Жамбыл облысы – қай кезде де өндірісімен танылған өлке. Ал өңірдің әлеуметтік һәм экономикалық әлеуетін көтеруде аудандардың қосатын үлесі орасан. Бұл тұста аймақ атымен аттас Жамбыл ауданы өзгелерден көш ілгері келе жатқанын айта кеткен жөн.
Африкалық түйеқұсты жерсіндірген шаруа
Ауданда африкалық түйеқұс өсіру шаруашылығы да бар. «Алтын бұлақ» шаруа қожалығының төрағасы Абдрахим Қуанышбаев бұл шаруаны 4 жыл бұрын қолға алған. Құсты бағып-қағудың қыр-сырын зерттеген кәсіпкер Алматы қаласынан африкалық қызылмойын деп аталатын түйеқұстың аналық және аталық басын 1 айлық балапан кезінен сатып алған. Еліміз үшін таңсық құс аптап ыстыққа да, қара суыққа да тез бейімделген. Бүгінде кәсіпкердің қорасында тұрған түйеқұстардың бойы 2,5 метр. Аталығының салмағы 120 келідей болса, аналығы 100 келіге жақын. Алып құстың ерекшелігі сол – оның терісі мен қауырсыны алтындай қымбат. Терісінен жасалған аяқкиімдер мен түрлі бұйым елімізде ғана емес, шетелде де жоғары сұранысқа ие. – Қазір құстар күнара жұмыртқалайды. Жұмыртқасы 2 келіге дейін салмақ береді. Осы құстарды көбейту үшін тапсырыспен инкубаторлық құрылғы алсам деген жоспарым бар. Асырап келе жатқаныма 4 жыл болды. Күтіп-баптау қиын емес. Уақытылы жемшөбін беріп тұрсаң, 1 маусымда 1 аналық 50-60 жұмыртқа береді. Сондай-ақ 1 аналықтан 2 тоннаға дейін ет алуға болады. 1 жылда бұл құстың салмағы 100 келіге дейін барады, яғни 1 жылдан кейін сойып, етке өткізуге болады, – дейді Абдрахим Абрахманұлы. Кәсіпкер балық шаруашылығын да қолға алған. Үйінің қасынан балық өсіретін инкубаторлық цехтың құрылысын аяқтап, оған 200 мың шабақ шығаруға уылдырық салған. Бұйыртса, оның да игілігін көретін күн алыс емес.130 көше асфальтталып, 32 елді мекен газға қосылды
Жамбыл ауданында екі жылда 50 ауылдағы 130 көше асфальтталып, 30 жылдан бері жаңармаған жолдар жөнделіп жатыр. Жіктеп айтсақ, былтырдың өзінде 24 ауылдың 76 шақырым, яғни 96 ауылішілік жолдар тақтайдай тегіс болған. Жалпы, ауданда 415 шақырымды құрайтын 517 көше бар болса, бүгінде оның 176 шақырымы асфальтталып, 239 шақырымына шағыл төселіп отыр. – 2020-2021 жылдары ел Тәуелсіздігінің 30 жылдығына орай 7 ауылға ауызсу тартып, 8 ауылға табиғи отын кіргіздік. «Жұмыспен қамтудың Жол картасы» бағдарламасы шеңберінде ауданға 2020 жылы 5,5 миллиард теңге бөлініп, 42 жоба (96 нысан) іске асырылды. Нәтижесінде, 1 841 жаңа жұмыс орны ашылды. Қазір халықтың 82 пайызы сапалы ауызсу тұтынып отыр. Жоспар бойынша 2025 жылы тұрғындар 100 пайыз орталықтандырылған тіршілік нәріне қол жеткізеді,– дейді Жамбыл ауданының әкімі Сәкен Арубаев. Аудан әкімінің айтуынша, былтыр Қаракемер, Рахат, Еңбек, Тастөбе, Ащыбұлақ ауылдарын көгілдір отынмен қамту үшін 725,2 миллион теңге бөлініп, 6 299 тұрғынның 926 ауласына газ құбыры тартылған. – Ал биыл «Жұмыспен қамтудың Жол картасы» бағдарламасы шеңберінде 4 жобаны жүзеге асыруға жалпы құны 854,8 миллион теңге бөлінді. Осылайша, 2019 жылы тұрғындарды газбен қамту көрсеткіші 57,1 пайыз болса, биыл бұл көрсеткіш 90,4 пайызды құрады, – дейді Жамбыл ауданының әкімі Сәкен Арубаев.8 инвестициялық жоба 400 адамды жұмыспен қамтиды
Тәуелсіздіктің 30 жылдығы қарсаңында Бесжылдық ауылына мемлекеттік Тудың авторы Шәкен Ниязбековтың есімі беріліп, күрежолдың бойынан қоғам қайраткеріне арналған обелиск пен саябақ ашылды. Ауданда Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Жолдауында жүктеген тапсырмалар да жүйелі орындалып жатыр. Мәселен, ауданда 8 инвестициялық жобаға жан бітіп, 400 жаңа жұмыс орны ашылады деп күтіледі. Елді мекеннің негізгі тіршілік көзі ауыл шаруашылығы болғандықтан, жобалардың басым бөлігі асыраушы салаға бағытталған. Олардың ең ірісі – «Жамбыл Ет МS» ЖШС Полатқосшы ауылдық округі аумағынан 1 500 бас ірі қара малын бордақылау алаңын салуға 1,5 миллард теңге, ал «Алель Агро» ЖШС жылына 2,5 мың тонна құс етін өндіретін фабриканың құрылысына 2,5 миллиард теңге инвестиция салған. Сондай-ақ «Родина» ЖШС 300 гектарға 150 МВТ күн электр стансасын салуға 16,8 миллиард теңге, «КазФос» ЖШС жылына 8 мың тонна натрий гексаметофосфатын өндіретін желінің ауқымын кеңейту үшін 2 миллард теңге, АCA DAMU ЖШС құс фабрикасының 4 корпусына 200 миллион теңге, «Данвер-Т» ЖШС 120 гектарға жылыжай кешенінің құрылысын салуға 2,5 миллиард теңге және «Супер Фарм» ЖШС екпеге арналған шприцтер шығаратын зауыттың үшінші корпусының құрылысына 1,5 миллиард теңге қаржы құйып отыр. Аталған жобалар толықтай іске қосылған кезде 400 адам «екі қолға бір күрек» табады.Тұрғындардың тұрмысы түзелді
Ауданда ауыл шаруашылығы саласы да алға басуда. Әсіресе, төрт түлік саны жыл санап өсіп келеді. Биыл ірі қара – 47 029 басқа, қой-ешкі – 264 666 басқа, жылқы – 20 290 басқа және үй құстары – 429 609 басқа жеткен. Нәтижесінде, 34 883 тонна сүт, 3778,5 тонна ет және 60 382 дана жұмыртқа өндірілген. Бүгінде 6 370 басқа арналған 13 мал бордақылау алаңы мен тауарлы-сүт фермасы жұмыс істеп тұрса, суармалы егістік алқабы 29 020 гектарды құрап отыр. Аудан бойынша сыйымдылығы 24 036 тоннаны құрайтын картоп, көкөніс және жеміс сақтайтын 112 қойма бар. – «Жамбыл облысы тұрғындарының тұрмыстық табысын жақсарту» пилоттық жобасына кірген Бесағаш ауылына 5 бағыт бойынша 1,0 миллиард теңге бөлініп, 1 117 аула ырыздығын көріп жатыр. Түсім 2 655 тоннаны құраса, жоба аясында екі жылыжай салынды. Шарапаты мол жобаға қатысқан алғашқы жылдары 276 аула 4 760 бас малдан 202 тонна ет, 233 тонна сүт өндірді. Сондай-ақ 22 техника алынып, 1 335 гектар жерге мал азығы дайындалды. Сол жылы 560 тонна арпа, 170 тонна бидай, 1 380 тонна жүгері, 4 199 тонна көпжылдық шөп жиналып, жаңадан ашылған кондидерлік цех 1 тонна өнім шығарды. – Жоба жанданбай тұрып аталмыш округте атаулы әлеуметтік көмек алушылардың саны 225 адам болса, тиімді жобадан кейін бұл көрсеткіш екі есеге азайды, – дейді аудан әкімі Сәкен Қаланұлы. Өзге салаларда да оң динамика сақталған. Мәселен, тұрғындарды баспанамен қамту үшін 7 елді мекеннен 1 864 жер телімі берілген. Ал «Асарлатып үй салу» жобасы бойынша былтыр 10 үй мұқтаж жандарға үлестірілсе, биыл тағы 6 үйдің құрылысы жүріп жатыр. Аталған үйлерде жыл соңына дейін қоныстойы тойланады деп күтілуде. Білім саласы бойынша өткен жылы Түріксіб ауылында 300 орындық мектеп пайдалануға берілсе, биыл 1 миллиард 400 миллион теңгеге Айша бибі ауылынан 300 орындық мектеп қабырғасын тіктеп келеді. Бұдан бөлек, Қаракемер ауылындағы медициналық мекеме құрылысы жыл соңына дейін аяқталады деп көзделген.P.S.
Жалпы, ауданда мемлекеттік бағдарламалар бойынша да жұмыстар бағдарын тапқан. Бір ғана «Ауыл – ел бесігі» жобасы аясында екі жылда 61 жоба жанданып тұр. Әрине, мұның барлығы бұқара үшін жасалып жатқан дүние екені анық. Аймақпен аттас ауданда алдағы уақытта да жағымды жаңалық көп болатынына бек сенімдіміз.
Саятхан САТЫЛҒАН, Жамбыл облысы