Атаулы әлеуметтік көмек алған алғашқы отбасылар дән риза. Бастапқыда құжаттарына қатысты қиындықтар мен тексеріске көп шағым айтылған. Осы олқылықтан соң оңтайландыру шаралары дереу қолға алынды. Бүгінде E-halyk ақпараттық жүйесі енгізілді. Мұның көмегімен сұралатын құжаттарды реттеп, атаулы әлеуметтік көмек беру процедурасы бұрынғыға қарағанда оңайлай түсті. Мемлекеттік органдардың бірлескен жұмысы нәтижесінде қазіргі таңда 160 мың отбасы көмек алды. Осылайша, барлығы толық қамтылды деген сүйінші ақпарат тарады.
Үкіметте өткен отырыста, Премьер-министрдің орынбасары Гүлшара Әбдіқалықова атқарылған жұмыстар туралы айтып өткен болатын. «Мемлекеттік органдарға өтініш қалдырған адамдар көп болды. Соның нәтижесінде, көптеген қиындықтарға тап болдық. Оған қоса тұрғылықты мекенжайы бойынша тіркелмегендер де атаулы әлеуметтік көмек алғысы келді. Біраз түсініспеушіліктер заңды жөнді білмеудің салдарынан туындап жатты. Дегенмен қазір жаңа ақпараттық жүйе енгіздік», – деді ол.
Тағы бір айта кетерлік жаңалық – мамыр айынан бастап жалға берілетін баспаналар табыстала бастады. Бір аптаның өзінде 249 көпбалалы отбасы жаңа пәтердің кілтін алды. Жалпы жоспар бойынша бір жылда 7 мың пәтер берілуі тиіс. Г.Әбдіқалықова өңірлерді аралап, аз қамтылған және көпбалалы отбасылармен кездесіп, тілдескен болатын. Мәселен, Батыс Қазақстан облысының тұрғыны Гүлшат Мұратқазиева бес бала тәрбиелеп отыр екен. «Еңбек» мемлекеттік бағдарламасы арқылы несие алып, кәсібін дөңгелетіп келеді. Қазіргі таңда 12 ірі қарадан тұратын мал шаруашылығын қолға алып, сүт өнімдерін өңдеумен айналысады.
Сонымен бірге, Премьер-министрдің орынбасары Шығыс Қазақстанға сапары кезінде 14 бала бағып отыр Ольга Кандыбаның отбасымен кездесті. Олар 7 жер телімінде қосалқы шаруашылықпен айналысып отырған көрінеді. Жамбылдық Анар Бексұлтанованың туғанынан екі қолы жоқ. Соған қарамастан, қатарынан қалмай орта мектепті де, жоғары оқу орнын да тамамдаған. 2012 жылы той бұйымдарын жасайтын кішігірім цех ашыпты. 2015 жылы «Бизнестің жол картасы – 2020» арқылы 3 миллион теңгеге несие алып, кәсібін кеңейткен. Қазір қол астында 4 қызметкері бар.
Атаулы әлеуметтік көмек алып отырған сондай отбасылармен хабарласып, жағдай сұрасқан едік. Бұл бастамаға ризашылықтарын білдірді. Сондай жандардың бірі – Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданы Талдысай ауылының тұрғыны Асыл Әділбекова. Төрт баланың анасы, жасы 36-да. «Атаулы әлеуметтік көмектің бізге тиесілі екенін ауылдық әкімдіктен хабарласып айтты. Содан құжат тапсырдым. Ешқандай қиындық болған жоқ. Бар болғаны балалардың туу туралы куәліктері мен күйеуімнің жұмыс істемейтіні туралы анықтама өткізуім керек екен. Өзім – мектепте кіші қызметкермін. Айлығым 40 мың теңге ғана. Мұндай жалақымен күн көру қиын. Сондықтан көмек алғанымда қатты қуандым. Үш ұл, бір қызым бар. Жалпы 83 150 теңге аламын. Осы уақытқа дейін мұндай көмек алмаған едік. Беріліп жатқаны жақсы болды. Көпбалалы және аз қамтылған отбасыларға қосымша көмектің көрсетілгенін құптаймын», – дейді ол.
Шартсыз ақшалай көмек аз қамтылған отбасыларға беріледі. Атап айтқанда, зейнеткер, бірінші не екінші топтағы мүгедек, дертке шалдыққан жандар ала алады. Аз қамтылған отбасы деп елімізде отбасына шаққандағы орташа табыс күнкөріс шегінен төмен болғанда ғана танылады. Оның көлемі – 29 698 теңге.
Сондай-ақ Ақтөбе қаласының тұрғыны Қарлығаш Мұқашева да атаулы әлеуметтік көмек алып отыр. Үкіметтің көпбалалы аналарға көбірек көмектескені жөн дейді. Өйткені ел демографиясына елеулі үлес қосып отырған жандардың жағдайы да жақсы жасалуы тиіс деген пікірде. Қарлығаштың жасы 37-де. Бес бала өсіріп отырған ана. «Атаулы әлеуметтік көмекті наурыз айынан бері алып келемін. Бір балаға – 20 700 теңге. Балаларымның алды – 16 жаста болса, кенжем бірде. Жолдасым бала күтімімен үйде отыр. Өзімнің айлық табысым 30 мың теңге. Отбасылық жағдайдың жақсаруына бұл көмек оң әсер етіп жатыр. Көпбалалы аналардың да, оларға берілетін әлеуметтік көмектің де артқаны дұрыс», – деп түйіндеді ойын көпбалалы ана.
2019 жылы Үкімет көпбалалы отбасыларға 83 миллиард теңге көлемінде атаулы әлеуметтік көмек көрсетуді жоспарлап отыр. Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің ақпаратына сүйенсек, бүгінгі таңда елімізде 340 мың көпбалалы отбасы бар. Көмектің мұндай түрін Қазақстан азаматтары, оралмандар, босқындар және елімізде тұрақты тұрып жатқан азаматтығы жоқ не шетел азаматтары ала алады. Басты шарты сол – орташа табысы 15 499 теңгеден аспауы тиіс. Қазақстандағы кедейлік шегі осындай көлемде.
Айша ЕРСҰЛТАН