«Расында жыл басында болған күрделі ахуал бәріне оңай тиген жоқ. Бүгінде облыста электр желілері мен қосалқы стансалардың 70 пайызының тозығы жетіп тұр. Ал мұны қалпына келтіру үшін үлкен көлемде инвестиция қажет. Әрі бұл қысқа мерзімде атқарылатын жұмыс емес. Бұл жұмыстарға жұмсалатын шығынды 15 пайызға азайтқанның өзінде шамамен 73 млрд теңге қаржы қажет екен. Дәл қазіргі уақытта мұндай қаржыға мүмкіндік болар емес. Бір кездері бұл мекеме жекенің қолына өтіп, жөндеу жұмыстарына көңіл бөлінбеген. Соның салдарынан осындай жағдайға жетіп отырмыз», – деп түсіндірді бұл жайында «Қызылорда Электр Тарату тораптары компаниясы» акционерлік қоғамының басқарма төрағасы Батыржан Қаракөзов.Жалпы облыста электр жүйелерінің тозу деңгейін 68 пайыздан 30 пайызға төмендету үшін 153 млрд теңге қажет. Үкімет басшысының өңірге жұмыс сапары барысында да осы мәселе көтерілді. Оның ішінде мамандардың қаржы мәселесі де қамтылған. Дей тұрғанмен, бұл бір күнде шешілетін мәселе емес.
«Жыл сайын біз 330-350 шақырым болатын электр желілері мен подстанцияларды ағымдағы және күрделі жөндеуден өткізуіміз керек. Негізінен балансымызда 10 мың 121 шақырым электр желілері бар. Одан бөлек 2000-ға жуық жоғары кернеуден төменгі кернеуге түсіретін қосалқы станциялары бар. Кеңес кезеңінен келе жатқан бұл қондырғылар да жөндеуді қажет етеді. Осы орайда, айта кету керек, біздің облыста кернеулік айналым 35 киловатты құрайды. Ал өзге аймақтарда кернеулік айналым 110 киловатқа тең. Яғни, екі есе үлкен. Сондықтан да Үкіметтен осы кернеулік айналымға сәйкес қаржы бөлінеді. Бұл арнайы ережеде бекітілген. Нақты айтқанда, 35 киловаттан төмен болса облыстық бюджеттен, бұл көрсеткіштен жоғары болса республикалық бюджеттен қаржы қаралады. Сондықтан көп қаржы ала алмаймыз. Соның салдарынан дәл қазіргі уақытта тек ақауларды жамап қана күн көріп келеміз», – деді Батыржан Көмекбайұлы.Басқарма төрағасының айтуынша, тариф мәселесін көтеру де өзектілігін жоғалтқан емес. Тарифтың төмен болуы қаржылық қиындықтарды туғызып тұр. Қазірдің өзінде мекемеде орташа жалақы мөлшері 113 мыңды құрайды екен. Ал ауа райының қолайсыздығына қарамастан бағана басында жұмыс жасайтын электр монтерлерге 80 мың теңге айлық төленеді. Айлықтың тым төмен мөлшерде болуынан жұмысшылар да тұрақтамайды. Соның салдарынан білікті маман тапшылығы да сезіледі. Осы мәселе де шемімін таппай отырғанын алға тартты. Қалай дегенде де жыл басталмай жатып, күрделі ахуалға тап болған облыс тұрғындарының талабы бүгін-ертең орындалмайтыны белгілі. Құзырлы орындар тарапынан қажетті қаржы көздерін іздеп, ахуалды тұрақтандыруға күш салып жатқанын мәлімдеп отыр. Алайда тозығы жеткен электр желілері әлі де болса табиғаттың кез келген тосын мінезіне тосқауыл бере алмайтындай күйде екені ащы да болса шындық.
Қызылорда облысы