Жаңалықтар Басты жаңалықтар

Қырғыз-тәжік шекарасындағы қақтығыстың хронологиясы. Қақтығыс неден басталды? Кім кінәлі?

Қырғыз-тәжік шекарасындағы қақтығыстың хронологиясы. Қақтығыс неден басталды? Кім кінәлі?
Қырғыз-тәжік шекарасындағы қақтығыстың хронологиясы. Қақтығыс неден басталды? Кім кінәлі?
463
оқылды
Қырғыз-тәжік шекарасында кезекті қарулы қақтығыс 28 сәуірде басталды. Ресми дереккөздердің хабарлауынша, қақтығыс тәжік тарапының Баткен ауданының Көк-Таш ауылындағы "Головный" су тарату пунктіндегі электр бағанына үш бейнебақылау камерасын орнатпақшы болғаннан кейін басталған. Қырғыстан Үкіметінің хабарлауынша, қазір жағдай тұрақты. Бірақ Баткен облысындағы кей ауылдың тұрғындары Тәжікстан тарапынан оқтын-оқтын оқ атылатынын хабарлады. Aikyn.kz қырғызстандық 24.kg агенттігінің ақпараты негізінде екі ел арасындағы қақтығыстың хронологиясын жазып шықты.

Қырғыз-тәжік шекарасындағы қақтығыс неден басталды?

2021 жылғы 17 сәуірде "Баткенводоканал" қызметкерлері Баткен ауданының Көк-Таш ауылы аумағындағы "Гличная" су қабылдағышында тазалау жұмыстарын жүргізе бастағанда, оқиға орнына келген Ходжаи Ало ауылының (Тәжікстан) 50-ге жуық тұрғыны осы учаскедегі жұмыстардың бірлесіп жүргізілуін талап еткен. Тәжікстан азаматтары су арнасының жұмысшыларына тас лақтыра бастаған. Жергілікті шенеуніктер су қабылдағыштағы тазарту жұмысын уақытша тоқтата тұру туралы шешім қабылдады. Осыдан кейін Баткен және Исфарин аудандарының әкімдеріне келіссөздер жүргізу тапсырылды. Бас тоғанға іргелес аумақты Қырғыз Республикасы ҰҚК Шекара қызметінің әскери қызметшілері күзетеді. Қырғызстан үкіметінің мәліметінше, 28 сәуірде сағат 11.30 шамасында Баткен облысының басшысы Өмірбек Суваналиев пен Тәжікстанның Соғды облысының басшысы Раджоббой Ахмадзода "Қызыл-Бел" және "Гулистон" өткізу пункттері арасындағы бейтарап жолақта кездеседі. [caption id="attachment_133195" align="aligncenter" width="668"]қырғыз-тәжік шекарасы Фото: 24.kg[/caption] "Тараптар шекарада жанжалға жол бермеу мақсатында бірлескен жұмыс жүргізуге, халық арасында түсіндіруді күшейтуге, достық қарым-қатынастарды нығайтуға келісті. Сонымен қатар, шекарада өткізу пункттерін ашу мәселесін талқыланды", — деп хабарлады баспасөз қызметі. қырғыз-тәжік шекарасы Осы уақытта баспасөзде Тәжікстанның Қырғызстан аумағында жұмыс істеп жатқаны және «Головной» пунктінің жанындағы электр бағанасына бейнебақылау камераларын орнатқаны туралы ақпарат тарады. Өмірбек Суваналиев пен Раджоббой Ахмадзода Баткен мен Исфара әкімдеріне мәселені сол жерде шешуді тапсырады. Кейін Исфарин ауданының басшысы Баховидин Баходирзода басшысының тапсырмасына бағынбай, электр бағанасына қондырылған бейнебақылау камераларын алудан бас тартқан. "Ол екі тараптың күш құрылымдары өкілдерінің сөзіне де құлақ аспады. Оның мінез-құлқы түсінксіз", - деп хабарлады үкіметтің өкілетті өкіл. Осы кезде «Головной» пунктіне адамдар жинала бастаған. Баховидин Баходирзоданың тапсырманы орындаудан бас тартуы қақтығыстың басталуына себеп болған. Әуелі екі жағынан Көк-Таш пен Ходжай Ало ауылдарынан келген тұрғындар бір-біріне тас лақтыра бастады. Кейін аңшылық мылтықтан атылған оқтың дыбысы естілген. "Біз шекарада арандатушылық болатынын сездік. Лейлекте екі жігітті ұрлау, министрліктердің ноталары, Тәжікстан СІМ-нің жалған нотасы-бұл оқиғалар тізбегі. Шиеленісуге мүдделі күштер бар, бірақ біз жаппай қақтығыстарға жол бермейміз", — деді аймақтағы өкілетті өкіл Өмірбек Суваналиев журналистерге. Басында әр тараптан 100-150-ге жуық адам жиналып, бір-біріне тас ата бастаған. Шекарадағы қақтығыс уақытша тоқтап, жанжал шамамен 19.30-да қайта басталған. Қырғызстан ҰҚК Шекара қызметінің төрағасы Ұларбек Шаршеев қақтығыстың түнгі 22.12 шамасында тоқтағанан растады. Ол шекарадағы жағдайдың тұрақты екенін хабарлады.

Көк-Таш ауылының тұрғыны оқ жарақатын алды

29 сәуір таңғы 5.45-те Тәжікстан тарапынан Көк-Таш ауылында орналасқан әскери бөлімшеге атыс қаруынан оқ атылды. Салдырынан 30 жастағы азамат оң көзінен оқ жарақатын алған. Баткен облыстық ІІД хабарлауынша, таңертең Ош-Исфан жолының бойында орналасқан Майский ауылы жағынан өтіп бара жатқан көліктерге тас лақтыра бастаған. Милиция күшейтілген режимде жұмыс істей бастады. [caption id="attachment_133217" align="aligncenter" width="889"]қырғыз-тәжік шекарасы, қақтығыс, полиция Фото: Баткен облыстық ІІД баспасөз қызметі[/caption] [caption id="attachment_133218" align="aligncenter" width="964"]қырғыз-тәжік шекарасы, қақтығыс, полиция Фото: Баткен облыстық ІІД баспасөз қызметі[/caption]

Қырғыз-тәжік шекарасындағы жағдай шиеленісті. Тәжікстан тарапы оқ атуды жалғастырды

29 сәуір, 09:05. ҚР ҰҚК Шекара қызметінің хабарлауынша, Баткен облысының шекаралас аумақтағы Кочо-ұрыс жеріндегі жағдай шиеленісті. Шиеленістің себебі, ресми нұсқа бойынша, қырғыздарға және оларға тиесілі үйлерге тас лақтыра бастаған Тәжікстан азаматтарының арандатушылық әрекеттері болды. "Кейін тәжікстандықтар Қырғызстан азаматтарының өтіп бара жатқан көліктеріне аңшылық мылтықтан оқ жаудыра бастады. Алдын ала мәліметтер бойынша, жарақат алғандар бар. Тәжік тарапынан оқ ату оқтын-оқтын жалғасуда", - деп хабарлады ҰҚК Шекара қызметі. Зардап шеккен төрт адам дәрігерлердің көмегіне жүгінді. Тәртіпсіздік фактісі бойынша екі қылмыстық іс қозғалды 29 сәуір, 10:17. Қырғызстан милициясы қырғыз-тәжік шекарасындағы тәртіпсіздік фактісі бойынша екі қылмыстық іс қозғады. "Қырғызстан азаматтарын тас лақтыру фактісі бойынша бір іс "Бұзақылық" бабы бойынша, екіншісі, Қырғызстанның 30 жастағы азаматын ату фактісі бойынша "адам өлтіруге оқталу". Сотқа дейінгі іс жүргізу басталды", - деп хабарлады милиция.

Үш ауылда ТЖ режимі енгізілді

"Оқиға орнында Үкімет төрағасының орынбасары Маруфхан Тулаев жүр. Шекарадағы жағдай бойынша штаб құрылды. Үш ауыл аймақта Ақ-сай, Ақ-татыр және Самарқандекте ТЖ режимі енгізілді. Жалпы алғанда, төрт адам жарақат алды", - деп хабарлады полицияның баспасөз қызметі.

Баткендіктер президенттің, премьер-министрдің және ҰҚК басшысының оқиға орнына келуін талап етті

29 сәуір, 13:31. Баткен ауданы Көк-Таш ауылының тұрғындары Садыр Жапаровтың, Ұлықбек Мариповтың және Қамшыбек Ташиевктің көмегіне жүгінді. Олардан қақтығыстың эпицентріне келуді сұрайды. "Сіздер бүгін келіп, мәселені шешулеріңіз керек. Қырғызстан аумағында орнатылған бейнекамераларды алып тастай алмайтын қандай билік? Біз оларды алып тастағымыз келгенде, бізге тас лақтыра бастады. Біздің жерімізді қорғаңыз", - деді баткендіктер.   Түскі 12.30 шамасында Баткен облысында тағы оқ атыла бастады. Тұрғындардың айтуынша, оқ Төрт-Кочо елдімекенінде және Көк-таш ауылының орталығына естіледі. "Олар бірнеше рет атылды, ұзақ уақыт, шамамен 45 минут. Қазір тыныштық. Милиция бейбіт тұрғындарды қақтығысқа жібермейді, бірақ ауылдың орталығында адамдар бар", — деді жергілікті тұрғындар.   Бішкекте Баткен халқын қолдауға арналған митинг өтуде 14:37. Бішкекте Үкімет үйінің жанында шекараны делимитациялау және демаркациялау мәселесі бойынша митинг басталды. Ол кешке дейін созылды. Митингке шыққандар Баткен облысындағы әскери қызметшілердің санын көбейтіп, Балықчи қаласының әскери бөлімінде орналасқан танктерді Баткен облысына көшіруді талап етті. Олар премьер-министр Ұлықбек Марипов, ҰҚК төрағасы Қамшыбек Ташиев және президент Садыр Жапаровтың алаңға шығуын талап етті. Наразылыққа шыққандар билікке 14 талап қойды. Олардың арасында Тәжікстанмен шекараны жабу, Қырғыз Республикасындағы Тәжікстан дипломатиялық өкілдігінің кейбір қызметкерлерін нон грата деп тану, шекаралас ауылдарда посттар орнату. Белсенді Азамат Темірқұлов Өзбекстанның, Қазақстанның билігінен және Ресей президенті Владимир Путиннен, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымынан және басқа да Халықаралық ұйымдардан қырғыз-тәжік шекарасындағы қақтығыстың экскалациясын тоқтату үшін барлық дипломатиялық, саяси, егер қажет болса, әскери шаралар қабылдауды сұрады. Митингіге депутаттар Бурун Аманова мен Карамат Орозова келіп, Жогорку Кенештің кезектен тыс отырысында халықты толғандырған барлық мәселелерді көтереуге уәде берді. Митингке парламент спикері Талант Мамытов та шықты. Ол жағдай Министрлер Кабинетінің бақылауында екенін айтты. Кейін наразылық акциясына қатысушылардың бір бөлігі Жогорку Кенеш ғимаратына келді. Митингіге қатысқан он адам спикермен келіссөздер жүргізу үшін "Ақ үйге" кірді. Осы кезде Көк-Таш ауылындағы қарулы қақтығыс жалғасып жатты. "Шамасы, қазірдің өзінде ұрыс жүріп жатыр. Автоматтан оқ атылды, тіпті жарылыстар да болды", - деді баткендіктер.

Қырғызстанның ҰҚК басшысы Қамшыбек Ташиевтің шетелге кеткені анықталды

29 сәуір, 15:07. Ұлттық қауіпсіздік мемлекеттік комитетінің баспасөз орталығында төраға Қамшыбек Ташиевтің 28 сәуірде  Германияға кеткені расталды. Ол онда жүрегіне жасалған отадан кейін тексерілуге кеткен

Тәжікстанның Қырғызстандағы елшісіне наразылық нотасы берілмекші

Бұл туралы журналистерге үкімет аппараты басшысының бірінші орынбасары Айбек Жүнісәлиев хабарлады. "Сыртқы істер министрлігі бұл мәселені пысықтауда. Қазір оқиға орнында құқық қорғау органдарының басшылары жүр", - деді ол.

Наразылық акциясының 30-ға жуық қатысушысы шекарашыларға көмектесу үшін Баткен облысына бармақшы болды

"Бізге ешқандай саясат қажет емес. Біз сарбаздарға қосылып, Отанымызды қорғаймыз", - деді жиынды ұйымдастырушы.

Тәжікстан әскери техникасын шекараға жеткізіп жатыр. Желіде видеосы тарады

18:16. Қырғызстанның күш құрылымдары ақпаратты растады. "Иә, Тәжікстан қырғыз-тәжік шекарасындағы әскерін нығайтуда. Арнайы техника жеткізіліп жатыр. Бірақ олардың саны белгісіз", - деді 24.kg-ге күш құрылымдары. 24.kg-дің хабарлауынша,  атыс кезінде тәжік тарапы миномет, пулемет қолданған.

Бір жәбірленуші қайтыс болды

Қырғыз-тәжік шекарасындағы оқиғадан зардап шеккендердің саны 17 адамға дейін көбейді. Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрлігінің хабарлауынша, сағат 18.00-де Баткен облыстық ауруханасына тағы бес зардап шегуші түскен, оның біреуі қайтыс болған.

Садыр Жапаров қырғызстандықтарды сабырға шақырды

18:22. "Қырғызстанның барлық тұрғындарын, ең алдымен саяси күштер мен бұқаралық ақпарат құралдарын сабырлық сақтауға, арандатушылыққа бой алдырмауға, өшпенділік пен алауыздықты қоздырмауға шақырамын", — деді президент Садыр Жапаров Facebook желісіндегі ресми парақшасында. Оның айтуынша, қазір жанжалды ішкі жағынан қоздыруға тырысатын адамдар қауіпті. "Біз тәжік ағайындармен әрқашан ортақ тіл табамыз және барлық мәселелерді тек біздің ежелгі жеріміздегі тату көршілік мүдделер мен келісімді ескере отырып шешеміз. Барлық ішкі саяси күштерді еліміз үшін осындай күрделі сәтте ұстамдылыққа шақырамын", - деп түйіндеді ол. [caption id="attachment_133254" align="aligncenter" width="1044"]Садыр Жапаров Садыр Жапаровтың Facebook-тегі жазбасының скриншоты[/caption] Осы кезде Тәжікстан Баткен ауданының Көк-Таш ауылында минометтермен, пулеметтермен және автоматтармен жаппай атуды жалғастырды. Екі тарап арасында келіссөздер басталған жоқ. Бұл туралы ҚР ҰҚК ШҚ баспасөз қызметі хабарлады.

Баткенде "Достук" шекара заставасы жанып жатыр

18:55. Өртенген ғимараттың фотосуреті әлеуметтік желілерде пайда болды. [caption id="attachment_133257" align="aligncenter" width="282"]Шекара заставасы жанып жатыр Шекара заставасы жанып жатыр. Фото әлеуметтік желіден алынды[/caption]

Қырғызстан жастары арандатушылыққа бой алдырмауға шақырады.

19:00. Жас қырғызстандықтардың бейнеүндеуі әлеуметтік желіде жарияланды. Азаматтар жастарды жағдайды жеке пайдасы үшін арандататын және пайдаланғысы келетін жекелеген саясаткерлерді тыңдамауға шақырады.  

ҰҚК Шекара бекеттеріне шабуыл жасалды

Баткен ауданының «Головной» пунктінде жағдай шиеленісе түсті. Бұл туралы ҰҚК Шекара қызметі хабарлады. Олардың мәліметінше, 14.05-тен бастап «Головной» деген жерде тараптардың әскери бөлімшелері арасында атыс басталды. Атыс барысында азаматтар және әскери қызметшілер жарақат алды. Сағат 17.00-де тәжік тарапы "Қапшағай", "Мин-бұлақ", "Достук" шекара заставаларына оқ жаудырды, сондай-ақ "Қожогар" және "Бұлақ-Баши" шекара бекеттеріне шабуылдар жасалды. Минометті оқ атудың нәтижесінде "Достук" шекара заставасы ғимараты өртенді. Тәжік қауіпсіздік күштерінің әрекетіне жауап ретінде ҰҚК ШҚ "Бору" арнайы мақсаттағы жасағы Тәжікстан Республикасының "Ходжа Алло" шекара заставасын басып алды. Қырғыз-тәжік мемлекеттік шекарасының барлық периметрі бойынша екі жақтан қосымша күштер мен құралдар тартылып жатыр.

Қырғызстан мен Тәжікстан СІМ шекарадағы қақтығысты оқшаулау бойынша келіссөздер жүргізуде.

19:30. Бұл туралы ҚР Сыртқы істер министрі Руслан Қазақбаев мәлімдеді. Оның айтуынша, келіссөздер барлық деңгейде, сондай-ақ құқық қорғау органдары тарапынан жүргізілуде. "Жақын арада жанжалды шешуге болады деп үміттенемін. Содан кейін СІМ мәлімдеме жасайды", - деді Руслан Қазақбаев. Ол Тәжікстанның Қырғызстандағы елшісіне наразылық нотасы әлі берілмегенін хабарлады.

Қырғызстан мен Тәжікстан тараптары атысты тоқтатып, әскери күштерді кейін қайтаруға келісті

21:27 Бұл туралы Қырғызстан СІМ хабарлады. Қырғызстан мен Тәжікстанның Сыртқы саяси ведомстволарының басшылары Қырғыстан, сондай-ақ тәжік тарапынан зардап шеккендер мен жараланғандарға бейбіт жолмен, саяси-дипломатиялық келіссөздер арқылы жанжалды реттеудің аса қажет екенін айтты. Руслан Қазақбаев қырғыз тарапы бөтен аумаққа үміткер емес екенін және өз жерін ешкіммен бөліспейтінін атап өтті. Қырғызстан мен Тәжікстан Сыртқы істер министрлері арасындағы келіссөздер нәтижесінде атысты 20.00-ден бастап толық тоқтату және әскери күштерді бұрынғы орналасқан жеріне қайтаруға уағдаласты.

Екі елдің үкімет басшылары шұғыл келіссөз жүргізді

21:45. Екі елдің үкімет басшылары жоспарланбаған екіжақты кездесу барысында қырғыз-тәжік мемлекеттік шекарасындағы жағдайды талқылады. Үкімет басшылары шекара маңындағы мәселелерді шешу кезінде күштік әдістерді қолдануға жол берілмейді деп бірауыздан келісті және қақтығыстың одан әрі ушығуына жол бермеу жөнінде шұғыл шаралар қабылдау қажет екенін айтты.

Артем Новиков Баткенге келіп, штаб отырысын өткізеді

22:25. Бірінші вице-премьер-министр Артем Новиков Баткен облысына келіп, жедел штаб отырысын өткізді. Артем Новиков жағдайды реттеу және зерттеу бойынша жұмыс тобын басқарады. [caption id="attachment_133277" align="aligncenter" width="1040"]Артем Новиков кеңес өткізеді. Артем Новиков кеңес өткізеді. Фото: Үкіметтің баспасөз қызметі.[/caption] 30 сәуір, 00.00-де қырғыз-тәжік шекарасындағы оқиғадан зардап шеккендердің саны 84 адамға жетті. Үш өлім жағдайы тіркелді: екеуі — Баткен облыстық ауруханасында, біреуі — Баткен облысының Лейлек ауданында. Он үш жасар қыз ауруханаға барар жолда қайтыс болды. Қаза тапқан азаматтардың арасында ҰҚК Шекара қызметінің әскери қызметшісі де бар.

Лейлек ауданы Мақсат ауылының үйлеріне Тәжікстан азаматтары от қойды.

30, сәуір, 01:12. Бұл туралы 24.kg-ге жергілікті тұрғын Бурул Құдайбердиева хабарлады. Оның айтуынша, ауылдан барлық тұрғындар эвакуацияланды, әскерилер де елдімекеннен кетті. "Мақсаттағы әскери бөлім толығымен өртенді. Барлық тұрғындар қашып үлгерді. Біз қарай оқ атты,  үйлерді өртеп жатыр. Ауылда Тәжікстанның әскери және қарапайым азаматтары жүр. Сағат түнгі 01.00-ге дейін 16 үйді өртенді. Ауылда қырғыз әскері көп болған жоқ, олар ауылдан тыс жерде", — деді жергілікті тұрғындар. Жергілікті биліктің айтуынша, Лейлек ауданының Мақсат және Очуу ауылдарын атқылау кенеттен басталған. Екі сағат бойы тоқтамай атылды. Шұғыл түрде 10 мыңға жуық тұрғын эвакуацияланды.

Қырғыз Республикасының Бас прокуратурасы бұл қақтығысты агрессивті соғыс деп атады

30 сәуір, 01:23. Оқиға фактісі бойынша қырғыз-тәжік шекарасында ҚК-нің "бейбітшілікке қарсы қылмыс" бабы бойынша сотқа дейінгі іс жүргізу басталды. Бұл туралы Бас прокуратураның баспасөз қызметі хабарлады. "29 сәуірде шамамен сағат 4.40-та Баткен ауданы Көк-Таш ауылының Кочо-боя елді мекенінде тәжік тарапы арандатқан жергілікті тұрғындар мен Тәжікстан азаматтары арасында атыс болды. Кейіннен 2004 жылғы 26 мамырдағы елдер арасындағы әріптестік қатынастар туралы екі жақты шартты, бейбіт қатар өмір сүру, достық және тату көршілік қағидаттарын бұза отырып, Тәжікстан әскери қызметшілері Қырғыз Республикасының егемен аумағын басып алу мақсатында біздің елге басып кірді, оның егемендігі мен тұтастығын бұзды", — деп хабарлады Бас прокуратура. Автоматтар, минометтер, бронетранспортерлер, әскери тікұшақтар және басқа да әскери қару-жарақтардан оқ атылды. Қадағалау органында Тәжікстанның әскери қызметшілері "Бұлақ басы", "Қапшағай", "Достук", "мин бұлақ" шекара заставаларына, "Қожожар", "Қызыл-Бел" шекара бекеттеріне және Баткен және Лейлек аудандарының басқа да елді мекендеріне Қырғызстан аумағын және елді мекендерін басып алып, минометтер мен жауынгерлік тікұшақтарды қолдана отырып, қарулы шабуыл жасағанын атап өтті. "Тәжікстан әскери қызметшілерінің бұл әрекеттері Қырғызстанның егемендігі мен тұтастығына қатысты алдын ала жоспарланған арандатушылық пен агрессияны айғақтайды. Көрші Республика әскери қызметшілерінің іс-әрекеттерінде қарулы агрессияны жоспарлау, дайындау, оны тұтандыру және халықаралық шарттар мен келісімдерді бұза отырып, басқыншылық соғыс жүргізе отырып, оған қатысу көзделеді", - делінген хабарламада.

Қырғызстан мен Тәжікстан шекарадағы қақтығыс бойынша бірлескен мәлімдеме жасады.

30 сәуір, 03:31. Мәлімдемеге Тәжікстан ҰҚК басшысы Саймумин Ятимов пен Қырғызстан үкіметінің Баткен облысындағы өкілетті өкілі Өмірбек Суваналиев қол қойған. Өтініштің толық мәтіні: Тәжікстан Республикасы мен Қырғыз Республикасы үкіметтерінің бастамасы бойынша құрылған Тәжікстан мен Қырғыз Республикасының шекара маңындағы аудандарында қарулы қақтығысты реттеу жөніндегі комиссиялар 29 сәуірде болған оқиғаның себептері мен салдарын талқылап, өзара келісімге келді: - қарулы қақтығысты тоқтату; - жеке құрам мен жауынгерлік техниканы тұрақты орналасу орындарына алып кетуге;; - шиеленістің ушығуына жол бермеу шараларын қабылдау; - белгіленген шараларды толық іске асыру және екі достас халықтар мен мемлекеттердің мүдделерінде жемісті келіссөздер ілгерілеуі үшін тиісті тұрақтандырушы жағдайлар жасау үшін екі елдің құқық қорғау органдары қызметкерлері мен атқарушы билік қызметкерлері қатарынан бірлескен жұмыс тобын құруға міндеттенеді.

Таңғы 7.50-де қырғыз-тәжік шекарасындағы оқиғадан зардап шеккендердің жалпы саны 134 адамға жетті. 13 өлім жағдайы тіркелді.

Қырғыз-тәжік шекарасындағы оқиға салдарынан зардап шеккен тәжікстандықтардың саны - 150-ден астам адам. Сонымен бірге жеті адам қайтыс болды. Бұл туралы Asia-Plus хабарлады.

Шекарадағы жағдай тұрақтанды және Президенттің бақылауында

30 сәуір, 10:14. Баткен облысындағы мемлекеттік шекараның қырғыз-тәжік учаскесіндегі жағдай тұрақтанды және Президент Садыр Жапаровтың бақылауында, деп хабарлады мемлекет басшысының баспасөз қызметі. Мемлекеттік шекарадағы шиеленістің ушығуына жол бермеу бойынша шаралар қабылдануда. "Баткен облысындағы мемлекеттік шекараның қырғыз-тәжік учаскесіндегі оқиға қырғыз халқының бірлігін, патриотизмді және азаматтарымыздың жанжалды реттеуге қатысуына көмектесуге ұмтылысын көрсетті. Өткен тәулікте Қырғызстанның көптеген азаматтары шекара маңындағы ауданға баруға және жанжалды шешуде қолдан келгенше көмек көрсетуге ниет білдірді", - делінген хабарламада.і.

ҰҚК төрағасы Қамшыбек Ташиев Қырғызстанға оралып, бірден Баткенге ұшып кетті.

Лейлек ауданында атыс болды

30 сәуір, 11:07. Лейлек ауданының Жаңа Жер ауылдық округінің Арқа ауылында тағы да атыс болды. Бұл туралы 24.kg-ге жергілікті тұрғындар хабарлады. Олардың айтуынша, атыс шамамен 20 минут бұрын басталған. "Ауылға жақын адамдар тауға қарай жүгіреді. Гранатометтерден немесе минометтерден атылады. Біздің ауыл кешегі күннен бастап тәжік тарапының қарамағында", - деп хабарлады жергілікті тұрғындар. Алайда куәгерлер түсірілімнің кім және қайдан шыққанын анықтай алмаған.

Баткен облысында да қайта атыс жүріп жатыр.

Бұл туралы өңірдің өкілетті өкілдігінде хабарлады. Оның айтуынша, күш құрылымдары жағдайды бақылауға алады.

Баткен ауданының Көк-Терек ауылында 17 үй өртенді.

Бұдан басқа, Мақсат ауылдық округі Құлунду, Жаштық, Борбордук, Арқа ауылдарында өртенген үйлер мен жанармай бекеттері бар. Шекаралас ауылдардан 2 мың 276 адам көшірілді. Мұндай деректерді Қырғызстандағы Қызыл Жарты Ай өкілдігі келтіреді. Оның айтуынша, Баткендегі ұйым тобы Баткендегі уақытша орналастыру пункттерінде орналасқан эвакуацияланған тұрғындарды тамақпен және психологиялық қолдаумен қамтамасыз етуді жалғастырып жатыр. Лейлек ауданының Мақсат ауылында 10 тұрғын үй, Кулунде — екі тұрғын үй өртенді. Бұл туралы ТЖМ баспасөз қызметі хабарлады. Олардың хабарлауынша, бір орта мектеп те өртенген. Баткен ауданында 9 тұрғын үй, 10 жанармай құю станциясы, 2 мейрамхана, 8 дүкен, "РЕМИ" казино, шекара заставасы және ТЖМ өрт сөндіру-құтқару қызметі өртенді. "Төтенше жағдайлар министрі Бообек Ажикеев жергілікті жерлердегі құтқарушылардың жұмысын үйлестіреді. Ақ-сай, Самарқандек және ақ-татар ауылдық аудандарында төтенше жағдай жарияланды, Лейлек ауданының 900 тұрғыны Баткенге эвакуацияланды, тағы 300-і туыстарына қауіпсіз жерлерге жеткізілді. Олардың барлығы ыстық тамақпен және бірінші кезекте қажетті заттармен қамтамасыз етілді", — деп хабарлады ведомстводан.

29 сәуірдегі оқиға кезінде Қырғызстанның үш әскери қызметшісі қаза тапты.

Оның мәліметінше, қақтығыс кезінде ҰҚК Шекара қызметінің "Бору" арнайы жасағының үш әскери қызметшісі қаза тапқан. Тағы 20 әскери қызметкер түрлі дәрежедегі жарақат алды. Олардың екеуінің жағдайы ауыр.

Лейлек ауданында қырғыз-тәжік шекарасында тағы да атыс болды.

30 сәуір, 13:26. Бұл туралы 24.kg Баткен облысының ІІБ хабарлады. Атыс шамамен бір сағатқа созылған. Жараланғандардың арасында полиция қызметкерлері бар екенін атап өтті.

Шекара отрядтары арасында қысқа жауынгерлік қақтығыс болды.

"Қызыл-Бел" (КР) — "Гулистон" (РТ) өткізу бекетінде шекара отрядтары арасында қысқа жауынгерлік қақтығыс болды. Қазіргі уақытта атыс тоқтатылды. Қаза тапқандар жоқ. "Атыс тоқтады. Біз тәжік тарапымен техниканы бастапқы позицияға шығаруға келістік. Қазір біз қанша үйдің өртенгенін және шығын мөлшері қандай екенін тексереміз. Бейтарап жолақта екі елдің ҰҚК және шекара қызметі басшыларының қатысуымен өткен келіссөздер аяқталды. Біз қарулы қақтығыс басталғанға дейін болған нөлдік жағдайға оралуға келістік", — деді Өмірбек Суваналиев.

ҰҚК төрағасы Қамшыбек Ташиев тәжік тарапымен келіссөз жасады

Кездесу бейтарап аумақта, "Қызыл-Бел" БӨП-де өтті. Онда Тәжікстаннан ҰҚК басшысы, Соғды облысының губернаторы, Шекара әскерлерінің өкілі қатысты. Қамшыбек Тәшиев бүгін барлық әскерлерді мемлекеттік шекара сызығынан, Қырғызстаннан — Баткен, Тәжікстаннан — алыс алып кетуге шешім қабылдағанын нақтылады. "Алдағы бірнеше күнде біз мемлекеттік шекаралардың мәселелерін міндетті түрде шешеміз, демаркация мен делимитация жүргіземіз, сымды дереу орнатамыз. Тәжікстан Ворухта дәліз ашып, анклавта электр қуатын қосуды сұрады. Бірақ біз бұл мәселені әлі талқыламақпыз", - деді Қамшыбек Ташиев. "Алдағы уақытта Тәжікстан шекарашылары Көк-Таш (Баткен ауданы) қаласына жол ашады. Олар сондай-ақ Қырғызстан аумағынан кетеді. Болашақта мұндай жағдайдың қайталанбауы үшін комиссия құрылды, оған өкілетті өкілдің орынбасары, Шекара қызметінің басшысы Ұларбек Шаршеев, Баткен облысы бойынша ҰҚК бастығы және тағы бір шенеунік кіреді, олар туындаған мәселелерді талқылайды", — деді ҚР ҰҚК басшысы. Қамшыбек Тәшиев барлық өртенген үйлер мемлекет немесе тәжік тарапының көмегімен қалпына келтірілетініне уәде берді. "Мен сізге бір метр стратегиялық маңызды жер бермеймін деп уәде беремін. Бірақ жерді ауыстырмай демаркация болмайтынын есте сақтаңыз", - деді ол.

Баткен облысындағы қақтығыс аймағынан барлығы 9 мың 706 адам эвакуацияланды.

Оның айтуынша, бұл үшін 10 автокөлік және ведомствоның 150-ден астам қызметкері жұмылдырылған. "Лейлек ауданынан 159 адам Исфана мектеп-интернаттарына көшіріліп, 8 мың 647 адам туыстарының үйлеріне орналастырылды. Баткен ауданынан 900 адам Баткеннің Қонақ үйлері мен мектептеріне шығарылды", — деді ведомстводан.

Өзбекстан президенті Шавкат Мирзиеев пен Қырғызстан президенті Садыр Жапаров телефон арқылы сөйлесті.

30 сәуір, 14:32. Әңгімелесу барысында өңірлік өзара іс-қимылдың және екіжақты күн тәртібіндегі өзекті мәселелер қаралды. Елдер көшбасшылары қалыптасқан жағдайды және қырғыз-тәжік шекарасындағы ахуалды жедел реттеу жолдарын талқылады.

Қырғыз-тәжік шекарасындағы Қызыл-Бел ауылында тағы да атыс болды.

30 сәуір. Атыс 16.14-те басталды. "Тәжікстан тарапынан гаубицалар қойылды. Жағдай шиеленісті", - деп хабарлады редакция. Қырғызстан МҰҚК Шекара қызметінде әзірге жағдайға түсініктеме берген жоқ.