«Жалпы биылғы қысқа шаруалар мүмкіндігінше қамданып жатыр. Әркім шама-шарқы келгенше шөбін орып, енді бірі ақшасына сатып алуда. Алайда биыл жерде көк аз болды. Дарияда да су жоқ. Соның салдарынан мал азығының тапшылығы сезіліп отыр. Негізінен малға қыс мезгілінде кебек жем де береміз. Ал жемнің бағасы аспандап кеткен. Оның өзі Қостанай мен Қарағанды облысынан жеткізіледі. Бұл да шаруаларға оңайға соқпай тұр. Негізінен Арал өңірінің төрт түлігі қамыспен қоректенеді. Биылғы өскен қамыстың құлағы жоқ. Яғни, құнары аз. Соның салдарынан малдың қоң жинауы қиындық туғызуда. Жыл сайын мемлекет тарапынан берілетін субсидияға биылғы жылы қол жеткізе алмай отырмыз. Өткен жылы алмаған шаруалардың өзіне енді беріліп жатыр. Оның үстіне селекцияның субсидия көлемін де төмендетіп жіберген. Бұл аздай Ауыл шаруашылығы министрлігі тарапынан жаңа жоба енгізіліп, асылтұқымды мал өсіретін шаруашылықтарға берілетін көмекті де алып тастайтыны айтылып жүр. Негізінен қырда көк жақсы шыққанымен, сырда қуаңшылық әлі де байқалады. Оған су тапшылығы себеп болып отыр. Кіші Арал теңізінің арнасы да тартылып барады. Осындай келеңсіздіктер төрт түлікті түлетіп отырған шаруаларға оңайға соғып тұрған жоқ», – дейді шаруашылық төрағасы Күнтуар Жайназаров.Әсіресе, биыл Сырдария суының өз деңгейінен әлдеқайда төмен болуынан жайылымның күйі кетіп, көкке жарымаған малдың жағдайы мәз болмай тұр. Ала жаздай қоң жинамаған малдың қытымыр қыстың ызғарына шыдас беруі қиындай түсетіні белгілі. Соның ішінде облысқа қарасты солтүстік аудандардағы ахуал мүшкіл тартып тұрғаны байқалады. Ал облыстың іргесіндегі аудандардың шаруалары болса, биылғы субсидия берілмеуі салдарынан жемшөптің қымбаттығы шымбайға батып тұрғанын алға тартып отыр.
«Биыл малшылар қауымын субсидия мәселесі тығырыққа тіреп тұр. Жылда берілетін көмектен биыл қағылып отырмыз. Соның салдарынан көптеген шаруа қысқа дайындық қамын жасай алмай отырғаны ащы да болса шындық. Бүгінде әр шаруа өз бетінше қыстың қамын күйттеп жүр. Өзім шаруашылығымда асылтұқымды Еділбай қойын өсіріп отырмын. Енді осы қойларды қыстан қысылмай, аман-есен алып шығуға жұмыс істеп жатырмыз», – дейді Жалағаш ауданы, Аққыр ауылындағы «Туған жер» шаруа қожалығының төрағасы Әуезхан Есбергенов.Ал облыстық ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасы берген мәліметке сүйенсек, биылғы қыс мезгіліне барлығы 645,4 мың бас шартты мал басы есепке алынған. Осы мал басына барлығы 900,9 мың тонна шөп, 5 мың тонна сүрлем, 123,6 мың тонна күріш сабаны мен 143,6 мың тонна жем дайындалған.
«Өткен жолы осы мәселе төңірегінде шаруалармен кездесу өтті. Сол кезде бұл жайында кеңінен түсіндірілді. Негізінен биылғы облыстық бюджеттің мүмкіндігіне байланысты жемшөпке субсидия берілмей отыр. Жалпы айтқанда, былтырғы қуаңшылық кезінде Үкіметтің резервінен 1 млрд теңгенің үстінде қаржы бөлініп, шаруаларға берілгені белгілі. Биылға облыс қазынасы қауқарсыздық танытып отыр. Дегенмен де қазіргі уақытта оңтайландыру жолдарын қарастырып жатырмыз. Қаншалықты, қай нормативте төленуі қажеттігін нақтылау жұмыстары жүргізілуде. Оның нақты шешімі қалай болатынын дөп басып айту қиын. Қолдан келгенше қолдау көрсетуге ниеттіміз», – деп түсіндірді бұл жөнінде Қызылорда облысының ауыл шаруашылығы және жер қатынастары басқармасының мал шаруашылығын дамыту бөлімінің басшысы Дәулет Әбдірасулов.Қалай дегенде де биыл жыл сайын берілетін субсидиядан қағылып отырған малшы қауымының бүгінгі жағдайы қиындап тұр. Қыстың қамымен шырылдаған шаруалардың әлі де мемлекет тарапынан қолдау болса деген үміті басым.
Қызылорда облысы