Мемлекет басшысы, Партия Төрағасы Қ.Тоқаев партияның кезектен тыс ХХI съезінде депутаттардың халықпен тікелей кездесуінің маңызын атап өткен еді. Осыған орай жоғарғы заң шығарушы орган өкілдері 17-26 ақпан аралығында ел ішін аралап, көпшіліктің мұң-мұқтажымен жіті танысып қайтты.
Есепті мерзім ішінде Парламент Мәжілісіндегі «AMANAT» фракциясының мүшелері 766 елді мекенде болып, 1 200-ден астам кездесу өткізді. Олар халыққа заң шығару қызметін түсіндірумен қатар, жергілікті атқарушы органдардың өкілдерімен бірлесіп, азаматтарды қабылдады. Осы сапар барысында барлығы 2,5 мыңнан астам өтініш қаралып, олардың 321-i қолма-қол оң шешімін тапты. Бұл туралы «AMANAT» партиясының баспасөз орталығында Мәжіліс депутаттары Берік Оспанов, Жұлдыз Сүлейменова, Альберт Pay және Екатерина Смышляева әңгімелеп берді.
Депутаттардың айтуынша, халықпен кездесулердің қорытындысы бойынша тұрғындарды жиі толғандыратын 1 209 түйінді мәселе анықталған. Олардың 40 пайызы әлеуметтік саланы қамтиды: денсаулық сақтау, білім беру, әлеуметтік қорғау және еңбекті қорғау. Сондай-ақ арыз-шағымның 30 пайызы заң шығару ісі және 21 пайызы экономиканың базалық салалары бойынша қойылған.
Баспасөз конференциясында Мәжіліс депутаты Жұлдыз Сүлейменова кездесулер кезінде көтерілген мәселелерді үш топқа бөлуге болатынын айтты: біріншісі, жергілікті биліктің құзырындағы тез шешілетін іс; екіншісі, ортамерзімді кезеңде шешімін күткен мәселелер; үшіншісі, Үкіметтің пәрменін немесе Парламенттің заң шығару қызметін қажет ететін күрделі проблемалар.
Депутаттар бұл күндері 40 мыңнан астам сайлаушымен кездесті. Азаматтарды қабылдау тек облыс, аудан орталықтарында ғана емес, шалғай ауылдарда да ұйымдастырылды. Олар қоғамдағы әрбір әлеуметтік топ өкілдерімен кездесті. Оның ішінде көпбалалы аналар да, мұқтаждығы ерекше жандар да, жұмыссыздар, басқалары да бар. Сапар барысында айтылған арыз-шағымдардың бәрі жинақталып, жүйеленіп-жіктелді. Енді әр бағыт бойынша жұмыстар жүргізілетін болады.
«Мәселен, бізге оқулықтардың авторлары, мектеп ұжымдары мен ата-аналар келіп, оқу әдебиетiнiң сапасына қатысты наразылығын білдірді. Өйткені оқулықты таңдау құқы берілгенімен, оның заңды механизмі жасалмаған. Осыған байланысты депутаттар тиісті заңға түзетулер енгiздi, ол қазір Сенаттың қарауында жатыр», – дейді Жұлдыз Сүлейменова.
Сондай-ақ «AMANAT» партиясының баспасөз орталығында өткен жиында мәжілісмендер кездесулерде азаматтар ауыл шаруашылығын, шағын және орта бизнесті қолдау, инженерлік инфрақұрылымды дамыту және т.б. мәселелерді көптеп көтергеніне де назар аударды. Жаппай қымбатшылыққа шағымданғандар да болған. Соның ішінде тұрғын үй бағасының күрт көтерілуі сөз болды. Бұл жерде қымбатшылықты нарықтың өзі тудырып отыр ма әлде ірі құрылыс компаниялары баға бойынша өзара сөз байласты ма деген де күмән тууы кәдік. Бұл туралы баспасөз конференциясында мәжілісмен Альберт Рау мәлімдеді:
«Мысалы, жекелеген материалдар туралы айтатын болсақ, отандық кәсіпорындар цементті ішкі нарыққа қажетті көлемнен екі есе артық өндіреді. Яғни оның қымбаттауына еш негіз жоқ. Сондай-ақ арматурамен нарықты 80 пайыз қамтиды. Мұндай жағдайда материалдардың жетіспеушілігі туралы айтудың өзі артық. Бұл жерде ең батысы қымбатшылық неден туындап отыр, соны анықтау қажет»,– деді мәжілісмен.
Әлбетте, ауылдың проблемасы аз емес, соның ішінде ең көкейтестісі – жайылым мен шабындықтың жетіспеушілігі. Өйткені ауылдық жерлерде жұмыс жоққа тән, ауыл тұрғындары негізінен мал бағып, құс өсіріп күн көріп отыр. Ауылдықтардың өмірі қолдарындағы қара-құрамен тығыз байланысты. Ал жайылым жерлердің тапшылығы ағайынға мал ұстауға мұрша бермейді, жұртшылықты ең қинайтыны да осы. Бұл проблеманы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та жақсы біледі. Сол себепті Үкіметке бос жатқан жерлерді анықтап, оны мемлекет меншігіне алып, мұқтаж адамдарға жайылымдық, шабындық жерлерді тарату туралы тапсырма берген. Сөйтіп, 2019 -2020 жылдары космомониторинг арқылы миллиондаған гектар бос жатқан жерлер мемлекет меншігіне қайтарылған. Бірақ кейінгі 1,5-2 жыл ішінде бұл жұмыс мүлдем саябырсыды, тіпті тоқтап қалды десе де болады. Бұл туралы «AMANAT» партиясының баспасөз орталығында өткен жиында мәжілісмен Берік Оспанов былай дейді:
«Қазақстанда 185 млн гектар жайылымдық жер бар, бұл халықтың қолындағы мал басын асырауға артығымен жетеді. Бірақ қолда бар осы мол ресурс дұрыс бөлінбеген. Ауыл маңындағы мал бағуға арналған жайылымдар ірі жер иеленушілердің қолына өтіп кеткен, әйтпесе егістік алқабына айналған, сондықтан тұрғындарға мал бағатын жер қалмаған», – дейді Б.Оспанов.
Мәселен, жекеменшіктің қолындағы малдың жайылымы үшін 22 млн гектар жер жетпейтін көрінеді. Сөйте тұра, ірі латифундистердің қолында пайдаланусыз 44 млн гектар бос жатыр. Қазір осы жерлерді мемлекет меншігіне қайтару ісі жүргізіліп жатыр, заңға енгізілген кейінгі өзгертулер бойынша Үкімет енді бос учаскелерді 4 ай мерзім ішінде алып қоя алады.
Сондай-ақ ауылдық жерде ушығып тұрған мәселенің бірі – ауызсу. Осыған байланысты жаңадан салынатын сумен жабдықтау нысандарының тізбесіне фракция депутаттарының ұсынысымен бұрынғы бекітілген нысандарға қосымша тағы 82 жоба қосылған. Биыл сумен жабдықтау ісіне бюджеттен 100 млрд теңге бөлінген. Ал жергілікті жолдарды жөндеуге 300 млрд теңге қарастырылған.
Баспасөз конференциясында Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева халықтың денсаулығы туралы мәселені қозғады. Ол алыс ауылдардағы медициналық қызмет көрсету сапасының ойдағыдай емес екенін айта келіп, бұл мәселені ішінара болса да денсаулық пойыздары арқылы шешуге болатынын жеткізді.
«Шалғай ауылдардан «Медициналық пойыз» жобасын кайтадан іске қосу жөнінде өтiнiш көп болды. Өйткені елді мекеннің тұрғындары дәрігерлік алдын ала немесе күрделі тексерулерден өтуі үшін аудан орталығына баруға мәжбүр болады. Ал ол қосымша қаржылық шығынға ұрындырып, емделушінің уақытын жейді. Тіпті, әрлі-берлі жүруге әркімнің жағдайы жете бермеуі мүмкін», – деді Екатерина Смышляева.
Егер ауыл аудан орталығынан тым алыста жатса әрі жолы шұрық-тесік жамау болса, ондай жолмен науқас адам түгілі, денсаулығы мықты адамның өзінің сапар шегуі оңай емес-ау. Осы проблеманы шешу үшін депутаттар Үкіметпен бірлесіп жұмыс істей отырып, 2022 жылдың мамыр айынан бастап медициналық пойыздардың қайтадан ел аралап шығуына қол жеткізді.
Мәжіліс депутаттары «AMANAT» партиясының баспасөз орталығында өткен жиында халық көтерген арыз-шағымдарды жинақтап, ол бойынша Үкіметке арнайы хат дайындалғанын да айтты.
Әлбетте, ауылдың проблемасы аз емес, соның ішінде ең көкейтестісі – жайылым мен шабындықтың жетіспеушілігі. Өйткені ауылдық жерлерде жұмыс жоққа тән, ауыл тұрғындары негізінен мал бағып, құс өсіріп күн көріп отыр. Ауылдықтардың өмірі қолдарындағы қара-құрамен тығыз байланысты. Ал жайылым жерлердің тапшылығы ағайынға мал ұстауға мұрша бермейді, жұртшылықты ең қинайтыны да осы. Бұл проблеманы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев та жақсы біледі. Сол себепті Үкіметке бос жатқан жерлерді анықтап, оны мемлекет меншігіне алып, мұқтаж адамдарға жайылымдық, шабындық жерлерді тарату туралы тапсырма берген. Сөйтіп, 2019 -2020 жылдары космомониторинг арқылы миллиондаған гектар бос жатқан жерлер мемлекет меншігіне қайтарылған. Бірақ кейінгі 1,5-2 жыл ішінде бұл жұмыс мүлдем саябырсыды, тіпті тоқтап қалды десе де болады. Бұл туралы «AMANAT» партиясының баспасөз орталығында өткен жиында мәжілісмен Берік Оспанов былай дейді:
«Қазақстанда 185 млн гектар жайылымдық жер бар, бұл халықтың қолындағы мал басын асырауға артығымен жетеді. Бірақ қолда бар осы мол ресурс дұрыс бөлінбеген. Ауыл маңындағы мал бағуға арналған жайылымдар ірі жер иеленушілердің қолына өтіп кеткен, әйтпесе егістік алқабына айналған, сондықтан тұрғындарға мал бағатын жер қалмаған», – дейді Б.Оспанов.
Мәселен, жекеменшіктің қолындағы малдың жайылымы үшін 22 млн гектар жер жетпейтін көрінеді. Сөйте тұра, ірі латифундистердің қолында пайдаланусыз 44 млн гектар бос жатыр. Қазір осы жерлерді мемлекет меншігіне қайтару ісі жүргізіліп жатыр, заңға енгізілген кейінгі өзгертулер бойынша Үкімет енді бос учаскелерді 4 ай мерзім ішінде алып қоя алады.
Сондай-ақ ауылдық жерде ушығып тұрған мәселенің бірі – ауызсу. Осыған байланысты жаңадан салынатын сумен жабдықтау нысандарының тізбесіне фракция депутаттарының ұсынысымен бұрынғы бекітілген нысандарға қосымша тағы 82 жоба қосылған. Биыл сумен жабдықтау ісіне бюджеттен 100 млрд теңге бөлінген. Ал жергілікті жолдарды жөндеуге 300 млрд теңге қарастырылған.
Баспасөз конференциясында Мәжіліс депутаты Екатерина Смышляева халықтың денсаулығы туралы мәселені қозғады. Ол алыс ауылдардағы медициналық қызмет көрсету сапасының ойдағыдай емес екенін айта келіп, бұл мәселені ішінара болса да денсаулық пойыздары арқылы шешуге болатынын жеткізді.
«Шалғай ауылдардан «Медициналық пойыз» жобасын кайтадан іске қосу жөнінде өтiнiш көп болды. Өйткені елді мекеннің тұрғындары дәрігерлік алдын ала немесе күрделі тексерулерден өтуі үшін аудан орталығына баруға мәжбүр болады. Ал ол қосымша қаржылық шығынға ұрындырып, емделушінің уақытын жейді. Тіпті, әрлі-берлі жүруге әркімнің жағдайы жете бермеуі мүмкін», – деді Екатерина Смышляева.
Егер ауыл аудан орталығынан тым алыста жатса әрі жолы шұрық-тесік жамау болса, ондай жолмен науқас адам түгілі, денсаулығы мықты адамның өзінің сапар шегуі оңай емес-ау. Осы проблеманы шешу үшін депутаттар Үкіметпен бірлесіп жұмыс істей отырып, 2022 жылдың мамыр айынан бастап медициналық пойыздардың қайтадан ел аралап шығуына қол жеткізді.
Мәжіліс депутаттары «AMANAT» партиясының баспасөз орталығында өткен жиында халық көтерген арыз-шағымдарды жинақтап, ол бойынша Үкіметке арнайы хат дайындалғанын да айтты.
