Бүркеншік аты: Қас-сақ
БЕЙШАРА ОТАНЫМ
Сен мені сабама!
Қамама, Басқа ұрма,
Сен маған қарама.
Тоқпын ба, Ашпын ба?!
Жыртылған көк көйлек,
Көк-көңбек көз жасым,
Мөлтеңдеп ағады көк тудың Астында.
Көк белді,
Сағындым көк тауды,
Өзенді,
Ал, бүгін мендегі ой өлді,
Сөз өлді!
Кеудеңді сен көкке көтерме, бауырым!
Көк тудың астында көк мылтық кезеулі…
Хан ием,
Хан ием,
Көк-көңбек сақалы,
Мені өртеп барады нұрыңның шапағы.
Қатындар,
Жатыңдар,
Тумаңдар сәбиді,
Шеруге шықпаңдар,
Шекеңнен атады.
Бой созған халқым-ау
Биікке,
Асқарға,
Тарихын қашаған тауларға,
Тастарға!
Көк туды айналып ұшып жүр көп құзғын...
Көк туды айналып ұшып жүр көк қарға…
Аузыма түскенше ақ бұйра сақалым-
Өшкенше,
Біткенше,
Даңқыммен атағым.
Мен сені сүйемін бейшара қалпыммен-
Бейшара отаным!
БҰЛ ӨЛЕҢІМДІ ЕШКІМГЕ АРНАЙМЫН...
Бәрі менің еңсемді басады.
Партиялар,
Діндер,
Үнсіз қырылыстар…
Аспанда қалықтаған «ұры құстар».
Үйсіз.
Күйсіз бомждар,
Қайыршылар,
Бітпей қалған құрылыстар.
Иеленіп болдыңдар әлемімді әр,
Куә – жүрек,
Куә – көз жас…
Дәлелім – зар!
Бәрі менің еңсемді басады.
Патшалар,
Уәзірлер,
Және құлдар!
Бәрі менің еңсемді басады.
Жаңалықтар,
Хабарлар,
Ақпараттар.
Банктер,
Кредиттер,
Сот,
Қамақтар.
Ескі үйлер,
Ескі жолдар,
Ескі ереже...
Столдар,
Орындықтар,
Ақ парақтар.
Бәрі менің еңсемді басады,
Көз жасына боялған омыраулар…
Басы екеулер…
Шекпені,
Шені барлар.
Адамдар,
Қатынастар,
Сатқындықтар,
Сигналдар,
Сағаттар,
Қоңыраулар!
Бәрі менің еңсемді басады.
Қоғам,
Өмір,
Және де күйік,
Арман.
Еңсем – илеп-илеп иі қанған!
Кешіріңдер,
Адаммын мен осындай,
Жер шарыны басына киіп алған!
ӘКЕ
(Әкем плюс белгісі бар төртбұрыш сумкасын асынып шығып кетіп, айлап оралмайды екен)
Әке,
Сенің шаранаңнан шайқалған құс едім,
Мен енді сенің жолыңа түсемін.
Сен құсап қаңғырып,
Сен құсап ішемін!
Сен сияқты меніңде бағынбайтыным уақыт,
Боғыңмен бірдей әке –
Дүние, байлық, мансап, бақыт!
Қаншама бала тәтті кәмпит жеді екен,
Сен босатқан бөтелкелерді сатып?!
Сенің жамандығыңның жақсылығы соларға нәсіп,
Жетім құстарды асырадың ырыздығыңды далаға шашып.
Әке, түсімде баяғыдай қаңғып жүресің,
Иығыңа – плюсы бар төрытбұрыш сөмкеңді асып.
Ізіңді енді таппасам уақыттың уысында жоғалар,
Жалғыз ақиқат – адамға шексіз жақындайды молалар.
Саған жарты шөлмек құйып беруге жарамай жүргенін білем, әке,
Кеше сен кіндігін кескен балалар
Көктемде ауылға қайтсам бар ғой әке,
Ең қымбат,
Ең ащы арақ аламын.
Шешеме көрсетпей әлгі төртбұрыш сөмкеңе саламын.
Жаным, балам деп маңдаймынан шөлпілдетесің сонда жадырап,
Бір өмір ашылмаған қабағың...
Рухың тасып баяғыдай,
Жігерің күшейіп,
Айтылмай кеткен іштегі әңгімеден түсейік.
Бокалдардың дауысы қасіретті үн шығарады, әке,
Қағыстырмай ішейік!
ШЕШЕ
Шеше,
Мен бәрін тағдырымнан көрейін.
Сен менің патшам,
Сен менің бегім,
Сен менің геройым.
Әжімдеріңнің тереңіне батып тұңғиық,
Самайыңның ағына буынып өлейін.
Шеше,
Мен бәрін тағдырымнан көрейін,
Ғұмырымда менің бар дерсің не қызық, не ойын?!
Жүрегіңдегі жараға қарамды батырып,
Көзіңнің ішіндегі теңізге тұншығып өлейін –
Мен.
Шеше!
ЖОҚ
Бетімді сипаласам иегім жоқ,
Етімді сипаласам сүйегім жоқ.
Жасын ішіп күнелтем біреулердің,
Күнелтем біреулердің жүрегін жеп.
Бұл өмірден мендейлер көп табылар,
Өзін өзі боққа да
Отқа да ұрар.
Жүрегім жоқ,
Бетім жоқ,
Беделім жоқ,
Адам солай өзінде жоққа құмар.
Тәңірінен ар тілеп,
Ұят тілеп.
Көзімнен жас,
Көңілден күй ақты көп.
Менде неге ақыл жоқ,
Күн кешірем –
Анамнан жаңа туған сияқты боп…
Қарашы
Қарашы тал бүрледі,
Тал бүрледі.
Көбелектер бақытты әр гүлдегі!
Қай көктемде кездестік сен екеуіміз,
Қай көктемде шығарып салдың мені?!
Қарашы көк өрледі,
Көк өрледі.
Бір махаббат оянды-ау тереңдегі.
Мені сенен қай көктем алыстатты,
Қайсы көктем әкетті сенен мені?!
Тыңдашы қаздың үні,
Бұлбұл әні.
Бұлбұлдың салған әні «кім кінәлі?...»
Көз ішіне бір тамшы тұнып алды,
Көз ұшында бір арман бұлдырады.
Қарашы жаңбыр жауды,
Жаңбыр,
Жаңбыр...
Менде жалғыз тамшымын қаңғырған бір.
Тас сияқты мелшиіп мыңқ етпейтін,
Не деген тағдырлар бұл...
****
Қарағым,
Құй маған Айдабульская арағын!
Құдайыңның алдында сүттен ақ,
Судан тазамын.
Жортқаным иен маң,
Құла түз.
Адасам шүбәсіз!
Бірақ сен білсең,
Менің күнәларімда – күнәсіз.
Жүрегім,
Жанарым,
Неге отсыз?!
Мына қоғамға мендей диуана керексіз.
Өлгім келеді қарусыз,
Өлгім келеді себепсіз…
Сырдың суына жүгірем,
Қайдан шығарғам мұны мен?!
Көзімді жұмсам түс көрем,
Көр қазып шығам түнімен…
Қарағым,
Құй маған Айдабульская арағын!
Өлімнің де алдында сүттен ақ,
Судан тазамын.
Қарағым!
СҰМ ДҮНИЕ
Қарт дүние дірілдеп қу иегі,
Басыма батпан ауыр мұң үйеді!
Бәрінен қашып жүріп мен солардың,
Алаңына өмірдің ерте бардым.
Дүниенің дүрбеңі көзімді арбап,
Өзім салған жолдарым өзімді алдап.
Содан қанша қаңғырдым шыр айналып,
Не көрдім, не көрмедім құдайға анық.
Шырт түкіріп байлығың, билігіңе,
Мен тағы қаңғырамын сұм дүние!
Көңілімнің көгіне аялдар күз,
Мен тағы қаңғырамын жаяу,
Жалғыз…
Сұм дүние.
***
Өзімнің өлген аруағым,
Тіл қатты миымды қажап.
Менің өмірім дейді ол:
Азаптан кейінгі азап,
Тозақтан кейінгі тозақ...
Менің де күйім жоқ деймін,
Қалмаған тірліктің мәні.
Қорегім – көзімнің жасы,
Жүректің қаны.
Сенің де көзіңде бұлақ,
Менің де көзімде бұлақ.
Басқа бір дүние тапшы,
О дүние болмасын бірақ!
Топырақтан тудым жылап,
Гүл жардым.
Солдым,
Өлдім.
Аспанға іңкар боп құлап,
Аспанға ұшатын менмін.
Жо-жоқ,
Менде енді топырақ боламын.
Тудырам тұп-тұнық сәбиді.
Жылайды, өседі сәби –
Одан да күнә исі аңқиды...
Күз. Ақмешіт
Суық жел аймалаған,
Қайыр сұрап қаңғырдым қайманадан.
Ауылдан алыс кетіп сені таптым,
Ал, қазір сенен кеттім,
Қайда барам?!
Көз жасымды көл етіп түнде небір,
Жұбануға сөз таппай тілге жеңіл.
Түзге айналып барады қайран көңіл,
Күзге айналып барады сүрген өмір.
Жүрегімде қалғаны сор мен кектің,
Арасында адасып жер мен көктің.
Ешкімді аңсамадым содан кейін,
Ешқайда апармайтын жолмен кеттім.
Күз,
Ақмешіт.
Қараша,
Қабарған ай.
Қабырғамды сөкпеші,
O, жалған-ай!
Сапарға жалғыз шыққан жолаушы едім,
Мен енді оралмаймын,
Солай,
Солай…
***
Сүйгеніме әдемі гүл алмағаным секілді,
Өзімді-өзім өтірік жиі алдағаным секілді,
Алматы қатты ұнағанымен тұра алмағаным секілді,
Өмір екен бұл!
Ауылым түгіл анама қоштаспағаным секілді,
Қолын созғанның бәрімен достаспағаным секілді,
Зұлымды көріп тіліне шоқ баспағаным секілді,
Өмір екен бұл!
Аяғым көктен аяусыз құлағаным секілді,
Ешкім түсінбес қазіргі мына хәлім секілді,
Жалғыз отырып езіліп жылағаным секілді,
Өмір екен бұл!
***
Тағдырға,
Және саған обалым.
Ей, қымбатты қонағым!
Неге адамдар жылатады құдай-ау,
Өзін қатты жақсы көрген адамын?!
Боздап жатам ойларымнан тұншығып,
Сосын шылым тұтатамын күрсініп.
Бұл не деген қасіретті өмір-ау,
Бұл не деген қасіретті тіршілік.
Ұмытам ғой, ұмытам ғой, сені мен,
Көктеп өттің көңілімнің көгінен!
Ұмытам ғой ұмытам ғой, мен сені,
Серт беремін Құдайымның сөзімен.
Айтшы, бірақ,
Кімге менің обалым?
Ей, қымбатты –
Мәртебелі қонағым!
ҚОҢЫР
Сөз қосасың тілегіңе қоп-қоңыр,
Мұң қосасың жүрегіңе қоп-қоңыр.
Жапырақтың реңі де қоп-қоңыр,
Топырақтың реңі де қоп қоп-қоңыр.
Өмірдің көп тұманы да ылаңы,
Қоңыраулап көшер талай жыл әлі!
Біз өлгенде шу етеді дүние –
Қоңыр үйден қоңыр дауыс шығады.
Қоңыр көзден қоңыр-қоңыр жас тамар,
Бұл дүние түбі қоңыр тас болар.
Қоңыр дөңде қоңыр бейіт қалады,
Қоңырайып күн кешеді басқалар.
ӘКЕ, БҮГІН АЙНАҒА ҚАРАДЫҢ БА?!
(«Әлгі адам бүгін ішіп келетін болды. Айнаға көп қарап, жаңа киімдерін киіп шығып кетті»,- деп күрсінді анам.)
Жастығыңның нұры ойнап жанарыңда,
Сері бопсың сес қатқан қабағыңда.
Әке, бүгін су жаңа киім киіп,
Әке, бүгін айнаға қарадың ба?
Менде аяқтап болғам жоқ сапарымды,
Сендей болып сапситам сақалымды.
Анам саған бір күнге рұқсат берсін,
Әке, бүгін қолыңа ал бокалыңды!
Айтып бөсіп шеніңді, шекпеніңді,
Он жасыңда-ақ темекі шеккеніңді.
Қайта-қайта айтпашы әй, жылай алман,
Сен Көрсайдан атпенен өткеніңді.
Мейірім тамып көзіңнің жарығынан,
Салып берсең қайтеді тағы бір ән?
Бала бүркіт келмейді-ау шалымыңа,
Қанекей, тартып жібер кәрі қыран!
Мен аяқтап болғам жоқ сапарымды,
Сендей болып сапситам сақалымды.
Анам саған бір күнге рұқсат берсін,
Әке, бүгін қолыңа ал, бокалыңды!
ДАЛАДА СЕНІ КҮТІП ҚАР ЖАУЫП ТҰР
Көз жасыңмен қайғыңды орап таңға,
Іңкәр ек қой, мен маусым, сен ақпанға.
Аппақ-аппақ арманмен отырушы ең,
Айналып кеткің келіп сен ақ қарға.
Кейін бізді шақырып алдан жолдар,
Тоңған жүрек, тоңған ой, тоңған қолдар.
Жасың болып жағаңа түсті-ау ағып,
Сенің аппақ жүзіңе қонған қарлар.
Ішің нала, кеттің-ау сыртың кұман,
Шырқалмай кетті ішңде мүмкін бір ән.
Биылғы сен бір үйдің түтінісің,
Биылғы қар қалыңдау былтырғыдан.
Айқайлар ем, ей, әттең арланып бір,
Қайтем сені ей, елес малданып құр,
Қуаныштың Ләйласы қайда екен деп,
Далада сені күтіп қар жауып тұр?!
Бірақ енді сүймейсің сен ақ қарды…