«Неліктен судың бағасы әр жерде әртүрлі болуы тиіс? Әлде судың бірнеше түрін сата ма? Егер барлық жерде судың сапасы бірдей болса, бағасы да бірдей болуы керек. Барлық делдалды құрту қажет. Сонда ғана баға реттеледі», – деп пікірін білдірді солтүстікқазақстандық Жолболсын Сәдуақасов.
Жалпы, солтүстікқазақстандықтар өңірде басқа облыстармен салыстырғанда барлығы да әлдеқайда қымбаттағанын айтады. Астықты өңір бола тұра, нан қымбат, ең көп сүт осында өндірілгенімен, оның да бағасы шарықтап кеткен.
Судың сапасына қатысты наразылық білдірушілер де көп. Әсіресе, краннан ағатын суды не ішуге, не ас пісіруге қолдануға болмайтынын тұрғындар жақсы біледі. Олар судан тот басып, шіріген құбырдың және хлордың иісі мен дәмі шығатынын айтып жүр. Сондықтан сүзгіден өткізгеннің өзінде шәйнектің түбін апта сайын тазалау керек. Сол себепті көпшілігі арнайы аппарат арқылы сатылатын сүзгіден өткізілген су сатып алуға мәжбүр. Оның бір литрінің бағасы – 15 теңге. «Сонда мұндай судың текше метрі 15 мың теңге болып отыр. Осыны неге тексермеске? Алматыда бұл судың бір литрі 5 теңге деседі. Бізде бәрі қымбат. Антикор барлық тарифті зерделеп, ретке келтірсе жақсы болар еді», – дейді петропавлдық Зина Рысжанова.Бұл ретте «Қызылжар су» мен «Есіл судың» тарифтерін салыстыруға келмейді. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл департаментінің мониторингі ауылдық елді мекендердегі суға қатысты. Жалпы, Солтүстік Қазақстан облысында ауызсу мәселесі өткір тұр әрі оң шешімін таппай келе жатқанына бірнеше жылдың жүзі болды. Облысты сумен қамтамасыз ететін негізгі кәсіпорын – «Нұра» топтық су құбыры кәсіпорнының «Есіл су» филиалы. Осы кәсіпорынның мәліметінше, облыстағы 5 477,5 шақырым су құбырының 65 пайызы әбден тозған, жиі істен шығады. Толығымен ауыстыруды қажет ететіндері де бар. Бүгінде өңірдегі 635 елді мекеннің 400-ден астамы ғана (83,5 пайызы) орталықтандырылған сумен қамтамасыз етілген. Бұл дегеніңіз – 250 мың адам. Ал қалған 230 шақты ауылда тұратын 49,5 мың адам таза тіршілік нәріне зәру. Олардың арасында улы су мен ерітілген қар суын ішіп отырғандары да бар. Радиацияланған суды қолданып отырғандар да жеткілікті. Мәселен, Шал ақын ауданындағы Сухорабовка ауылы. Мұнда 150-ден астам үй түтін түтетіп отыр, таза ауызсу жоқ. Әсіресе, Есіл топтық су құбыры қызмет көрсететін Шал ақын, Тимирязев, Жамбыл, Тайынша және Ғабит Мүсірепов атындағы аудандарда жағдай мәз емес. Бұл жайт әлеуметтік шиеленісті ушықтырып, халықтың көшіп кетуіне себеп болуда. Мәселен, Шал ақын ауданында 43 ауылдың бесеуі ғана орталықтандырылған сумен қамтылған. Осы олқылықты жою мақсатында «Қазсушар» РМК Есіл топтық су құбырына қосылған елді мекендерге су бұру үшін осыдан 3-4 жыл бұрын үш бірдей жобалау-сметалық құжаттама жасаған болатын. Соған сәйкес, 50 шақты ауыл таза суға кенеледі деп күтілген-тін. Алайда былтыр көктемде миллиардтаған қаржы жұмсалып жасалған жобалардың мерзімі өтіп кетіп, аяқсыз қалды.
Солтүстік Қазақстан облысы