Өркендеп келе жатқан елдерде экономикасына – тірек, дамуына – ұстын болатын ірі құрылымдар бар. Бұл ретте Қазақстанда «Самұрық-Қазына» маңызды орынға ие. Осы орайда, Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың төрағалығымен өткен «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қорын басқару жөніндегі Кеңес отырысында биылғы мамырдағы жиында берілген тапсырмалардың орындалу барысы бағам-далды.
– «Самұрық-Қазына» қоры экономикамызда ерекше рөл атқарады. Қор алдында үлкен міндеттер тұр. Осы жылы Кеңестің екінші отырысын өткізіп отырмыз, – деді Қазақстанның Тұңғыш Президенті.
Жиында «Самұрық-Қазына» басқарма төрағасы Ахметжан Есімов, «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ басқарма төрағасы Сауат Мыңбаев, «ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының басқарма төрағасы Алик Айдарбаев және «Қазатомөнеркәсіп» ұлттық атом компаниясының басқарма төрағасы Ғалымжан Пірматов баяндама жасады.
Ұсынылған ақпаратқа қаныққан Н.Назарбаев қор басшылығы жүйелі мәселелерді шеше алғанын, сондай-ақ өндірістік көрсеткіштер мен индикаторлардың оң өсіміне қол жеткізгенін атап өтті.
– Қор 2017 жылға қарағанда, былтыр таза табысы көлемін 88 пайызға арттыра алды. Ағымдағы жылы оның тағы 40 пайызға өскенін бақылап отырмыз. 2019 жылдың 9 айындағы көрсеткіштер өткен жылдың жылдық көрсеткіштерінен де жоғары. Бұл – жақсы қарқын. Әкімшілік шығыстарды және басқа да тиімсіз шығындарды қысқартумен де жүйелі айналысып жатырсыздар. Бұлардың барлығы оң тұрғыдан бағалануда, – деді Тұңғыш Президент.
Ол бірлескен компаниялардағы мемлекеттік үлестерді тиімді басқаруды қамтамасыз етудің маңызын баса айтты.
– 268 миллиард теңге таза ақшалай табыс тапқан қор оның 70 пайызын немесе 190 миллиард теңгесін мемлекетке берді. Бұл 2018 жылғы көрсеткіштен 2 есе көп. Ақшалай мәнде дивидендтер көлемі 5 есе ұлғайды. Бірақ бұған тоқмейілсіп, шектеліп қалуға болмайды. Осы бағытта жұмысты жалғастыра беру қажет, – деді Елбасы.
Нұрсұлтан Назарбаев сонымен қатар мұнай-газ және химия салаларында рентабельді емес кен орындарында өндірісті ынталандырудың жаңа тетіктерін ендірудің тиімділігін нұсқады.
– Тетіктерді енгізу есебінен өндіру көлемін арттырудан бастап, әлеуметтік мәселелерді шешу және қажетті запастар үлесін ұлғайтуға дейінгі міндеттер кешенді түрде шешіледі. бұл тәсілдерді Үкімет зерделеп, қолдауы керек, – деді Тұңғыш Президент.
«Самұрық-Қазынаның» 2018-2028 жылдарға арналған Даму стратегиясын жүзеге асырудағы оң нәтижелерді атап өткен Елбасы қор компанияларының қаржылық жағдайын жақсартуға және жекешелендіру жоспарын ары қарай іске асыруға бағытталған ұсыныстарды қараудың маңызын нұсқады.
– «Самұрық-Қазына» – ұлттық әл-ауқат қоры. Сондықтан біз, басқару Кеңесі де, сонымен бірге Директорлар кеңесі де халықтың және бизнестің қор қызметіне сенімін арттыру бойынша жоспарлы жұмыс жүргізуіміз керек. Азаматтар осы игіліктің барлығы Қазақстанға және халқымызға тиесілі екенін түсінуі тиіс, – деп түйді Тұңғыш Президент Н.Назарбаев.
«Самұрық-Қазына» басқар-ма төрағасы А.Есімов қор тобы компанияларының қызметі жаңа даму стратегиясын жүзеге асыруға бағдарланғанын баяндады. Оның басты мақсаты – компаниялар тиімділігін арттыру, портфельді басқару, орнықты дамуды қамтамасыз ету.
– Қойылған міндеттерді орындау ісі жаңартылған трансформациялану бағдарламасына негізделді. Бұл ретте осы бағдарламаны өзектілендіру өндірістік бизнес процестерді цифрландыруға назар аудара отырып, әлемдік үрдіс-трендтерге сай іске асырылды. Біз іс жүзінде цифрлық трансформацияға көштік.
Ол жаңа ІТ технологияларды әзірлеуді және енгізуді көздейді. Осы мақсатта кең ауқымды ІТ аудит жүргізілді, нәтижесінде, қолда бар әлеует пен көзден таса қалған ресурстар айқындалды, – деді Ахметжан Есімов.
Атқарылған жұмыс қорытындысында 60 миллиард теңге сомасында тиімсіз шешімдерді енгізудің ықтимал шығындары оңтайландырылды.
«Қазақстан темір жолы» ұлттық компаниясының басшысы Сауат Мыңбаев өндірістік көрсеткіштерінің жақсы екенін жеткізді.
– Жүк айналымы жоспардағыдан жоғары болды. Транскаспий бағдарында, Қытай – Еуропа, Қытай – Орталық Азия және басқа бағыттарда транзиттік жүк ағыны айтарлықтай артуда. Қаржылық көрсеткіштерге тоқталсақ, ҚТЖ операциялық қызметі елеулі түрде жақсартылды. Кредиторлық қарызы төмендеді. Төлеу мерзімі өтіп кеткен қарыз нөлге теңесті деуге болады.
Бұл ағымдағы операциялық жағдайда «Қазақстан темір жолы» міндеттемелерін толығымен орындауда деген сөз, – деді С.Мыңбаев.
«ҚазМұнайГаз» ұлттық компаниясының басшысы Алик Айдарбаев ҚМГ-ның биылғы 9 ай қорытындысында мұнай, газ бен конденсат өндірісі, мұнай өңдеу, мұнай тасымалы секілді барлық даму бағытында оң қарқын паш етіп отырғанын мәлім етті.
– 2019 жылы компанияның таза табысы былтырғыдан әлдеқайда көп болмақ. Мұның сыртында Елбасыға ірі инвестициялық жобалардың орындалу барысы баяндалды. Атап айтқанда, Елбасы Жолдауына сәйкес, «Сарыарқа» газ құбырының желілік бөлігінің құрылысы аяқталды. Жыл соңына дейін газ құбырына сынақ жүргізу, іске қосу жұмыстары тамамдалады. Осылайша, рекордтық қысқа мерзімде «Сарыарқа» қолданысқа беріледі. Бұдан бөлек, екі ірі мұнай-газ химиялық жоба жайында хабардар еттім. Мысалы, қуаты жылына 500 мың тонна, құны 2,6 миллиард доллар болатын полипропилен өндіру зауыты салынуда. Жобаның ілгерілеу қарқыны 40 пайызға жетті. 2021 жылы оны қолданысқа бермекпіз, – деді ҚМГ басшысы.
Оның мәліметінше, екінші жоба – полиэтилен өндіру зауытының құрылысы әзірге бастапқы сатысында. Қазіргі кезде техникалық-экономикалық негіздемесі жасалып жатыр. Ұлттық компания жобаны әлеуетті серіктесі Borealis компаниясымен бірге іске асыруға ниетті. Жалпы құны 6 миллиард доллардан асатын бұл зауыт жылына 1,2 миллион тонна полиэтилен шығаруға қауқарлы. Жоба 2026 жылы ел игілігіне тапсырылады деп жоспарланған.
«Қазатомөнеркәсіп» басшысы Ғалымжан Пірматов тура бір жыл бұрын «Астана» халықаралық қаржы орталығы биржасында ұлттық атом компаниясы акцияларының сауда-саттығының басталу рәсіміне Елбасының өзі қатысқанын еске түсірді.
– «Самұрық-Қазына» қорының қыркүйекте қосымша орналастыруы нәтижесінде қазір «Қазатомөнеркәсіп» акцияларының 18,8 пайызы инвесторлар еншісінде. Осы жыл ішінде компанияның құны 3 млрд теңгеден 3,5 миллиард теңгеге дейін артты. Күрделі нарықтық ахуалға қарамастан, «Қазатомөнеркәсіп» әлемдегі ең ірі уран өндірушісі болып қалуда. Кейінгі 2 жыл ішінде сауда көлемі бойынша көш бастап келеді. Маркетингті күшейту есебінен 2 жыл ішінде сату көлемін орташа есеппен 60 пайызға ұлғайта алдық. Желтоқсан айында 42 тонна төмен байытылған уранды МАГАТЭ-нің Қазақстандағы қоймасына жеткізуді аяқтаймыз, – деді Ғ.Пірматов.
«Эйр Астана» авиакомпаниясының президенті Питер Фостер қазақстандықтардың әл-ауқатын арттыруға үлес қосу компания үшін маңызды басымдық екенін хабарлады.
– Осыған орай, Елбасының 2018 жылғы 2 қарашада берген тапсырмасына сәйкес, Қазақстанның тұңғыш лоукостері FlyArystan-ды құрдық. Осы уақыт ішінде «Самұрық-Қазына» қорының қолдауы арқасында жаңа әуе тасымалдаушысы халыққа қызмет ете бастады. Жұмысын бастағалы бергі 5-6 ай ішінде лоукостердің жетістіктері біздің ең батыл болжамдарымыздан да асып түсті. Оның авиабилеттерінің орташа құны 13 мың теңгені құрайды. Бұл – небәрі 33 долларға тең. Біз арнайы зерттеу жүргіздік және өзге елдердегі тарифтерді салыстырдық. Анықталғанындай, біздің билетіміз ең арзаны саналады. Бүгінде FlyArystan-ның барлық дерлік ұшағы толып ұшады: толу деңгейі орташа есеппен 94%, – деді Питер Фостер. FlyArystan өткен аптада ғана 500 мыңыншы жолаушысын қарсы алды.