Қазақстан 17 миллион тоннаға болжанып отырған айтарлықтай көп көлемдегі астыққа қарамастан, аграрлық секторда күтпеген қиындықтарға тап болып отыр.
Мәселен, биыл астық, бұршақ және майлы дақылдардың жалпы көлемінің айтарлықтай өсуі 26,3 млн тоннаға дейін күтілуде, бұл өткен маусыммен салыстырғанда 41%-ға артық. Бірақ егіннің көптігі ішкі тұтынуға да, экспортқа да кедергі келтіруі мүмкін бірқатар проблемаларды тудырады.
Басты мәселелердің бірі – астықты сақтау және өңдеу қуатының жоқтығы. Егін жинау көлемі ұлғайған сайын, әсіресе олар 17 миллион тоннаға жетсе, қоймалар мен элеваторлар тез толуы мүмкін. Қазіргі уақытта бұрынғы егіннен 4,5 миллион тоннаға жуық астық қоймаларда қалып, жағдайды қиындатып отыр. Сақтау және өңдеу үшін тиісті инфрақұрылым болмаса Қазақстан фермерлері шығынға тап болу қаупі бар.
Астық экспорты да күрделі мәселе туғызады. ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Серік Жұманғарин Үкіметтің экспортты арттыруға мүдделі екенін, алайда бұл жоспарларды жүзеге асыруға тәжірибелік қиындықтар кедергі келтіруі мүмкін екенін атап өтті. Темір жолдардағы, әсіресе шекаралық бекеттердегі кептеліс астықты шетелге тасымалдауды қиындатуда. «Достық» станциясындағы жоғары жүктеменің салдарынан, экспорттық мүмкіндіктердің шектелуі және жеткізу ырғағы төмендеуі мүмкін.
Сондай-ақ, бүгінгі таңда шаруалардың қаржылық проблемалары күннен-күнге байқалып отыр. Өткен жылдың ұзаққа созылған қолайсыз ауа райының салдарынан қарыздық міндеттемелер мен төмен кірістер шаруалардың төлем қабілеттілігіне кері әсерін тигізді. Бұл мәселедегі мемлекеттік қолдау фермерлерге қаржылық қиындықтарды жеңуге және аграрлық сектордың тұрақтылығын сақтауға көмектесу үшін маңызды.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстанның стратегиялық мақсаты – Еуразияның жетекші аграрлық орталығына айналу, аграрлық сектордағы өңделген өнімдердің үлесін үш жыл ішінде 70 пайызға дейін жеткізуді белгіледі. Бұл мақсатқа жетуде ет, сүт және астық өңдеуді, сондай-ақ, өнеркәсіптік жылыжай шаруашылығын дамыту маңызды рөл атқарады. Дегенмен бұл сақтау, экспорттау және фермерлерді қаржылық қолдау бойынша өзекті мәселелерді шешуді талап етеді.
Осылайша, Қазақстанның алдында маңызды таңдау тұр. Ол – азық-түлік нарығының тұрақтылығын және аграрлық сектордың дамуын қамтамасыз ету үшін рекордтық өнім көлемін қалай тиімді басқару және проблемаларды еңсеру. Берілген тапсырмаларды қалай орындаймыз және шешімін қайдан табамыз, бұл туралы толығырақ «Атамекен» ҰКП YouTube арнасында «Сөйле Business» арнайы шығарылымынан көре аласыздар.
Сараптама, зерттеу мақала, күнделікті өзекті ақпаратты «Айқынның» Telegram арнасынан таба аласыз.