Ақмола облысының бірқатар ауданында тозығы жеткен электр желілерінің Ақмола электр желілік үлестіру компаниясына берілмей келе жатқанын өткен сандарымызда көтергенбіз. Мәселе ондаған жылдан бері шешімін таппаған. Дегенмен сең қозғалып түйіннің шеті тарқатылған сияқты. Мүдделі ми- нистрліктер бірнеше күннен кейін дереу қолға алып жүргізген жұмыстары туралы баян етті.
Мақала жарияланғаннан кейін хабарласқан Ақмола облысының Табиғи монополияларды реттеу департаментінің басшысы Азамат Сабыржан Ұлттық экономика министрлігінің табиғи монополияларды реттеу комитетінен жеткен хатты ұсынды. Құзырлы органның мәліметіне сенсек, электр желілерін үлестіруші компанияға тарату бағытында бірқатар маңызды шаруа атқарылыпты. Комитет осыдан он жыл бұрын 2011 жылдың 1 наурызында шыққан заңға өзгерістер енгізілгенін мәлімдеді. «Мемлекеттік мүлік туралы» заңының 17, 18 және 18-1-баптарына сәйкес, жергілікті әкімдік сенімгерлік басқаруға алған жағдайда реттеліп көрсетілетін қызметтерді ұсыну үшін тарифтің шығын бөлігінде субъектілердің тарифтерін қалыптастыру және бекіту кезінде негізгі құралдарды ұстауға және жөндеуге арналған шығындарды ескеру бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрінің 2019 жылғы 19 қарашадағы № 90 бұйрығымен бекітілген тарифті қалыптастыру қағидаларының 634-тармағына өзгерістер енгізді», - делінген Ұлттық экономика министрлігінің Табиғи монополияларды реттеу комитетінің ресми хабарламасында.«Министрлік мұнымен қоса «Табиғи монополиялар туралы» заңына энергия беруші ұйымдардың тарифін өзгертуді көздейтін желілерді сенімді басқаруға қабылдау кезінде оларға қызмет көрсету және пайдалануға арналған шығындарды ескеретін түзетулерді әзірледі. Ал бұл түзетулер бүгінде Doing Business рейтингісінің реформаларын іске асыру мақсатында бизнес жүргізу мәселелері бойынша заңнамалық бастамалар түзетулерінің 9-пакеті шеңберінде әзірленген «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне бизнес жүргізу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы заңының жобасына енгізілді», – деп толықтырды Ұлттық экономика министрлігінің табиғи монополияларды реттеу комитетінен. Министрлік аталған заң жобалары негізінде жергілікті атқарушы органдардың теңгерімінде қараусыз қалған барлық электр желілері мен бюджеттің бүйірінен шыққан қаражатқа салынған желілердің құжаттарын заңдастырып, тозған бағандар мен сымдарын қалпына келтірмек. «Осы жұмыстардың барлығы атқарылып болғаннан кейін жергілікті атқарушы органдардан электр энергиясы желілерін пайдалануға қатысты сенімгерлік басқаруға алу жайлы шарт табиғи монополия субъектілерімен жасалады. Яғни, ұлттық экономика министрлігінің табиғи монополияларды реттеу комитеті өз құзыреті тарапынан мәселені шешуде барлық шараларды жүзеге асыруда», – деп толықтырды Ұлттық экономика министрлігінің табиғи монополияларды реттеу комитетінен. Кештетіп болса да, Энергетика министрлігінің Целиноград ауданының елорданың іргесіндегі бірқатар ауылдарындағы он жылдан бері қордаланып келе жатқан электр желілері мәселесін шешу бағытында атқарған тірліктері жөніндегі жауаптары да жетті. Министрлік Ақмола облысының әкімдігіне Премьер-Министр Асқар Маминнің тапсырмасының орындалу барысы, оның ішінде электр желілері мен 49 қосалқы стансаларды қалпына келтіру мәселесі бойынша сұраныс жолдапты. Ал облыс әкімдігі министрлікке жолдаған ақпаратында бизнестің әлеуметтік жауапкершілігі шеңберінде бюджет қаражатына салынған электр желілері құрылғыларын қалпына келтіру жұмыстары жүргізіліп жатқаны баян етіліпті.Құзыретті органның хабарлауынша, аудан әкімдіктерінен сенімді басқаруға алынған электр энергиясы желілерін пайдалану және жөндеуге арналған шығындар тарифтік смета шығындарының сомасынан еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму болжамында көзделген инфляциядан аспайды.
Министрлік аудан әкімдігінің коммуналдық меншік теңгерімінде қараусыз қалған электр желілері нысандарын Ақмола электр желілік үлестіру компаниясының сенімді басқаруына берілмеуінің бірнеше себебін атады.«Ақмола облысы әкімдігінің деректері бойынша, бүгінде №1 РП жабдықтары жинақталып, №3, 21, 25 және 28 ТП- кернеулі желілерін қалпына келтіру жұмыстары орындалған. Ал №35 ТП-де іске қосу және жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатыр. Сонымен қатар қазір абоненттерді қалпына келтірілген ТП-ға қосу жүзеге асырылып жатыр. Қалпына келтіру жұмыстарын осы жылдың тамыздың 31-не дейін аяқтауды көздеп отырмыз», – деді Энергетика министрлігінен.
Аталған мәселені шешуде Премьер-Министр Асқар Маминмен бейінді министрліктерге «Мемлекеттік мүлік туралы», «Салық кодексі» және Табиғи монополиялар туралы» Қазақстан Республикасының заңдарына өзгерістер енгізу жөнінде тапсырма берілген. «Министрлік Ұлттық экономика министрлігімен бірлесіп электр желілерін теңгеріміне қабылдау немесе сенімді басқаруға алу кезінде пайдалану және қызмет көрсету шығындарын ескеретін энергия беруші ұйымдардың тарифінің өзгеруін қарастыратын тиісті түзетулерді әзірледі. Қазір аталған бағытта жұмыстар жалғастырылып жатыр», – деп толықтырды Энергетика министрлігі. P.S.Сонымен, он жылдан бері шешілмей, тоңы жібімеген мәселеде сең қозғалды. Заң жобасына бірқатар өзгеріс енгізілді. Бұл жарығы жиі өшіп, сымдары үзіле беретін ауылдардың желілерін қайта қалпына келтіруге ықпал етпек. Тиісті министрліктер жауабында осылай делініпті. Енді министрліктер жүзеге асырған заң жобаларына түзетулер мен өзгерістер Парламентте қабылданып, жергілікті билік органдарынан қолдау тауып, қауырт әрекет жасалса, мәселе жылдам шешілері анық...«Біріншіден, әкімдікте ішінара электр желілеріне оның ішінде жер актілеріне құқық беретін құжаттары жоқ. Екіншіден, оларды сенімді басқаруға қабылдау кезінде желілерді пайдалану және қызмет көрсетудегі шығындарды ескеретін энергия беруші ұйымдардың тарифті өзгерту нормалары жоқ», – деп толықтырды Энергетика министрлігінен.
Абзал АЛПЫСБАЙҰЛЫ, Ақмола облысы