БҰҰ-ның статистикасы бойынша әлемде әрбір үшінші әйел зорлық-зомбылыққа тап болады екен. Біздің қоғамда мұндай кері тенденция болмағанымен, жаһандану кезеңінде қауіп-қатердің алдын алу заңдылық болып тұр. Сол себепті Президент әйелдер мен балалардың құқығын қорғау мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуді, отбасы мүшелерімен түсіндірме жұмыстарын жүргізуді, заңдарға өзгерістер енгізуді тапсырды. Қоғам да зорлық-зомбылықтарға жол беріп алған құзырлы органдардың жұмысын сынға алды.
Кейінгі кездері педофилдер тарапынан зорлық, қорлық көргендер саны көбейген. Тіпті, адам өлтіру фактілері жиілеп кетті. Заң жобасы бойынша жас баланы өлтіргені үшін (99-бап), жас балаға қатысты зорлау әрекеттерін жасағаны үшін (120-бап) және жас балаға қатысты сексуалдық сипаттағы зорлық-зомбылық әрекеттері үшін Қылмыстық кодекстің қолданыстағы жазалау шаралары алынып тасталып, педофилдерді өмір бойына бас бостандығынан айыру түріндегі жаза белгіленетін болды.
Суицидтің алдын алу мақсатында суицидке итермелеу, екіншісі суицидті насихаттау бойынша Қылмыстық кодексте қосымша 2 норматив қаралды. Енді суицидке итермелегені үшін 5 жылдан 9 жылға дейінгі мерзімге бас бостандығынан айыру жазасымен қылмыстық жауапкершілік белгіленсе, суицидті насихаттағаны үшін 200 АЕК мөлшерінде айыппұл түрінде жаңа қылмыстық жауапкершілік енгізілді.
Сондай-ақ «Отбасы және неке туралы» кодекстің 2-тармағына 9-шы және 10-шы жаңа тармақшалар енгізілді. Яғни, отбасы құндылықтарын, мәдени дәстүрлі, яғни Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына қайшы келмейтін барлық дәстүрлі-мәдени отбасылық құндылықтарды қолдау, нығайту, сақтау, отбасылық құндылықтарға құрмет рухында балаларды тәрбиелеу деген жаңа баптар қосылды.
Біздің ұлттық тәрбие, ұлттық құндылықтар әрбір отбасында да, жалпы қоғамда да өзектілігін жоймауы тиіс. Ұлды ұл, қызды қызша тәрбиелеп, қызды қырық, ұлды отыз үйден тыю тәртібімен өсірсек, дана халқымыздың дара қалпын қалыптастырамыз. Қоғамдағы қылмыс, отбасындағы тәртіпсіздік, қазақы қалпымыздан айнып кетуіміздің кесірінен екенін естен шығармау керек. Қазақ даласында отбасы мүшелері әркім өзінің орнын білгендіктен, тұрмыстық жанжал, зорлық-зомбылық деген қылмыс болмаған. Қазір қылмыстың көбі еркектердің қолымен жасалатындықтан, ұлдардың бойына азаматтықты сіңіру керек. Жігіттік деген қыздарға озбырлық көрсету емес, әрбір қыз баласына деген құрмет қарындасы мен анасындай болуы тиіс. Әкеден жаралсақ та, анадан туғанымыз рас. Сыйластық болса, құрмет қалыптасады деп есептеймін.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев: «Тағы бір назар аударатын мәселе – жас ұрпақтың қауіпсіздігі. Балаларға қатысты жантүршігерлік қылмыстар жиілеп кетті. Мұндай оқиғалар мектепте, көшеде, тіпті үйде болып жатыр. Сорақы жағдайлар оқушылардың өзіне қол жұмсауына себепкер болып отыр.
Тіпті, ата-аналардың өздері баласына қорлық көрсетіп, оның арты қайғылы жағдайға ұласып жатады. Отбасындағы зорлық-зомбылықтың алдын алу жұмысы әлсіз. Жауапты мекемелер мен құқық қорғау органдарының қызметі ойдағыдай нәтиже берген жоқ. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу саясатын қайта қарауымыз керек.
Әйелдер мен балалардың құқықтарын қорғау шараларын заңмен күшейту керек. Отбасы құндылықтарын дәріптеу ісіне ерекше көңіл бөлген жөн. Тағы да ескертемін, біз қоғамдағы, көшедегі, тіпті әр үйдегі қауіпсіздікті қамтамасыз етпесек, дамыған елдердің қатарына қосылуымыз қиын болады. Азаматтарымыз еркін жүріп-тұратын қауіпсіз қоғам құруымыз қажет» деген.
Осыған сәйкес негізінен заң жобасы әйелдер мен балалардың құқығын қорғауда қосымша тетіктер қалыптастыру; тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін қылмыстық жауапкершілікті күшейту; қиын жағдайға тап болған отбасыларға көмек беретін арнайы әлеуметтік құрылымды қалыптастыруға құқық негізді дамыту сияқты 3 бағытқа негізделді.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сай әзірленген заң жобасы Мәжілісте қабылданып, Сенатта мақұлданды.
Кеше Президент «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне әйелдер құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы», «Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне әйелдер құқықтары мен балалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заңдарға қол қойды.
«Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бағынған құл болмайды». Өз отбасында тәртіп жоқ адам, қоғамда да өзін ұстай алмайды. Бірдің кесірі мыңға тимеуі керек.
Отбасыларыңызға ынтымақ, бірлік, бақыт, шаттық тілейміз!
Қайрат БАЛАБИЕВ,
Мәжіліс депутаты,
«AMANAT» партиясы фракциясы мүшесі