Қызыл Армия қатарында, кейіннен Кеңес Армиясында соғысқан барлық жауынгерді, олардың медальдары мен ордендеріне қарамастан нағыз қаһарман деп санауға болады. Ұлы Отан соғысы туралы ардагерлердің нақты, айшықталмаған әңгімелері бізге шындықты жеткізеді, ол көбіне кинодағы көріністерден әлдеқайда өзгеше. Бұл ерліктер мен қанды шайқастар туралы әңгімелер, миллиондаған құрбандар мен күн сайынғы ерліктер бізге соғысқа қатысқан ата-аналарымыз бен ата-бабаларымыздың балаларынан, немерелерінен жетті.
Атам Ержан Жақсылықов 1917 жылы дүниеге келген. 1942 жылы шілде айында Актөбе облысы Қарабұтақ ауылдық әскери комиссариатынан Қызыл Армия қатарына шақырылды. 1942 жылдан бастап Ұлы Отан соғысының соңына дейін, яғни 1945 жылдың мамыр айына дейін миномет ротасының взвод командирі болып қызмет атқарды. Ержан ата Оңтүстік, Закавказье, Балтық маңы, үшінші Беларусь фронттарында жауды талқандап, соғысты аяқтады. Оның взводы шығыстағы Пруссия жерінде болған майданда ерлікпен шайқасты. Гвардия кіші лейтенанты Ержан Жақсылықовтың миномет взводы жиі дәл нысанаға атқылап, жаудың күшін, техникасын және бекіністерін жойып отырды.
Ұлы Отан соғысы туралы Ержан ата мектептегі тарих сабағы мен сыныптан тыс сабақтарда айтатын. Ол ешқашан ерлігін мақтан етпейтін, керісінше басқа бөлімшелер мен командирлердің ерлігін айтып, оларға көбірек назар аударатын. Бірақ соғыстағы өзінің қатысуы туралы айтқан әрбір сөз, әрбір ұрыстағы тәжірибесі біздің отбасымыздың әрі ұрпақтарымыздың жадында мәңгі қалады.
Ержан ата жасаған бір ерлік – Кенигсберг қаласының түбінде жаудың қорғанысын бұзу операциясы. Германияның бас штабы Кенигсбергті алынбайтын бекініс деп санаған. Қаланың барлық көшелері мен үйлері мықты бекініс болып, оқ ататын нүктелермен қорғалған екен. Жіңішке өрілген сымдары, миналы алаңдар, траншеялар және фаустпатроншылар мен жауынгерлер қаптап жүрген қаланы айналып өту өте қиын еді.
Ержан ата былай деген еді: «Жорық басталар алдында, 1945 жылдың 6 сәуірі таң алдында, артиллерия дайындықтары басталды. Сигналды зеңбірекке дейін тыныштық сақталды. Тіпті, жан-жануарлар мен құстар да осы бір түнде жоқ болып кеткендей болды. Қоршаған орман мен даладағы ағаштар туманға оранған күйде тұрды. Әлі де болсын аман, зақымданбаған, соғысқа дейінгі қалыпта еді. Ал соғыс басталған соң бәрі өзгерді. Орман мен дала түтінге батып, ағаштар мен бұталар сынып, күйді. Бетон қорғаныстар, траншеялар, терең шұңқырлар мен снарядтардың жарылған жерлері қалды. Барлығы жан-жаққа қираған, өртенген және қираған болатын. Бірақ бізге «алға жылжи отырып, мақсатымызға жету керек!» деген міндет қойылды.
Ержан атаның басқаруындағы миномет взводы Кенигсберг қаласының шетінде жаудың 50 адамдық взводын, олардың командирлерін жойып, жаудың бақылау пунктін, үш пулемет ұясын дәл атқылап бұзды. Бұл жағдайда Кеңес Армиясының жаяу әскерлерінің шабуылдаушы бөлімшелеріне маңызды қолдау көрсетіліп, қала қорғанысы толықтай жойылып, Кенигсберг қаласы азат етілді. Ержан ата осы ерлігі үшін «Қызыл жұлдыз» орденімен марапатталды. Бұл награда туралы ұсынысты 1945 жылдың 11 сәуірінде 91-ші гвардиялық атқыштар полкінің командирі, гвардия полковнигі Богданов қол қойған. Ал 12 сәуірде 1945 жылы Ержан атамды «Қызыл жұлдыз» орденімен марапаттау туралы бұйрық шықты.
Соғыстан кейін Ержан ата бар өмірін мектеп директорлығына арнады, жас ұрпақты тәрбиелеп, білім берді. Ол 1975 жылы өмірден озды, мен дүниеге келмей тұрып үш жыл бұрын қайтыс болды. Біз әрқашан атамызды еске алып, ұрпақтан ұрпаққа оның ерлігін ұлықтайтын боламыз.
Жеңіс күнін әкелген барша соғыс ардагерлеріне алғысымызды білдіреміз, өйткені олар Отанымызды қорғап, жаңа ұрпаққа тәуелсіз Қазақстанда еркін өмір сүруге мүмкіндік берді.
А.ОРДАБАЕВ,
Маңғыстау көлік прокуроры, аға әділет кеңесшісі