Кейінгі кезде Талдықорған маңындағы саяжайлар аумағында да осындай орындар бар екені және олардың қараусыз, қорғаусыз қалғаны, вандалдардың ойрандай бастағаны туралы айтыла бастады. Қарашаның 8-і күні «AMANAT» партиясының республикалық қоғамдық қабылдау алаңында партия Хатшысы Руслан Әлішевке Талдықорған қаласының эко-белсендісі арнайы келіп, вандалдар сақ қорғандарына нұқсан келтіріп жатқанын және өңірдегі құнды тарихи нысандардың маңында өнеркәсіп жұмысы жүргізіліп жатқанын айтып, шағымданған еді. Хатшы партияның облыстық филиалына партиялық бақылау комиссиясын жүргізіп, мәселені қарауды тапсырған еді.
Осыған байланысты «AMANAT» партиясы Жетісу облыстық филиалының жанындағы партиялық бақылау комиссиясы экологиялық және жастарды қолдау жөніндегі кеңестердің бірлескен отырысы да өтті. Жиын барысында Жетісу облысының тарихи-мәдени және табиғи мұраларын вандализмнен қорғауға бағытталған жұмыстары талқыланып, Карпин орманшылығының өртке қарсы жолын Бурхан-бұлақ сарқырамасына дейін қайта қалпына келтіру және Текелі қаласындағы денешынықтыру-сауықтыру кешенін, Қаратал ауданы Көпбірлік ауылындағы блоктық-модульдік конструкциялық құрылысты салу мәселелері назарға алынды. Отырыс жұмысына археологтер, экологтер, қоғам белсенділері және мемлекеттік органдардың өкілдері қатысты.
«AMANAT» партиясы Жетісу облыстық филиалының төрағасы Арыстанғали Арын қоғам мен мемлекет меншігіндегі, қорғауындағы нысандарға, мүліктердің сыртына таңба, сурет салу, шимайлау, ластау әрекеті тоқтамай тұрғанын айтты. Мұның залалы мен зардабы жетерлік екенін еске салып, Мемлекет басшысының тапсырмасы аясында вандализммен күресу бойынша жүйелі жұмыс жүргізу қолға алынғанын атап өтті. «AMANAT» партиясы тарапынан вандализме қарсы жүргізіліп жатқан жұмыстарға тоқталды.
– Соңғы кездері көше бойында орналасқан архитектуралық кіші формалар мен ескерткіштерді, аялдамалар мен саябақтарды, жалпы қоғамдық орындардағы қала тұрғындары үшін жасалған мүліктерді қирату, бүлдіру сияқты әрекеттер белең алуда. «Жастар Рухына» топтасқан жетісулық рухтастар «Вандализмге жол жоқ!» деген ұранмен экоакция өткізді. Ұйымдастырушылар «Алтын Адам Жетісу шеберлер орталығы» қоғамдық бірлестігінің өкілдері және еріктілермен бірлесіп, Талдықорған қаласындағы «Қызыл тас» саяжайын қоқыстан тазартты. Бұған қоса, ел арасында «Тасбақа тас» аталып кеткен табиғат туындысындағы түрлі шимай мен суретті өшіріп, осы жерде орналасқан ерекше тастар кешеніндегі тасқа қашалған таңбалардың басым бөлігі вандализм әрекетіне ұшырағанын атап өтті.
Жетісу жеріндегі тарихи-мәдени және табиғи мұраларды вандализмнен қорғауға бағытталған жұмыстар туралы Жетісу облысының Мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасы мәдени мұра және кітапхана ісін ұйымдастыру бөлімінің басшысы Гүлмира Қалқабаева баяндады. Оның айтуынша, «Тасбақа тас» аталып кеткен табиғат туындысы ескерткішке жатпайды немесе қасиетті орын болып саналмайды.
– Жетісу облысында орналасқан тарих және мәдениет ескерткіштерінің жалпы саны – 1 154, оның ішінде ЮНЕСКО-ның бүкіләлемдік мәдени мұра тізімінде 1, республикалық маңызы барлар санатында 6 ескерткіш бар. Талдықорған қаласы аумағында жаңадан анықталған барлық археологиялық ескерткішке құжаттандыру жұмыстары жүргізіліп, Қызылтас ескерткіштеріне ақпараттық тақта қойылды. «AMANAT» партиясының сайлауалды бағдарламасын іске асыру жөніндегі Жол картасын орындау мақсатында биыл 85 ескерткішке QR код орнатылды, – деді сөзінде Гүлмира Мәлікқызы.
Бірақ бұдан тарих және мәдениет ескерткіштер санатына жатпайтын, былайғы жұрт қасиетті немесе тарихи орын санайтын орындар, көпшіліктің көзайымына айналған табиғи туындылар, ерекшелігімен елді тартатын жерлер қиратылып,бүліне берсін деген ой тумауы керек. Еліміздің бар байлығы, бай табиғатымен,ерекшелігімен, ескерткіштерімен бәрімізге ортақ және оны келешек ұрпаққа сол қалпында аманаттау біздің парызымыз екенін есте ұстаған жөн. Өкінішке қарай, тиісті орындар осыны жете түсінбейді және жалпақ жұртқа дұрыс жеткізбейді.
Бұған дейін де партиялықтар табиғи туындыларды қорғау акциясы аясында «Тасбақа тас» аталып кеткен табиғат туындысындағы түрлі шимай мен суретті өшіріп, сенбілік өткізіп, 20 қапқа жуық қоқыс жинады. Дәл осындай экоакция Жетісу облысының Панфилов, Кербұлақ, Ескелді, Алакөл аудандары мен Текелі қаласында ұйымдастырылды. Олар ескерткіштердегі, сакральды орындар мен тастардағы таңбаларды вандалдар жазып кеткен түрлі жазудан тазартыпты.
«Қоршаған ортаның экологиялық жағдайын жақсарту сонымен қатар жастардың бойында патриотизм мен Отанға деген сүйіспеншілік сезімін қалыптастыру үшін экоакцияны тұрақты ұйымдастыруды жоспарлап отырмыз», – дейді «Жастар Рухы» ЖҚ Жетісу облыстық филиалының төрағасы Еркебұлан Ақболатов.
Сонымен қатар Карпин орманшылығының өртке қарсы жолын Бұрхан-бұлақ сарқырамасына дейін қайта қалпына келтіру және Текелі қаласындағы денешынықтыру-сауықтыру кешенінің, Қаратал ауданы Көпбірлік ауылындағы блоктық-модульдік конструкциялық құрылысы туралы есеп тыңдалды.
Болат АБАҒАН,
Жетісу облысы