көрсетіп отыр. Пандемияны еңсерген соң, бұл салада оң өзгерістер болуы мүмкін. Бұған дейін Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев коронавирустан қайтыс болғандарға арнайы ескерткіш қою қажет екенін айтқан еді. Президенттің арнайы жарлығының негізінде қайтыс болғаннан кейін білікті дәрігерлер Олег Исаев пен Қалихан Қозбағаровқа жоғары дәрежедегі «Қазақстанның Еңбек Ері» атағы мен ерекше белгі «Алтын жұлдыз» және «Отан» ордені берілген еді. Жалпы, коронавируспен күрес жолында қайтыс болған 42 медицина қызметкері түрлі дәрежедегі ордендермен марапатталды.Өкінішке қарай, үшінші санат бойынша үстемеақы ала алмай жүрген медицина қызметкерлері де жоқ емес. Өз атының баспасөзде жарияланғанын қаламаған медбике Нұр-Сұлтан қаласындағы клиникаларының бірінде жұмыс істейді. Оның айтуынша, наурыз айында инфекциялық ауруханаға мамандар жетпеген соң, оған отбасылық дәрігер, педиатрларды да көптеп тартқан.
Сондай-ақ билік басындағылар медицина мамандарына осындай қиын кезеңде, өлім мен өмір арпалысқан заманда өз қызметін адал орындап жүргендеріне алғыс білдіріп-ақ келеді. Бірақ әр еңбектің өз деңгейінде бағалануы тағы бар. Мамандардың болжамы бойынша, пандемия біткен соң әлем бойынша медицина саласынан қол үзіп, басқа салаға кететіндер саны күрт көбейе түспек. Мамандарды қайтіп бұл салада қалдырамыз? Сөзсіз, ең алдымен, жоғары жалақы, клиниканың меншік нысанына қарамастан, мемлекеттік тұрғын үй бағдарламаларына барлық медицина қызметкерінің бірдей қол жеткізуі әрі дәрігер статусының көтерілуі басты назарда болуы керек.
Кәмшат ТАСБОЛАТ