Ел егемендігінің 30 жылдық бедерінде Ұлы дала жерінде талай дүбірлі додалардың алауы тұтанып, жалауы желбірегені анық. Төрткүл әлем көз тіккен Ақ Азиада мен Универсиаданың өзі тәуелсіз Қазақстанды барша әлемге танытты. Азиядағы абыройын асқақтатты. Бұл – ең бірінші сарабдал саясаткер, көреген басшысы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың ерен еңбегінің жемісі. Ұлт көшбасшысы айдарлағандай аталған аламандар үлкен спорттық аренаға – Қазақстан атты жаңа спорттық державаны әкелді. Әрі біз спорттық жарыстарға қатысушы ғана емес, ірі додаларды ұйымдастырушы ретінде жаңа қырымызбен танылдық.
Ақ Азиада әлемдік аренадағы орнымызды айқындады
2011 жылдың қаңтар-ақпан айларында Астана мен Алматы қалалары Азия елдері спортшыларының назарын өздеріне аударды. Тұңғыш рет VII қысқы Азиада ойындарын өткізу құқығына ие болған Қазақстан бұл мүмкіндікке Елбасының саяси ерік-жігері арқасында қол жеткізгені баршаға мәлім. Әлемдік қаржы дағдарысына қарамастан Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Азиада ойындары үшін негізгі екі қала Астана мен Алматыда бірегей спорт кешендері салынды. Бой көтерген ғимараттар бүгінде ел спорты инфрақұрылымының маңызды элементтеріне айналып қана қоймай, салауатты өмір салтын насихаттауда үлкен рөл атқарды. «Алау» жаңа мұзайдыны AD Sportwereld батыстық басылымның бағалауымен әлемдегі коньки тебу стадиондары арасында 1-орынға ие болды. Ал «Сарыарқа» велотрегі халықаралық сарапшылардың есептеуімен шорт-трек және мәнерлеп сырғанау спорты үшін арналған теңдессіз айдынның біріне баланды. Сондай-ақ Алматы қаласында бой көтерген шаңғымен тұғырдан секіру кешені Халықаралық шаңғы спорты қауымдастығының жүргізген сауалнамасы бойынша сол жылдың ең үздік трамплині атанды. Бұдан бөлек, «Медеу» спорттық кешені, «Шымбұлақ» тау шаңғы базасы және Балуан Шолақ атындағы спорт сарайы туристердің сөзсіз таңдайын қақтырды. Азиадаға әлемнің 27 мемлекетінен мыңдаған спортшы қатысып, спорттың 11 түрінен медальдар жиынтығын сарапқа салды. Бұл Қысқы Азиада ойындары тарихындағы рекордтық көрсеткіш болатын. Осынау байрақты бәсекеде ел спортшылары да бұрын-соңды болмаған жетістікке қол жеткізіп, 32 алтын медальмен жалпы командалық есепте көш бастады. Бұрынғы рекорд 29 алтын медальмен Жапония құрамасына тиесілі болса, біздің спортшылар 1986 жылдан бері қаймағы бұзылмай келе жатқан көрсеткішке түзету енгізді. Қысқы Азиада ойындары әлемге жаңа есімдерді танытты. Ел спортшылары арасынан екі алтын, бір күміс медальды жеңіп алған биатлоншы Елена Хрусталеваның, фристайл бойынша екі алтынға қол жеткізген Юлия Галышеваның, ерлер арасында дара мәнерлеп сырғанаудан алтын алған Денис Теннің және шайбалы хоккейден алтыннан алқа таққан ерлер мен әйелдер құрамаларының даңқы асқақтай түсті. Алматы қаласындағы Балуан Шолақ атындағы спорт және мәдениет сарайында өткен Азиада ойындарының жабылу салтанатында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Сары құрлық бәсекесі үшін тұңғыш рет 69 медаль жиынтығы сарапқа салынғаны сөзсіз рекорд екенін баса айтты. «Азиада күштің, әдемілік пен мәрттіктің нағыз салтанатына айналды. Біз спортты бейбітшілік пен достықтың мерекесіне айналдырдық. Осы күндері әр елден келген мыңдаған адам бір-бірімен жүздесті, әңгімелесті, бірін-бірі таныды. Көпшілігі Қазақстаннан жаңа достар тапты. Біздің бәріміз, әр халықтың өкілдері, рухани бай және жомарт бола түстік. Біз бір-бірімізді жақсы түсіндік. Осыны Азиаданың басты жетістігі деп білемін», – деді Елбасы. Иә, Азиаданың жарқын символы − барыс бейнесі барлық спортшылар үшін ыстық бола түсіп, жүректерінен орын тапқаны даусыз. Бүгінде VII қысқы Азиада ойындарының алауы Тұңғыш Президент музейінің «Қазақстанның спорттық даңқы» экспозициясында сақталған. Жалпы алғанда, Азиада Қазақстанның қонақжай ел, бейбітшілік пен келісім мекені екенін танытып, жаңа спорттық держава ретінде әлемдік аренадағы орнын айқындай түскені анық.Дүниенің жастары Алматыға жиналды
Азиада ойындарынан кейін араға 6 жыл салып 2017 жылы елімізде қысқы Универсиаданың жалауы желбіреді. Бұл – Елбасының батыл бастамаларының бір көрінісі. Аталмыш аламанның алауы Қазақстанда тұңғыш рет тұтанып тұрғандықтан, жауапкершілік жүгі ауыр болатын. Алайда еліміз бұл міндетті абыроймен атқарып шықты. Универсиаданы Алматы төрінде өткізу туралы ресми шешім 2011 жылы Брюссельде Халықаралық университеттік спорт федерациясында дауыс беру арқылы қабылданды. Осылайша, Қазақстан ТМД елдерінің ішінде бірінші болып Универсиада өткізу құқығына ие болды. Алматы төріндегі «Алматы арена» спорт сарайында айтулы аламанның ашылуы өткен шараға Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевпен бірге Халықаралық студенттік спорт федерациясының (FISU) президенті Олег Матыциннің қатысуы да үлкен тарихи оқиға болды. «Спорт, ғылым және мәдениет арқылы біз барлық құрлыққа тыныштық пен толерантты дамудың қазақстандық формуласын жеткізгіміз келді. Сол үшін ұйымдастыру жұмыстары күн сайын қарқын алып, осы Мұз сарайы мен бұл ойындардың басқа да нысандары зор ықыласпен салынды. Алматы қаласы қазірдің өзінде даусыз рекорд көрсетіп отыр. Қысқы Универсиадалар тарихында алғаш рет мұнда Атлеттер қалашығы салынды. Бұл жобаға жұмсалған инвестиция қазақстандықтардың игілігіне қызмет ететін болады. Ареналар көпшілікті бұқаралық спортқа тартатын орталыққа айналады. Атлеттер қалашығы 1 700-ден астам отбасына арналған қолжетімді әлеуметтік тұрғын үйі бар жаңа шағынауданды құрайды. Универсиада әлемнің 80 мемлекетінде 43 телеарна арқылы көрсетіледі. Оның аудиториясы 1 миллиардтан астам адамды қамтиды. Алматы шаһары 1000 жылдық тарихы бар қала. Қазақстанның жаңа дәуірі бастау алған алтын бесік. Бұл – қарқынды дамып келе жатқан заманауи қала, іскерлік орталығы және ел экономикасының қозғаушы күші. Жастар қаласы. Студенттер шаһары. Универсиада еліміздің саламатты өмір салтының рәмізіне айналды. Сондықтан бұл Универсиада әрбір жастың жүрегінде жалын болып қалатынына сенемін» деген еді Елбасы универсиада қарсаңында. Жалпы, Дүниежүзілік жастар додасына 64 елдің спортшылары қатысып, тағы да рекордтық көрсеткішке қол жетті. Бұған дейін Түркия универсиадасында ғана 52 мемлекеттің өкілдері бақ сынаған болатын. Осы қырынан келгенде, «Универсида-2017» ойындарының бәсі жоғары, ал Қазақстанға ағылған туристердің қарасы қалың болды. Азиада ойындарында бой көтерген спорт кешендерінен бөлек, айтулы аламанға арналып «Мұз» сарай, «Мұз» арена мен Атлеттер қалашығы спортшыларға есігін айқара ашты. Кейін атлеттерге арналған қалашықтардағы үй-жайлар алматылық отбасыларға берілгені бар. Ол да шараның бір қыры еді. Ел намысы сынға түскен сәтте спортшыларымыз да ел мерейін үстем етті. 13 спорт түрінен күш сынасқан отандастарымыз 11 алтын, 8 күміс, 17 қола медаль жеңіп алып, жалпыкомандалық есепте 2-орынға табан тіреді. Бұл ел спортының жаңа белесі мен биігі еді. Алдымызды ораған тек Ресей құрамасы. Ал Корея, Жапония, Польша, Қытай, Франция, Италия сынды атағынан ат үркетін мемлекеттердің спортшылары шаң қауып қалды. Осылайша, Алатау бөктеріндегі айтулы аламан Қазақстан спортының жарқын жеңісімен тарих қойнауына енді. P.S.Міне, бұл ел егемендігін алып, өз алдына дербес мемлекет атанған 30 жылдың белесінде тарихқа алтын әріптермен таңбаланған айтулы аламандар. Ел спортшылары мұхит асып, әлемдік ареналарда атой салып қана қоймай, өз төрімізде де байрақты бәсеке өткізуге қауқарлы екенімізді көрсеттік. Әрі алпауыттармен тереземіз тең түсіп, бәсекелес атана алатымызды анық аңғарттық. Ең бастысы Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың көрегенділігі мен батылдығының арқасында дүниежүзі «Қазақстан» атты жаңа спорттық державаның дүниеге келгенін мойындады.
Саятхан САТЫЛҒАН, Жамбыл облысы