«Ақын заман: біркүндік те емес, бүгіндік те емес. Оның кешегісі – бүгіндік, бүгінгісі – ертеңдік» деген екен Ғабит Мүсірепов. Ақындық пен жазушылықтың қай заманда болмасын жүгі ауыр. Ешқандай талап-қағидаға бағынбайтын, жүрекпен сезіп, көзбен көргенді ой-қиялмен ұштап, шарықтатып, бір адамға емес, барша адамзатқа үн қатар қалам иелерінің тағдыры тым бөлек. Олар қай қоғамда болмасын айтарын ашық айтып, тіпті тұтас ұлттың да тарихын жазып, тағдырын ерек етті. Болмысы ерек қаламгерлердің бәрі де қоғамнан қолдау тапты немесе қашанда ұшпаққа шықты деген жалған болар. Алайда кез келген ортадан қолдау табу оларды қанаттандырып, шарықтатары ақиқат. Осы орайда мемлекеттің тікелей қолдауымен 4-6 қыркүйекте елордасы Нұр-Сұлтанда өтетін «Азия елдері қаламгерлерінің І форумына» сөз басын бұрсақ.
Бұған дейін егеменді Қазақстан тарихында аталған форматтағы форум өткен жоқ. Иә, 1973 жылы Алматы қаласында Азия-Африка жазушыларының бесінші конференциясы өткен еді. Алайда Кеңес Одағының тұсында өткен жиынға Орталық Азияның бар мемлекетінің жазушылары шақырылған жоқ. Тек социалистік елдердің қаламгер қауымы бас қосты. Қазақстан егемендігін алып, еңсесін тіктеген соң тұңғыш рет өткелі отырған алқалы жиынға Азия құрлығының бар мемлекетінен қаламды серік еткендер шақырылып отыр. Форумның форматы да еркін, айтар ойы да түйінді. Белгілі бір қағидалар мен ұстанымдардан ада. Жазушыны да ең басты бақытты етер еркіндік болса керек-ті.
Барша әлем көз тігер келелі жиында Азия құрлығындағы 44 мемлекеттен, сондай-ақ Букер және ASEAN сыйлықтарының лауреаттары, ұлттық, мемлекеттік сыйлықтардың иегерлері һәм Жазушылар одағы мен ассоциацияларының төрағалары сияқты 90-ға жуық ақын-жазушылар мен еліміздің түкпір-түкпірінен шақырылған қаламгерлер бас қосады. Орталық коммуникациялар қызметінде 3 қыркүйекте өткен баспасөз конференциясы барысында Қазақстан Жазушылар одағы төрағасының орынбасары Ақберен Елгезектің сөзінше, үш күн қатарынан өтетін форум салмақты мәселелерді талқылап, өзара пікір алмасудың азат алаңына айналады. 11 спикер баяндама оқып, шекарасыз форматта сұхбаттасады. Бастысы, ортаазиялық жазушылар кездесіп, Ұлы Жібек жолы бойындағы әдебиеттің ертеңін сөз етпек. Нұр-Сұлтандағы Абай көшесінің бойынан «Қаламгерлер аллеясы» ашылады.
Әдебиетте Нобель сыйлығын алған жазушылардың шоқтығы биік саналатыны жасырын емес. Олардың туындылары әлемдік үздік шығармалар қатарына еніп, оқырман сұранысына қай кезеңде де ие болып келеді. Осы орайда аталған форумға Нобель сыйлығының иегерлері де арнайы шақырту алған. Ол қатарда түрік жазушысы Орхан Памук бар. Алайда Қазақстан Жазушылар одағының төрағасы Ұлықбек Есдәулеттің айтуынша, бұл қаламгерлер белгілі бір себептермен келе алмайтындарын жеткізген. Дегенмен атаулы сыйлықтан үміткер үш жазушы форум жұмысына қатысады. «Әуелде бұл форумға жапониялық, түркиялық Нобель сыйлығының лауреаттары шақырылған. Өкінішке орай, олар келе алмады. Есесіне Оңтүстік Корея, Катар және Түркия елдерінен 3 номинант келе жатыр. Құрлықта 45 мемлекет бар. Соның 44-інен жазушы шақырғанбыз. Қазір 35 елден 80-ге жуық жазушы келе жатыр», – деді Ұ.Есдәулет.
Азия континентінде орналасқан елдер арасындағы әдеби-мәдени байланыстарды нығайту, одан ары дамыту һәм егеменді еліміздің бүгінгі кескін-келбетін, Қазақстанның әдебиетін, рухани құндылықтарын паш ету, әдеби үдерістің дамуына қатысты Азия елдерімен тәжірибе алмасу сияқты бірқатар мақсат-міндеттерді көздеген форум ашық пікір алаңына айналып, тек Орталық Азия үшін ғана емес, барша адамзаттың мүддесіне сай келер мәселелер төңірегінде тікелей ой өрбітеді.
Ұлықбек Есдәулет елде әдебиет үшін оң көзқарастың қалыптасқанын айтады. «Мұндай ауқымды форум жұмысына мемлекеттің өзі тікелей қолдау білдіріп, жәрдем көрсетіп отырғанын міндетті түрде атап өту керек. Мемлекеттік хатшы Марат Тәжин мырза шараны ұйымдастыруға тікелей атсалысса, Мемлекет басшысы форумның ашылуына қатыспақшы», – дейді өз сөзінде.